Με τις τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη και τις ανησυχίες για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης σε περίπτωση μιας πιθανής εισβολής στην Ουκρανία, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακοπή των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Μόσχα, ολοένα και περισσότεροι φορείς στην Ευρώπη υιοθετούν την άποψη ότι πρέπει να μειωθεί η εξάρτησή της από τις διεθνείς πηγές φυσικού αερίου.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό προστέθηκε τους τελευταίους μήνες η συνειδητοποίηση ότι η ενεργειακή μετάβαση στερείται των ρυθμών που θα απέτρεπαν την κλιματική αλλαγή. Όλα αυτά έχουν ανοίξει τη συζήτηση για το κατά πόσον υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις θα μπορούσε η πυρηνική ενέργεια να συμμετέχει στο πράσινο ενεργειακό μίγμα.
Οι υποστηρικτές της πυρηνικής ενέργειας την υπερασπίζονται ως μια λύση ενέργειας χαμηλών ρύπων, καθώς όταν κατασκευαστούν οι αντιδραστήρες, παρέχουν συνεχώς ηλεκτρική ενέργεια με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Ο αντίλογος εδράζεται κυρίως στο πρόβλημα των πυρηνικών αποβλήτων αλλά και στο γεγονός ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες χρειάζονται μια δεκαετία για να κατασκευαστούν στην καλύτερη περίπτωση και ο κίνδυνος υπέρβασης του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού είναι μεγάλος.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφού έλαβε υπόψιν τις επιστημονικές εισηγήσεις των εμπειρογνωμόνων των κρατών μελών για τη βιώσιμη χρηματοδότηση, τις παρατηρήσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και τις νέες τεχνολογικές μεθόδους, κατέληξε στο ότι οι ΑΠΕ θα είναι μεν το κύριο μέσο της ενεργειακής μετάβασης, εντούτοις οι ιδιωτικές επενδύσεις σε δραστηριότητες φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας μπορούν να διαδραματίσουν θετικό ρόλο στην ενεργειακή μετάβαση προς ένα κλιματικά ουδέτερο μέλλον. (σ.σ: σχετική ανάλυση μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Από την άλλη, το «πράσινο» διαβατήριο της πυρηνικής ενέργειας έχει φανατικούς υποστηρικτές όπως η Γαλλία ή οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης αλλά προσκρούσει στις αντιρρήσεις των «αντιπυρηνικών» χωρών με οδηγό τη Γερμανία και συνοδοιπόρους χώρες όπως η Αυστρία και το Λουξεμβούργο.
Ακόμα και αν όλα πάνε καλά όμως όσον αφορά τον χαρακτηρισμό της πυρηνικής ενέργειας ως «πράσινης», σύμφωνα με τον Thierry Breton, τον Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς της ΕΕ, η Ευρώπη θα χρειαστεί να επενδύσει 500 δισ. ευρώ στην πυρηνική ενέργεια τα επόμενα 30 χρόνια για να καλύψει την αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και να πετύχει τους στόχους μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Ο πρωταγωνιστικός ρόλος της Γαλλίας
Η Γαλλία υπερηφανεύεται για τις συγκριτικά χαμηλές κατά κεφαλήν εκπομπές CO2 χάρη στην εξάρτησή της από την πυρηνική ενέργεια, η οποία παρέχει περισσότερα από τα δύο τρίτα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ως ο μεγαλύτερος παραγωγός πυρηνικής ενέργειας στην Ευρώπη, η Γαλλία φαίνεται πλέον αποφασισμένη να αυξήσει το στοίχημα.
Πριν λίγες ημέρες ο Γάλλος Πρόεδρος Eμανουέλ Mακρόν σε ομιλία του στο Μπελφόρ της Γαλλίας, στην κύρια μονάδα παραγωγής της GE Steam Power System που παράγει τουρμπίνες για πυρηνικούς σταθμούς, αποκάλυψε τα σχέδια για την κατασκευή νέων πυρηνικών αντιδραστήρων στη χώρα ως μέρος της ενεργειακής στρατηγικής του για τη μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα.
Μιλώντας για την «αναγέννηση της γαλλικής βιομηχανίας πυρηνικής ενέργειας» ο Μακρόν ανακοίνωσε την πρόθεση του κατασκευάσει έως και 14 νέους πυρηνικούς αντιδραστήρες προκειμένου να απομακρύνει τη χώρα από τα ορυκτά καύσιμα.
Μάλιστα ο Γάλλος πρόεδρος υποσχέθηκε δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ ως κρατική υποστήριξη τις επόμενες τρεις δεκαετίες στην γαλλική εταιρεία κοινής ωφελείας Electricite de France -EDF- ενώ δεν είναι τυχαίο ότι οι ανακοινώσεις έγιναν στην κύρια μονάδα παραγωγής της GE Steam Power System και θα εξαγοραστεί από την EDF.
Ο Μακρόν υποστήριξε ότι μακροπρόθεσμα, η πυρηνική ενέργεια και οι ΑΠΕ θα παρέχουν φθηνότερη ενέργεια, θα βοηθήσουν τη Γαλλία να επιτύχει τον στόχο της να γίνει ουδέτερη ως προς τον άνθρακα έως το 2050 και να μειώσει την εξάρτηση από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, κάτι που με τη σειρά του θα την προστατεύσει από τις αναταράξεις των αγορών.
Δεσμεύτηκε λοιπόν ότι παράλληλα με την πυρηνική ενέργεια, η κυβέρνηση θα πιέσει για μαζική ανάπτυξη της ηλιακής και υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, ενώ ανέφερε ότι θα παρατείνει τη διάρκεια ζωής των παλαιότερων πυρηνικών σταθμών σε περισσότερα από 50 χρόνια από 40 χρόνια σήμερα, υπό τον όρο ότι θα είναι ασφαλές.
Η Γαλλία μάλιστα σύμφωνα με τα όσα είπε ο Μακρόν στις 10 Φεβρουαρίου θα συνεργαστεί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να εισαγάγει έναν νέο κανονισμό για την πυρηνική ενέργεια για να παρέχει σταθερές τιμές για τους Γάλλους καταναλωτές και εταιρείες.
Τέλος, ο Γάλλος πρόεδρος υπερθεμάτισε για τις νέες επιλογές που μας προσφέρει πλέον οι τεχνολογία, διευκρινίζοντας ότι θα κατασκευαστούν άμεσα τουλάχιστον έξι αντιδραστήρες νέας γενιάς, ενώ θα ξεκινήσει η μελέτη για την κατασκευή άλλων οκτώ. Όπως χαρακτηριστικά είπε, «...αυτές οι νέες κατασκευές είναι μια επιλογή προόδου, μια επιλογή εμπιστοσύνης στην επιστήμη και την τεχνολογία».
Ποιά είναι η τεχνολογία των αντιδραστήρων SMRs
Οι πρώτοι έξι νέοι πυρηνικοί αντιδραστήρες θα είναι οι λεγόμενοι EPR -ευρωπαϊκοί αντιδραστήρες ύδατος υπό πίεση- με την έναρξη λειτουργίας του πρώτου αντιδραστήρα νέας γενιάς EPR2 να υπολογίζεται γύρω στο 2035.
Οι αντιδραστήρες θα συμπληρωθούν από μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες – Small Modular Reactors SMRs- και καινοτόμους αντιδραστήρες που παράγουν λιγότερα απόβλητα, με στόχο τα 25 γιγαβάτ νέας πυρηνικής δυναμικότητας έως το 2050.
Οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες SMR, κατασκευάζονται ταχύτερα και είναι φθηνότεροι. Ο χαρακτηρισμός «αρθρωτός» αναφέρεται αφενός στον τρόπο κατασκευής των μικρών αντιδραστήρων και αφετέρου στη δυνατότητα που έχουν να λειτουργούν είτε ανεξάρτητα, είτε συνδυαστικά πολλές μονάδες μαζί, σχηματίζοντας μια ενιαία ηλεκτροπαραγωγική μονάδα μεγάλης ισχύος (> 300 MWe) αντίστοιχη ενός τυπικού πυρηνικού σταθμού.
Οι μικροί αρθρωτοί αντιδραστήρες προσελκύουν μεγάλο ενδιαφέρον σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο σχεδιασμός τους ενσωματώνει καινοτόμες προσεγγίσεις προκειμένου να επιτύχει την αρθρωτή και ταχεία κατασκευή, την απλότητα και την παθητική ασφάλεια και την μεγαλύτερη ασφάλεια της οικονομικής επένδυσης.
Η ανάπτυξη των SMRs δύναται να προσφέρει καλύτερη εφαρμογή στα δίκτυα χαμηλής απαίτησης ισχύος πολλών αναπτυσσόμενων χωρών, καλύπτοντας αποτελεσματικά τις ενεργειακές ανάγκες με περιορισμένους οικονομικούς πόρους. Εν ολίγοις, σε σύγκριση με τους αντιδραστήρες μεγάλης ισχύος, οι SMRs παρουσιάζουν σημαντικά οικονομικά οφέλη λόγω της μικρότερης διάρκειας κατασκευής, της ευέλικτης ανάπτυξης και του πιο απλού σχεδιασμού.
Αντίστοιχα σχέδια βρίσκονται σε εξέλιξη και στο Ηνωμένο Βασίλειο με τη Rolls-Royce να ηγείται κοινοπραξίας στην οποία λαμβάνει μέρος και το βρετανικό Δημόσιο μαζί με τις BNF Resources και Exelon Generation.
Η Rolls-Royce Small Modular Reactor θα δημιουργήσει μικρότερους από τους συμβατικούς αντιδραστήρες που θα καταλαμβάνουν μόλις το 1/10 του χώρου των συμβατικών. Θα τροφοδοτούν έκαστος σχεδόν 1 εκατομμύριο σπίτια και θα έχουν παραγωγική ικανότητα 470 μεγαβάτ, ήτοι ενέργεια που αντιστοιχεί στην παραγωγή από περισσότερες από 150 επίγειες ανεμογεννήτριες. Το κόστος τους ανέρχεται σε σχεδόν 2 δισ. λίρες έκαστος έναντι των 20 δισ. λιρών που στοιχίζουν οι συμβατικοί.
Προχωράει η έρευνα και στις ΗΠΑ
Οι ΗΠΑ βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των προσπαθειών για τον σχεδιασμό μικρότερων πυρηνικών συστημάτων, με την αμερικανική NuScale Power να σχεδιάζει να θέσει την πρώτη μονάδα σε λειτουργία στις ΗΠΑ ως το 2024, ενώ η προηγμένη εταιρεία πυρηνικών αντιδραστήρων TerraPower και η εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας PacifiCorp, που ανήκει στο Berkshire Hathaway του Warren Buffet, έχουν επιλέξει το Ουαϊόμινγκ για να ξεκινήσουν το πρώτο έργο αντιδραστήρα Natrium.
Το έργο θα διαθέτει ένα γρήγορο αντιδραστήρα ψύξης με νάτριο ισχύος 345 megawatt με δυνατότητα αποθήκευσης ενέργειας με βάση το αλάτι, που θα μπορούσε να αυξήσει την ισχύ του συστήματος στα 500 MW κατά την αιχμή της ζήτησης.
Οι μονάδες Natrium Reactor της TerraPower θα είναι πιο ασφαλείς, χάρη σε ένα πιο αξιόπιστο σύστημα ψύξης των αντιδραστήρων που βασίζεται στο υγρό νάτριο ως ψυκτικό μέσο. Το υγρό νάτριο έχει υψηλότερο σημείο βρασμού και μπορεί να απορροφήσει πολύ περισσότερη θερμότητα από το νερό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν συσσωρεύεται υψηλή πίεση μέσα στον αντιδραστήρα.
Ακριβώς επειδή το υγρό νάτριο έχει ορισμένες βελτιωμένες θερμοχημικές ιδιότητες σε σύγκριση με το νερό, μπορεί να αλλάξει τα προφίλ κινδύνου και να μειώσει την πιθανότητα ατυχημάτων τα οποία είναι πιο πιθανά σε έναν αντιδραστήρα ελαφρού ύδατος.
Το σύστημα ψύξης της TerraPower δεν βασίζεται σε καμία εξωτερική πηγή ενέργειας για να λειτουργεί. Αντίθετα το σύστημά της λειτουργεί μέσω του θερμού αέρα που αναδύεται από τη φυσική κυκλοφορία μέσα στο σύστημα, το λεγόμενο RVACS. Αυτό μπορεί να αποτρέψει ατυχήματα όπως αυτό που συνέβη στο εργοστάσιο στην Ιαπωνία.
Τέτοια «παθητικά» συστήματα ψύξης, που βασίζονται στη φυσική κυκλοφορία ή βαρύτητα βρίσκονται στην καρδιά των προηγμένων σχεδίων αντιδραστήρων και μειώνουν τον κίνδυνο και τη σοβαρότητα των ατυχημάτων. Δεδομένου ότι αυτά τα συστήματα παθητικής ασφάλειας έχουν αποδειχθεί σε μεγάλη κλίμακα, θεωρούνται από τους ειδικούς αξιόπιστα.
Επιπλέον η τεχνολογία Natrium έχει την ικανότητα να αποθηκεύει θερμότητα σε δεξαμενές λιωμένου αλατιού για μελλοντική χρήση, όπως ακριβώς μια μπαταρία. Πρόκειται για μια τεχνολογία παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιείται στα ηλιακά εργοστάσια, τα οποία χρησιμοποιούν την τεχνική αυτή για να αποθηκεύουν ενέργεια όταν ο ήλιος δεν λάμπει.
Τέλος οι προηγμένοι πυρηνικοί αντιδραστήρες παράγουν λιγότερα απόβλητα καθώς χρησιμοποιούν το ραδιενεργό καύσιμο ουρανίου πολύ πιο αποτελεσματικά από τα συμβατικά εργοστάσια με την ΑΙ να έχει βάλει και εδώ το χεράκι της σε συνδυασμό με τα προηγμένα υλικά. Έτσι,το χρησιμοποιημένο καύσιμο καταλαμβάνει 2/3 λιγότερο όγκο από τους σημερινούς αντιδραστήρες, ανά γιγαβατώρα παραγόμενης ισχύος. (σ.σ: Περισσότερα μπορείτε να διαβάσετε εδώ).
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, ουδεμία διασφάλιση δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
