Του Βασίλη Γεώργα
Ανοιχτή θέση υπέρ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου παίρνει πλέον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη διελκυστίνδα του με το Βερολίνο για το ελληνικό χρέος, αφήνοντας ωστόσο να εννοηθεί πως ακόμη και αν το Ταμείο δεν μετάσχει στο πρόγραμμα η ΕΚΤ θα μπορέσει να λειτουργήσει αυτόνομα σχετικά με την έκθεση βιωσιμότητας του χρέους και την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, ώστε να μην προκύψουν επιπλοκές.
Η σημερινή συνέντευξη στο Reuters του μέλους του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ και «τοποτηρητή» των ελληνικών εξελίξεων Μπενουά Κερέ είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι η μερίδα εκείνη των κεντρικών τραπεζιτών που δεν ταυτίζεται με τις θέσεις Σόιμπλε, θα επιχειρήσει να ασκήσει τη μέγιστη δυνατή πίεση ώστε τη Δευτέρα στο Eurogroup να δοθούν οι κατά το δυνατόν πιο ξεκάθαρες απαντήσεις για τον τρόπο διαχείρισης του ελληνικού χρέους στο μέλλον.
Είναι ο μόνος τρόπος ώστε η ΕΚΤ να μπορεί να καλυφθεί για να συντάξει θετική έκθεση βιωσιμότητας του χρέος και εν συνεχεία να συμπεριλάβει εγκαίρως τα ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης τον Ιούλιο, όταν δηλαδή θα πρέπει να εξοφληθούν ή να αναχρηματοδοτηθούν από το ελληνικό δημόσιο ομόλογα συνολικής αξίας 7,4 δισ. ευρώ.
Η παρέμβαση Κερέ που απηχεί τις θέσεις τις οποίες έχει κατά καιρούς διατυπώσει και ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, ερμηνεύεται ως έμμεση στήριξη των θέσεων του ΔΝΤ το οποίο ζητά από την ευρωζώνη αναλυτική περιγραφή των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που θα ενεργοποιηθούν μετά το 2018. Ταυτόχρονα είναι και μια δημόσια αιχμή απέναντι στην ανελαστική στάση του Βερολίνου για την επιλογή του να δίνει βαρύνουσα σημασία στον πολιτικό αντίκτυπο που θα έχουν οι αποφάσεις του Eurogroup ενόψει των γερμανικών εκλογών και να υποβαθμίζει τις οικονομικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να επέφερε η εξειδίκευση του πλαισίου μελλοντικής αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Η ταύτιση της ΕΚΤ με τις θέσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου τόσο για την ανάγκη αναδιάρθρωσης, όσο και για την ανάγκη αναλυτικής εξειδίκευσης των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το ελληνικό χρέος αποτελεί «κοινό μυστικό», αλλά είναι από τις σπάνιες φορές που ένας κεντρικός τραπεζίτης την καθιστά τόσο εμφανή δηλώνοντας με έμφαση ότι «η ΕΚΤ χρειάζεται επαρκή βαθμό συγκεκριμενοποίησης και θέλει να δει μια ξεκάθαρη περιγραφή των μέτρων για το χρέος και πόσο θα συμβάλουν στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους».
Αυτό που εμμέσως αποκάλυψε επίσης το μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ είναι ότι η τεχνική προεργασία για τα μέτρα ελάφρυνσης έχει πλέον ολοκληρωθεί, αλλά εκείνο που εμποδίζει να γίνει το επόμενο βήμα είναι η πολιτική βούληση. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε «Η Δευτέρα (σ.σ Eurogroup) θα είναι η μέρα για να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις», δείχνοντας και πάλι προς την πλευρά της Γερμανίας και παροτρύνοντας τόσο το ΔΝΤ όσο και την ευρωζώνη να καταλήξουν σε συμφωνία τέτοια ώστε να διασφαλίζει τόσο τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα, όσο και την ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ που θεωρείται μια πρώτη συμβολική κίνηση για την βελτίωση του κλίματος στις αγορές.
Θα μπορέσει η ΕΚΤ με την παρέμβασή της να επηρεάσει τις εξελίξεις; Στο παρελθόν έχει αποδειχθεί ότι παρά την αδιαμφισβήτητη ισχύ που διαθέτει η κεντρική τράπεζα και την σχετική αυτονομία της να ασκεί νομισματική πολιτική κόντρα στις βουλές του Βερολίνου, το πάνω χέρι στα ζητήματα χάραξης πολιτικής το έχει ξεκάθαρα η Γερμανία και ειδικότερα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Είναι εκ των πραγμάτων στο χέρι του γερμανού υπουργού Οικονομικών να βρει τη χρυσή τομή με το ΔΝΤ και να ανοίξει το δρόμο σε αποφάσεις που θα διευκολύνουν μια συμφωνία που να ικανοποιεί όλες τις πλευρές.
Το ερώτημα είναι η συμφωνία για το χρέος καθυστερήσει ή τι θα συμβεί αν το πακέτο της συμφωνίας που θα προσφέρει το Βερολίνο δεν είναι τέτοιο που να δίνει στο ΔΝΤ τη δυνατότητα να συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα και στην ΕΚΤ να καταλήγει επίσης σε μια θετική έκθεση βιωσιμότητας του χρέους.
Εδώ ο Μπενουά Κερέ απαντά θέτοντας ουσιαστικά και ο ίδιος το ερώτημα, καθώς ασφαλείς απαντήσεις δεν έχει κανείς να δώσει, δεδομένου ότι μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές σε όλο το πρόγραμμα και όχι μόνο στην ένταξη των ελληνικών ομολόγων στο QE. Σύμφωνα, πάντως με την ΕΚΤ,
Από τη συνέντευξή του στο Reuters προκύπτει πάντως πως η περαιτέρω καθυστέρηση στην απόφαση ένταξης των ελληνικών ομολόγων θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη αν δεν υπάρξει σύντομα συμφωνία.
Οι όροι που θέτει η ΕΚΤ για να εξετάσει τη συμπερίληψη των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων είναι ότι πρέπει πρώτα να συμφωνήσει η ευρωζώνη σε συγκεκριμένα μέτρα για τη μείωση του ύψους του ελληνικού χρέους και στη συνέχεια το ΔΣ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου να αποφασίσει αν θα συμμετέχει στο πρόγραμμα.
«Δεν βλέπω να αρχίζει συζήτηση στο Διοικητικό Συμβούλιο για την ένταξη στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, προτού γίνουν όλα τα βήματα από την ευρωπαϊκή πλευρά και από την πλευρά του ΔΝΤ, δηλαδή πριν ληφθούν αποφάσεις στο ΔΣ του ESM και στο Εκτελεστικό Συμβούλιο του ΔΝΤ», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Και αυτή του η φράση ερμηνεύεται ως άσκηση πίεσης προς το Βερολίνο και το ΔΝΤ να καταλήξουν άμεσα τη Δευτέρα ή το αργότερο στιες 15 Ιουνίου, σε πολιτικό συμβιβασμό. Και αυτό προκειμένου να μην αναλωθεί περισσότερος χρόνος και χαθεί ένα σημαντικό εργαλείο μέσω της ποσοτικής χαλάρωσης, το οποίο αν θα έχει ένα ουσιαστικό αποτέλεσμα δεν είναι η ποσότητα των ομολόγων που θα αγοραστούν (περί τα 3 δισ. ευρώ) αλλά η περαιτέρω συμπίεση των επιτοκίων δανεισμού ώστε να ανοίξει ο δρόμος για μια πρώτη δοκιμαστική έκδοση ομολόγου μέσα στη χρονιά.
(Φωτογραφία αρχείου: SOOC)
