Η ελληνική επιχειρηματικότητα, το χρηματιστήριο αλλά και εν γένει η ελληνική οικονομία έχουν πληρώσει ακριβά την απουσία εταιρικής διακυβέρνησης που πολύ συχνά συνοδεύεται από την οικογενειοκρατία στον τρόπο διοίκησης σε εισηγμένες και μη επιχειρήσεις.
Από την περίοδο της χρηματιστηριακής φούσκας του '99, είχε διαφανεί πως ένας βασικός λόγος που φτάσαμε εκεί, ήταν η απουσία σύγχρονων μορφών διοίκησης και απουσίας δομών διαφανούς οργανωτικής λειτουργίας.
Στο πρόσφατο παρελθόν, ήταν κοινή κουλτούρα στην Ελλάδα το... one man show, όπου ο ιδρυτής και βασικός μέτοχος δεν έδινε λογαριασμό πουθενά, διατηρούσε απολύτως ελεγχόμενο διοικητικό συμβούλιο, χειραγωγώντας και όλες τις άλλες δομές, όπως την επιτροπή ελέγχου, όπου συχνά «παρκάρονται» συγγενικά πρόσωπα!
Το υπερ συγκεντρωτικό μοντέλο διοίκησης, η οικογενειοκρατία, η αδιαφάνεια και η νοοτροπία άλλων εποχών των μεγαλομετόχων, έχουν ως κοινό παρονομαστή την πλήρη απουσία κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης και σύγχρονων μορφών διοίκησης. Συνήθως, στις πιο… κραυγαλέες περιπτώσεις, το πράγμα «σκάει» σε κάποια φάση και αποκαλύπτονται πολλές από τις στρεβλώσεις στον τρόπο διοίκησης των εταιρειών.
Την τελευταία διετία, «έσκασαν» τρεις τρανταχτές περιπτώσεις εισηγμένων εταιρειών που έφεραν στην επιφάνεια με έμφαση τις τεράστιες παθογένειες στον τρόπο διοίκησης κάποιων εταιρειών. Ασχέτως αν δεν προσιδιάζουν στο ελάχιστο ούτε μπαίνουν συγκρίσεις αναφορικά με τους ένθεν και ένθεν χειρισμούς των διοικούντων, οι περιπτώσεις Folli Follie και Creta Farm έβγαλαν με τρανταχτό τρόπο στην επιφάνεια την μεγάλη παθογένεια της ελληνικής επιχειρηματικότητας: Το τεράστιο έλλειμμα εταιρικής διακυβέρνησης! Η οικογενειοκρατία και η απουσία σύγχρονων εσωτερικών ελεγκτικών δομών, σε πολλές περιπτώσεις, αποδεικνύεται… κατάρα, ακόμη και για καλές εταιρείες, με καλά προϊόντα.
Η περίπτωση της Folli Follie ήταν η κορυφή του παγόβουνου, όμως ήρθε η ιστορία της Creta Farms, να βγάλει στην επιφάνεια με απολύτως χαρακτηριστικό τρόπο αυτές τις παθογένειες. Μια εταιρεία με αξιοσημείωτη επιχειρηματική πορεία, ηγέτιδα στην αγορά αλλαντικών στην Ελλάδα, με πολλές διεθνείς πατέντες, εξαιρετικό brand και από τις λίγες, τις ελάχιστες παραγωγικές επιχειρήσεις στον πρωτογενή τομέα στη χώρα μας. Και όμως, εδώ και χρόνια, ήταν φανερό πως διοικούνταν με τρόπο πολύ μακριά από τις αρχές της εταιρικής διακυβέρνησης.
Στην Creta Farms, μέσα σε μια 15ετία, αποχώρησαν εννέα οικονομικοί διευθυντές, πέντε υπεύθυνοι λογιστηρίου, αρκετοί εσωτερικοί ελεγκτές και ένας διευθύνοντας σύμβουλος! Καταγράφηκε μια… σκυταλοδρομία παραιτήσεων από θέσεις «κλειδιά», που πάντα σχετίζονταν με τη διαχείριση των οικονομικών και της εύρυθμης διοικητικής λειτουργίας της επιχείρησης. Οι εξελίξεις που ακολούθησαν είναι γνωστές. Πλέον η εταιρεία άλλαξε χέρια, ενώ τα όσα αποκάλυψε το πόρισμα της Deloitte για την κακοδιαχείριση που φέρεται να έλαβε χώρα όλα τα τελευταία χρόνια, μαρτυρούν πόσο απαραίτητη και κρίσιμη είναι η εφαρμογή κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης στην ελληνική επιχειρηματικότητα.
Σημαντικές αποχωρήσεις και στην MLS
Ένα όχι ευκαταφρόνητο... μπαράζ παραιτήσεων και αποχωρήσεων κορυφαίων στελεχών διοίκησης και μελών του δ.σ. έχει παρατηρηθεί και στην εταιρεία MLS, αρκετά πρωτύτερα μάλιστα από την αναστολή της διαπραγμάτευσης τον περασμένο Μάιο. Όχι βεβαίως στο βαθμό που έφτασε στην Creta Farms, όπως έχει καταγραφεί μια αξιοσημείωτη αποχώρηση στελεχών.
Η πρώτη ηχηρή αποχώρηση ήταν στις 8 Νοεμβρίου του 2019 και ενώ η μετοχή της MLS είχε δεχθεί τεράστιο πλήγμα από επιθετικές πωλήσεις (μέσα στον αρνητικό απόηχο που είχαν δημιουργήσει τα αποτελέσματα 1ου 6μήνου) αποχώρησε ο Ιωάννης Ζάννας, Επιχειρησιακός Διευθυντής και εκτελεστικό μέλος του ΔΣ. Ήταν από τους πιο στενούς συνεργάτες του ιδρυτή και μεγαλομετόχου της MLS Γιάννη Καματάκη και εργαζόταν στην εταιρεία επί δώδεκα συναπτά χρόνια, αρχικά ως απλό στέλεχος, στη συνέχεια ως Financial Manager μέχρι το 2012 και κατόπιν ως Επιχειρησιακός Διευθυντής.
Στις 27 Φεβρουαρίου 2020 αποχώρησε ο Δημήτρης Κατραβάς, πρώην CEO της MediaMarkt Ελλάδος. Προσελήφθη για να αναδιοργανώσει την εταιρεία στις 20 Δεκεμβρίου 2018, αναλαμβάνοντας τη θέση του αναπληρωτή CEO, όμως μόλις 14 μήνες αργότερα αποχώρησε.
Επίσης το Φεβρουάριο του 2020, αποχώρησε και ο εμπορικός διευθυντής της εταιρείας Στάθης Κυριακόπουλος. Στις 25 Μαΐου 2020 ανακοινώθηκε η αποχώρηση του Υπεύθυνου Επενδυτικών Σχέσεων της εταιρείας για λόγους υγείας.
Επίσης τον περασμένο Μάιο, λίγο μετά την παρέμβαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και την αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής, έσπευσαν να παραιτηθούν από την εταιρεία τα ανεξάρτητα και μη εκτελεστικά μέλη του Δ.Σ Νίκος Κούλης και Παντελής Παπαγεωργίου.
Στις αρχές Ιουνίου 2020 παραιτήθηκαν από το διοικητικό συμβούλιο οι κ.κ. Στέργιος Τριανταφυλλίδης και Μουρτάντα Σαουγκί, που ήταν ανεξάρτητα μη εκτελεστικά μέλη.
Προ λίγων ημερών, αρχές Νοεμβρίου 2020, ύστερα από την παραμονή μόλις πέντε μηνών στο πόστο του διευθύνοντος συμβούλου, αποχώρησε ο κ. Νάρκισος Γεωργιάδης.
Αν και η ανακοίνωση της MLS συνέδεσε την παραίτηση του κ. Γεωργιάδη με ανειλημμένες επαγγελματικές υποχρεώσεις, κύκλοι της αγοράς σημειώνουν πως η αποχώρησή του συνδέεται με τα σοβαρά ζητήματα που υπάρχουν στην εταιρεία. Ζητήματα που - πλην των οικονομικών προβλημάτων - συνδέονται με διαφωνία στο management και με τον υπερ συγκεντρωτισμό του μεγαλομετόχου και ιδρυτή κ. Γιάννη Καματάκη.
Σε κάθε περίπτωση, μολονότι, στον ιδιωτικό τομέα μερικές αποχωρήσεις στελεχών δεν τεκμηριώνουν επ’ ουδενί οπωσδήποτε παθογένειες, εντούτοις, σύμπτωση που επαναλαμβάνεται, παύει να είναι σύμπτωση. Όπως και στην Creta Farms, όλα δείχνουν ότι και στην MLS μόνο συγκυριακές δεν είναι οι αποχωρήσεις σημαντικών στελεχών και μελών της διοίκησης το τελευταίο 12μηνο.
