Του Κώστα Μήλα*
Για πολλοστή φορά, το ΔΝΤ εκτιμά το ελληνικό χρέος ως μη βιώσιμο ενώ η Standard & Poor's αναβάθμισε (δυστυχώς) μόνο το…outlook της Ελλάδας αντί να αυξήσει την πιστοληπτική μας ικανότητα κατά κάποια βαθμίδα. Τι σημαίνουν αυτά;
Αλήθεια πρώτη: όσο το ελληνικό χρέος κρίνεται μη βιώσιμο, άλλο τόσο, αλλεπάλληλες ελληνικές κυβερνήσεις, θα καταλήγουν...μη βιώσιμες και τούτο επειδή θα καταρρέουν λόγω της ανάγκης λήψης περαιτέρω (υφεσιακών) μέτρων μήπως και, με μαγικό τρόπο, το χρέος μας «γυρίσει» σε «βιώσιμο». Άλλωστε, το γεγονός ότι μας επιβάλλεται πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και κοντά στο 2% του ΑΕΠ για ακόμα...40 χρόνια σημαίνει ότι η Τρόικα δεν έχει καμμία εμπιστοσύνη τόσο στον κ. Τσίπρα όσο και στους επόμενους έλληνες πρωθυπουργούς μέχρι το...2060 και...βάλε!
Αλήθεια δεύτερη: όσο το ελληνικό χρέος χαρακτηρίζεται από το ΔΝΤ ως μη βιώσιμο, άλλο τόσο απομακρύνεται η ήδη μηδαμινή πιθανότητα ένταξης μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Και τούτο επειδή η ΕΚΤ δεν θα «τολμήσει» να πλήξει την αξιοπιστία της εκπονώντας δική της έκθεση η οποία, βαπτίζοντας το ελληνικό χρέος βιώσιμο, θα έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με τις «μη βιώσιμες» εκτιμήσεις του ΔΝΤ.
Αλήθεια τρίτη: Ακόμα και εάν το ελληνικό χρέος χαρακτηριζόταν (είτε από την ΕΚΤ, είτε από το ΔΝΤ) ως βιώσιμο, ας μην περιμένουμε μεγάλη αποκλιμάκωση του κόστους δανεισμού μας. Πράγματι, τα ιστορικά στοιχεία του 5-ετούς ελληνικού ομολόγου «λένε» τα εξής ενδιαφέροντα:
1. To 2007, όταν η Ελλάδα βρισκόταν «άνετα» εκτός πιστοληπτικού (από τους οίκους αξιολόγησης) «σκουπιδότοπου», το κόστος δανεισμού του 5-ετούς ελληνικού ομολόγου ήταν 4,10%, με το spread, έναντι του ασφαλούς (safe) αντίστοιχου γερμανικού ομολόγου, κοντά στο 0,30%.
2. Τον Απρίλιο 2014, η κυβέρνηση Σαμαρά είχε εκδόσει 5-ετές ομόλογο με επιτόκιο 4,95%. Ως μέτρο σύγκρισης, το επιτόκιο του 5-ετούς ασφαλούς (safe) γερμανικού ομολόγου ήταν 0,58% (ήτοι spread 4,37%). To επιιτόκιο του 5-ετούς γερμανικού ομολόγου είναι (σήμερα) -0,17%. Συνεπώς, στο βαθμό που η ελληνική κυβέρνηση προχωρήσει στην έκδοση 5-ετούς ομολόγου, μπορεί να «διαλαλήσει» ότι τα κατάφερε καλύτερα από την κυβέρνηση Σαμαρά όχι στην περίπτωση που το επιτόκιο βρεθεί κάτω από το 4,95% αλλά, εαν και εφόσον, το επιτόκιο του 5-ετούς ελληνικού ομολόγου κινηθεί κάτω από το 4,20% (ήτοι 4,37%-0,17%) έτσι ώστε να εξασφαλίσουμε spread που δεν θα υπερβαίνει εκείνο του 2014. Αυτό βέβαια, παραγνωρίζοντας την «πικρή» αλήθεια ότι χρειάστηκαν να περάσουν τρία χρόνια μήπως και η κυβέρνηση Τσίπρα ενδεχομένως να τα καταφέρει (κάπως) καλύτερα από την κυβέρνηση Σαμαρά!
Εκείνο όμως που ενδιαφέρει τον ιδιωτικό μας τομέα, έτσι ώστε να κινηθεί επιτέλους η πραγματική οικονομία, είναι το κατά πόσον θα μπορέσει να μειωθεί το κόστος δανεισμού του έτσι ώστε οι ελληνικές επιχειρήσεις να επενδύσουν μακροπρόθεσμα στην πολύπαθη χώρα μας. Η Standard & Poor's μόλις αναβάθμισε το outlook της χώρας μας χωρίς όμως (δυστυχώς) να προβεί σε αύξηση της πιστοληπτικής μας ικανότητας κατά κάποια βαθμίδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ, έστω και μία μικρή αναβάθμιση κατά μία μονάδα, η οποία δυστυχώς δεν έλαβε χώρα, θα οδηγούσε σε άμεση αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών επιχειρήσεων κατά το ήμισυ μόνο (μισή βαθμίδα δηλαδή!).
Δηλαδή, μόνο μέρος της όποιας αναβάθμισης της χώρας μας «περνά» στις ελληνικές επιχειρήσεις και, επομένως, σε βελτίωση του κόστους δανεισμού τους, το οποίο, στην περίπτωση νέων μακροχρόνιων (πέραν του ενός έτους) δανείων, εκτιμάται από την ΕΚΤ σήμερα στο 5,07% σε αντίθεση με (μόνο) 1,86% για την Ευρωζώνη ως σύνολο! Συνεπώς, η όποια βελτίωση της ελληνικής οικονομίας, μέσω αναθέρμανσης των επενδύσεων, θα είναι αργή και χρονοβόρα...
*Ο Κώστας Μήλας, είναι Καθηγητής και Πρόεδρος του Ερευνητικού Τομέα στο Τμήμα Οικονομικών, Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
