Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι. Αλλά η Ευρώπη πόρρω απέχει από ένα σοβαρό επίπεδο αμυντικής ικανότητας. Πρόσφατα, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Ν. Δένδιας υπολόγισε ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον είκοσι χρόνια – χρονικό διάστημα κατά το οποίο πολλά μπορούν να συμβούν. Με μεγαλύτερο κίνδυνο να ενταχθούν στις τάξεις των στρατών των ευρωπαϊκών χωρών μόνο οι ακροδεξιές νεολαίες και με όλους τους υπόλοιπους να δηλώνουν… αντιρρησίες συνείδησης!
Η Ελλάδα τέτοιο πρόβλημα δεν έχει. Το ίδιο και η Κύπρος. Τα ζητήματα της στρατιωτικής θητείας είναι λυμένα, δεν αμφισβητούνται από κανένα κόμμα, η εξ Ανατολών απειλή εκ μέρους μιας αναθεωρητικής δύναμης δεν αφήνει περιθώρια για ενέργειες που η μέχρι πρόσφατα «ασφαλής» Ευρώπη θεωρούσε περιττή πολυτέλεια.
Το πρόβλημα είναι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχασε πολλά χρόνια σφυρίζοντας αδιάφορα, αντιμετωπίζοντας το ζήτημα με ανακοινώσεις – θετικές, αλλά πάντως ανακοινώσεις και Συμπεράσματα – κατά του casus belli κατά της Ελλάδας και της κατοχής επί τμήματος ευρωπαϊκού εδάφους στην Κύπρο.
Ξύπνησε όταν απειλήθηκε από μια άλλη αναθεωρητική δύναμη, τη Ρωσία. Ο ρωσικός υβριδικός πόλεμος κατά χωρών της κεντρικής και της βόρειας Ευρώπης έχει ξεκινήσει. Με την Βαλτική να έχει εξελιχθεί σε πεδίο δοκιμαστικών βολών. Στις 2 Δεκεμβρίου, ο Πούτιν το είπε ξεκάθαρα: «Αν η Ευρώπη επιθυμεί πόλεμο με τη Ρωσία, είμαστε έτοιμοι»!
Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε πως «η κατάσταση ασφαλείας στην Ευρώπη είναι πολύ σοβαρή και η απειλή από τη Ρωσία πραγματική». Και κάλεσε τους Ευρωπαίους να βιαστούν.
Η Γερμανία ξεκίνησε μια συνεργασία με την Σουηδία, ακολουθώντας μάλιστα και το σουηδικό μοντέλο όσον αφορά στη στρατιωτική θητεία. Η οποία Σουηδία πρόσφατα οργάνωσε στρατιωτικά γυμνάσια με την συμμετοχή του Βασιλιά, της Διαδόχου του Θρόνου και πολιτών!
Αλλά ο Γερμανός στρατηγός του ΝΑΤΟ Ίνγκο Γκέρχαρτς, επικεφαλής της Συμμαχικής Διοίκησης Επιχειρήσεων του ΝΑΤΟ έκανε πρόσφατα λόγο για «έλλειμα στρατηγικής ωριμότητας» εκ μέρους της Γερμανίας.
Από την πλευρά του, ο αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων της Εσθονίας αντιστράτηγος Άντρους Μερίλο, προειδοποίησε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι το τέλος της ρωσικής επιθετικότητας. «Βρισκόμαστε ήδη σε σύγκρουση με τη Ρωσία, βρισκόμαστε ήδη σε πόλεμο», δήλωσε στις 17 Νοεμβρίου. Μαζί του συμφώνησαν και οι ομόλογοί του από τη Λετονία και τη Λιθουανία.
Η απειλή είναι υπαρκτή, αλλά μετά τους εξοπλισμούς τι;
Στην πραγματικότητα, στην Ευρώπη τρέχουν όλοι πάνω κάτω αναζητώντας λύσεις που έπρεπε να είχαν βρει από καιρό. Καθώς τα χρόνια της ειρηνικής ευδαιμονίας ανήκουν πλέον στο παρελθόν, σε πρώτη φάση ξεκίνησαν από τα εύκολα: Λεφτά για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης.
Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Όπως ο κ. Δένδιας είπε πρόσφατα στο «Athens Security Forum 2025», «η δημιουργία μίας σοβαρής αμυντικής βιομηχανίας είναι ένα από αυτά (σ.σ. τα σοβαρά προαπαιτούμενα). Βεβαίως είναι. Αλλά δεν είναι το μόνο, δεν είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη. Το πρώτο προαπαιτούμενο είναι η αλλαγή κουλτούρας των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Δηλαδή η επιστροφή σε ένα πνεύμα αυτοθυσίας, δηλαδή σε ένα πνεύμα, σε μία κουλτούρα που ο Ευρωπαίος θα έχει μέσα στη συνείδησή του ότι μπορεί να χρειάζεται να θυσιαστεί για να υπερασπίσει τα δικαιώματα αυτά, τα οποία απολαμβάνει.
Σήμερα η Ευρώπη δεν αντέχει να δει φέρετρα με σημαία πάνω, ούτε καν με την ευρωπαϊκή. Οι ΗΠΑ είναι εθισμένες σε αυτό το θέαμα. Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε μία ειλικρινή και σοβαρή συζήτηση στο πλαίσιο της Ευρώπης μέχρι πού είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε. Το να ρίχνουμε χρήματα στο πρόβλημα – πολύ αγαπημένη ευρωπαϊκή προσέγγιση για να είμαστε ειλικρινείς – δεν μπορεί να αποτελέσει την μόνη παράμετρο».
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης διάβασαν την δήλωση όπως τα βόλευε – έως της απόλυτης διαστρέβλωσης. Έφτασαν να πουν ότι ο υπουργός Άμυνας μιλούσε για την Ελλάδα – η οποία ακριβώς λόγω της συνεχούς απειλής προετοιμάζεται συνεχώς. Η αλήθεια είναι ότι ο Δένδιας έκανε μια διαπίστωση σχετικά με την κατάσταση στην Ευρώπη.
Άλλωστε και όσον αφορά στην Ελλάδα, έχει δηλώσει πως και στην Ελλάδα, για να ισχύσει το Νέο Δόγμα Αποτροπής πρέπει να υπάρξει μια δύναμη που να μπορεί να αποτρέψει. Και αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν δεν εφαρμοστεί ένα σύνολο μεταρρυθμίσεων των Ενόπλων Δυνάμεων, δηλαδή να μην μείνει στα χαρτιά η «Ατζέντα 2030», από την οποία μπορεί να επωφεληθεί η Ευρώπη που «ψάχνεται». Διότι η απειλή είναι πλέον υπαρκτή – κάτι που όλοι πια αναγνωρίζουν.
Λεφτά χωρίς στρατούς και η «Γενιά Γερμανίας»
Το πρόβλημα, όμως, παραμένει: Λεφτά για όπλα χωρίς στρατούς! Και μπροστά μας προβάλλει πια ένας νέος κίνδυνος – ειδικά όσον αφορά στη Γερμανία: Να ενταχθούν στους στρατούς μόνο νέοι που ανήκουν σε ακροδεξιές νεολαίες.
Ας πάρουμε το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, αυτό της Γερμανίας. Μόλις πρόσφατα ο συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών κατάφερε να συμφωνήσει και να ψηφίσει το νέο νόμο για την στρατιωτική θητεία, που είχε καταργηθεί από το 2011.
Στη Γερμανία, το σαββατοκύριακο 29 και 30 Νοεμβρίου ήταν το «Σαββατοκύριακο των νεολαιών». Στην πόλη Γκίσεν της Έσσης, γεννήθηκε η νέα ακροδεξιά Νεολαία, που πομπωδώς ονομάστηκε «Γενιά Γερμανίας» (Generation Germany - GD), προς αντικατάσταση της υπό απαγόρευση Young Alternative (JA). Και στο Μανχάιμ πραγματοποιήθηκε το συνέδριο της σοσιαλδημοκρατικής Νεολαίας, «Νέοι Σοσιαλιστές» (Jusos).
Οι ακροδεξιοί τάσσονται (έστω και με διαβαθμίσεις) υπέρ της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας και οι σοσιαλιστές κατά.
Στο Γκίσεν συγκεντρώθηκαν – εν μέσω αντιναζιστικών διαδηλώσεων – νέοι (σχεδόν καθόλου γυναίκες) κουρεμένοι αλά χιτλερική νεολαία, με ομοιόμορφη ενδυμασία, οι οποίοι εξέλεξαν με άνω του 90% τον άνευ αντιπάλου σκληροπυρηνικό πρώτο πρόεδρό τους Ζαν-Πασκάλ Χομ.
Προσέξτε τώρα. Σε αντίθεση με την προηγούμενη κάπως αυτονομημένη νεολαία, η «Γενιά Γερμανίας» θα ενταχθεί στο ακροδεξιό κόμμα AfD, της οποίας όλα τα μέλη κάτω των 36 ετών μπορούν επίσης να ενταχθούν.
Η κατάσταση έγινε ανησυχητική. Γιατί δεν πρόκειται για μια προσπάθεια αποριζοσπαστικοποίησης της νεολαίας του κόμματος, αλλά για την ενσωμάτωσή της στο κόμμα, ως πεδίο εκπαίδευσης πολιτικού (μέχρι στιγμής) προσωπικού.
Το νέο καταστατικό της νεολαίας προβλέπει ότι τα μέλη της πρέπει να είναι και μέλη του κόμματος, το οποίο θα αποκτήσει και πειθαρχικές αρμοδιότητες.
Παρ’ όλα αυτά, στο συνέδριο, όπου ακούστηκαν συνθήματα της χιτλερικής νεολαίας, όπως το «η νεολαία πρέπει να καθοδηγείται από τη νεολαία!»
Πάντως, η συμπρόεδρος του AfD Άλις Βάιντελ ταξίδεψε ως την Έσση για να απευθύνει θερμό χαιρετισμό, με τέσσερις τεράστιες μαύρες-κόκκινες-χρυσές σημαίες να ανεμίζουν πίσω της – μιλώντας για μια «επόμενη γενιά» που «θα πρέπει να αναλάβει τα καθήκοντά της».
Όπως διαπιστώθηκε στην ηγετική ομάδα παραμένουν τα πιο ριζοσπαστικά μέλη της προηγούμενης νεολαίας, την οποία το Γερμανικό Γραφείο Προστασίας του Συντάγματος είχε ταξινομήσει ως εξτρεμιστική.
Κάθε άλλο παρά τυχαία στο Γκίσεν εξελίχθηκε η μεγαλύτερη αστυνομική επιχείρηση που είχε ποτέ δει η πόλη (5.000 άτομα αστυνομικοί), χωρίς να αποφευχθούν βέβαια τα επεισόδια με τα μέλη της αντιφασιστικής Συμμαχίας «Αντίσταση», που επίσης είχαν ταξιδέψει στην Έσση.
Όχι στην θητεία από τους Νέους Σοσιαλιστές
Το ίδιο σαββατοκύριακο, στο Μανχάιμ, οι Νέοι Σοσιαλιστές οργάνωσαν το δικό τους συνέδριο, όπου δήλωσαν «κουρασμένοι, απογοητευμένοι και εξουθενωμένοι» από την Real Politic του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.
Ο ηγέτης τους Φιλίπ Τέρμερ ξεκαθάρισε πως «η υποχρεωτική στράτευση δεν πρέπει να επαναφερθεί σε καμία περίπτωση», διότι «παραβιάζει κατάφωρα τα δικαιώματα των νέων» - και επομένως δεν επιτρέπεται να επιστρέψει «από την πίσω πόρτα».
«Οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις δεν χρειάζονται 18χρονους που μετά βίας μπορούν να κρατήσουν ένα ντουφέκι», υποστηρίζει ο Τέρμερ.
Στο μεταξύ, έρευνες δείχνουν πως οι μεν μεγαλύτεροι σε ηλικία συμφωνούν για υποχρεωτική θητεία, η πλειοψηφία όμως των νέων από 18 ως 34 ετών διαφωνούν.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι οι Πράσινοι ζητούν εξάμηνη υποχρεωτική θητεία από τα 18 ως τα 67, με τους μεγαλύτερους σε βοηθητικές υπηρεσίες.
Καπνίστε μαριχουάνα!
Όσο για την γερμανική Αριστερά (DIE LINKE)… παραδίδει σεμινάρια στη νεολαία της για το πώς θα αποφύγει στη στράτευση, ακόμη και καπνίζοντας μαριχουάνα πριν παρουσιαστούν!
Ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος Γιαν φαν Άκεν, έφθασε στο σημείο να… μοιραστεί με τους νέους τέτοιες εμπειρίες, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Για παράδειγμα, λέγεται ότι το κάπνισμα ενός μεγάλου τσιγάρου μαριχουάνας πριν από την ιατρική εξέταση θα μπορούσε να βοηθήσει στο να κηρυχθεί κάποιος ακατάλληλος για θητεία», είπε. Προσθέτοντας: «Γιατί να υπερασπιζόμαστε μια χώρα που δεν δίνει δεκάρα;»
Την ίδια ώρα, ακτιβιστές της Greenpeace τοποθετούσαν άρβυλα της Bundeswehr με την επιγραφή «Όχι στη θητεία» στα σκαλιά της Ομοσπονδιακής Βουλής.
Και από προχθές επέστρεψαν οι «Παρασκευές για το Μέλλον» με αποχή των μαθητών από τα μαθήματα και διαδηλώσεις – αυτή τη φορά όχι για το κλίμα, αλλά για την στρατιωτική θητεία.
Καθώς οι έρευνες δείχνουν ότι το 81% της Γενιάς Ζ δεν είναι διατεθειμένοι να πεθάνουν για την πατρίδα και χιλιάδες νέοι έχουν προκαταβολικά υποβάλει αιτήσεις με το αιτιολογικό ότι είναι αντιρρησίες συνείδησης. «Δεν θέλουμε να καταλήξουμε κρέας για τα κανόνια», φωνάζουν. «Δεν θέλουμε να μάθουμε να σκοτώνουμε»! Και: «Δεν θέλουμε να περάσουμε μισό χρόνο από τη ζωή μας κλειδωμένοι σε στρατώνες, εκπαιδευμένοι στην άσκηση και την υπακοή, και μαθαίνοντας να σκοτώνουμε».
Στο μεταξύ ο ηγέτης των Φιλελευθέρων (FDP), Κρίστιαν Λίντνερ, επίσης προειδοποίησε για μια «μαζική παραβίαση της ελευθερίας των νέων», ενώ η ιδρύτρια του BSW, Σάρα Βάγκενκνεχτ, ήταν μάλλον αντιφατική: «Χρειαζόμαστε μια Bundeswehr που μπορεί να μας υπερασπιστεί. Αλλά δεν χρειαζόμαστε υποχρεωτική θητεία για αυτό», αντιπροτείνοντας ένα «υποχρεωτικό έτος κοινωνικής εργασίας».
Η Ακροδεξιά υποστηρίζει επίσημα την υποχρεωτική στράτευση
Τι μένει; Η νεολαία της Ακροδεξιάς, που επισήμως υποστηρίζει την υποχρεωτική θητεία – αν και παρουσιάζονται διαφωνίες μεταξύ των συμπροέδρων Βάιντελ και Χρουπάλα. Κυρίως διότι λόγω της φιλορωσικής τους στάσης, ανησυχούν μήπως χρειαστεί να πολεμήσουν κατά του Πούτιν.
Ωστόσο, το κόμμα ζητά την επαναφορά της υποχρεωτικής θητείας και την δημιουργία «πολιτών με στολή» εδώ και χρόνια. Στις θέσεις που διατύπωσε το 2022, αναφέρεται στην ανάγκη για «επαναφορά της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας για όλους τους άνδρες Γερμανούς πολίτες ηλικίας μεταξύ 18 και 25 ετών».
«Είμαστε το μόνο κόμμα που υποστηρίζει την υποχρεωτική στράτευση», λένε τα υψηλόβαθμα στελέχη του, μιλώντας για «σύνδεση στρατού και κοινωνίας». Σχετική πρόταση η AfD είχε θέσει το θέμα σε ψηφοφορία στην Ομοσπονδιακή Βουλή στις 20 Νοεμβρίου 2020, αλλά αυτή είχε τότε απορριφθεί ομόφωνα από όλες τις άλλες κοινοβουλευτικές ομάδες.
Ήδη, στη Γερμανία αναζητούν τρόπους έγκαιρου εντοπισμού των εξτρεμιστών νεοσύλλεκτων και αποκλεισμού τους από το στράτευμα.
Ο νέος νόμος
Σύμφωνα με το νόμο που ψηφίστηκε την Παρασκευή, αν ο αριθμός των εθελοντών δεν επαρκεί, η Βουλή θα ψηφίσει ένα σύστημα στρατολόγησης με τυχαία επιλογή νέων ανδρών για υποχρεωτική στρατιωτική θητεία.
Από το 2026 και μετά, όλοι οι νέοι άνδρες θα υποχρεούνται να υποβληθούν σε υποχρεωτική στράτευση – η Ομοσπονδιακή Βουλή θα ψηφίσει επί του θέματος την Παρασκευή.
Από τις αρχές του 2026, θα στρατεύονται νέοι άνδρες που γεννήθηκαν το 2008. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες θα λάβουν ένα ερωτηματολόγιο από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Η συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα είναι υποχρεωτική για τους άνδρες, ενώ οι γυναίκες μπορούν να απαντήσουν εθελοντικά. Η διαδικασία στρατολόγησης σε εθνικό επίπεδο για όλες τις ηλικιακές ομάδες έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το 2027. Η στρατιωτική θητεία θα διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες και θα αμείβεται με ελάχιστο ακαθάριστο μηνιαίο μισθό 2.600 ευρώ.
Αλλά και στη Γαλλία, ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός στις δημοσκοπήσεις εμφανίζεται να κερδίζει το 25% των νέων από 18 ως 24 ετών, 10 μονάδες πάνω από τις ευρωεκλογές του 2024.
Από την άλλη πλευρά, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ένα αντίστοιχο ποσοστό νέων ψηφοφόρων προτιμούν τα κόμματα της Αριστεράς, που διαφωνούν με την στρατιωτική θητεία.
Κατάργησαν τη θητεία και τώρα καταφεύγουν σε ημίμετρα
Η αλήθεια είναι ότι μετά την δεκαετία του 1990 και το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες κατήργησαν την υποχρεωτική θητεία: Το Βέλγιο το 1993, η Γαλλία και η Ολλανδία το 1997, η Ισπανία το 2001, η Σλοβενία το 2003, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία και Πορτογαλία το 2004, η Ιταλία το 2005, η Ρουμανία το 2006, η Βουλγαρία το 2007, η Λιθουανία το 2008, η Πολωνία το 2009, η Γερμανία το 2011.
Πολλές χώρες επιχείρησαν έναν συνδυασμό υποχρεωτικής και εθελοντικής θητείας ή κοινωνικής θητείας προσαρμοσμένες σε σπουδές και δεξιότητες
Τώρα, προσπαθούν να επανέλθουν στην προηγούμενη κατάσταση.
Στην Αυστρία υπάρχει εξάμηνη υποχρεωτική θητεία για τους άνδρες και εθελοντική για τις γυναίκες, στη Νορβηγία η υποχρεωτική θητεία για άνδρες και γυναίκες ισχύει από το 2013 και διαρκεί 12 μήνες, στην Φινλανδία η υποχρεωτική θητεία κυμαίνεται από 6 ως 12 μήνες, ανάλογα με την κατάσταση ασφαλείας που τώρα είναι σοβαρή, ενώ συζητείται και η αύξηση του ορίου ηλικίας για την εφεδρεία στα 65. Στην Εσθονία η θητεία διαρκεί από 8 ως 11 μήνες.
Το 2024 η Δανία αποφάσισε να επεκτείνει την θητεία από 4 σε 11 μήνες με την επιλογή να γίνεται με κλήρωση, στην Ιρλανδία και στην Μάλτα ο στρατός είναι επαγγελματικός σε καιρό ειρήνης, η Λιθουανία επέστρεψε το 2015 σε ένα είδος 11μηνης υποχρεωτικής θητείας με κλήρωση, ενώ η Λετονία επανέφερε το 2023 θητεία 11 μηνών.
Και η Σουηδία, το 2017, επανέφερε θητεία 9 ως 15 μηνών για άνδρες και γυναίκες, ενώ η Βουλγαρία επανέφερε μορφές εθελοντικής θητείας το 2020 και η Ολλανδία το 2023.
Στα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου, στην Κροατία ψηφίστηκε η επαναφορά της θητείας για τους άνδρες από το 2026. Η βασική εκπαίδευση θα διαρκεί δύο μήνες, που θα μπορεί να αντικαθίσταται με κοινωνική θητεία τριών ή τεσσάρων μηνών.
Στην Πολωνία, από το 2024, ισχύει πρόγραμμα εθελοντικής βασικής εκπαίδευσης ενός μηνός, που μπορεί να ακολουθείται από θητεία 11 μηνών για εκείνους που επιθυμούν την επαγγελματική τους ένταξη στο στράτευμα.
Η Ρουμανία σκοπεύει να επαναφέρει τετράμηνη εθελοντική θητεία από το 2026 και το Βέλγιο επιδιώκει την εθελοντική στράτευση 1.000 ατόμων τον χρόνο – αν και ακόμη και γι’ αυτό υπάρχουν διαφωνίες.
Στη Βρετανία η υποχρεωτική θητεία έχει καταργηθεί από το 1960. Η προηγούμενος πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ είχε ξεκινήσει μια συζήτηση για την επαναφορά της, αλλά μετά την εκλογή των Εργατικών του Κιρ Στάρμερ το ζήτημα δεν επανήλθε.
Όπως καταλαβαίνει κανείς, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες δυσκολεύονται να επαναφέρουν κάτι που βιαστικά κατάργησαν. Και υποχρεωτικά καταλήγουν σε ημίμετρα.
Χωρίς στρατό απέναντι σε Πούτιν και Κιμ Γιονγκ Ουν
Συμπέρασμα: Μετά από δεκαετίες χειμερίας νάρκης, η Ευρώπη ανοίγει τα μάτια της και βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν καινούργιο κόσμο, όπου ακούγονται ξανά τα τύμπανα του πολέμου και όπου απέναντί της μπορεί να βρεθούν όχι μόνο οι Ρώσοι, αλλά Βορειοκορεάτες μισθοφόροι.
Στα ψιλά πέρασε η είδηση ότι Πούτιν και Κιμ Γιονγκ Ουν, όχι μόνο έχουν συμμαχήσει (υπολογίζεται ότι 15.000 Βορειοκορεάτες πολεμούν ήδη στην Ουκρανιά), αλλά και υπέγραψαν, τον Ιούνιο του 2024, συμφωνία βάσει της οποίας οι δύο χώρες δεσμεύονται για αμοιβαία υποστήριξη σε περίπτωση επίθεσης - «με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους», όπως αναφέρει το έγγραφο.
Ο Κιμ δεν έχει, βέβαια, πρόβλημα να δει ακόμη και 100.000 φέρετρα να επιστρέψουν (αν επιστρέψουν) στη χώρα του. Ούτε καν ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν μπορεί να υποτάξει τον λαό του σε τόσους νεκρούς στρατιώτες όσο αυτός!
Και ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, προβάλλει ένας ακόμη μεγάλος κίνδυνος: Λόγω της αρχικά εθελοντικής θητείας, οι ευρωπαϊκοί στρατοί, με πρώτον τον γερμανικό, να στελεχωθούν άρον άρον από τα πιο ακραία στοιχεία, που εκθειάζουν την… «προσφορά της Γερμανίας στους δύο μεγάλους πολέμους»!
Οπότε, κοντά σ’ όλα τα άλλα, ξυπνούν και τα φαντάσματα από τους εφιάλτες των πιο μελανών ευρωπαϊκών σελίδων…
*Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών Ν.Δ, δημοσιογράφος
