Από τις αρχές του χρόνου μέχρι και χθες, κάθε ευρώ που έμπαινε στο πορτοφόλι του Έλληνα φορολογούμενου πήγαινε –έμμεσα ή άμεσα– στο κράτος. Από σήμερα, όμως, οι εργαζόμενοι στην Ελλάδα αρχίζουν να εργάζονται για τον… εαυτό τους. Ο λόγος; Η... Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας, η οποία φέτος έρχεται έξι ημέρες νωρίτερα από πέρσι, σηματοδοτώντας την πρώτη «ανάσα» έπειτα από χρόνια ασφυκτικής φορολόγησης.
Η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας μας δίνει μια συμβολική αλλά και αποκαλυπτική ένδειξη: δείχνει πόσες ημέρες το χρόνο πρέπει να δουλεύει ένας πολίτης για να καλύψει τους φόρους και τις ασφαλιστικές εισφορές που του αναλογούν. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, φέτος χρειάστηκαν 175 ημέρες – οι λιγότερες από το 2014 και μετά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η φορολογική επιβάρυνση είναι η χαμηλότερη των τελευταίων 11 ετών.
Οι λόγοι της αποκλιμάκωσης και τα παράδοξα του συστήματος
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται, μεταξύ άλλων, στη μείωση των άμεσων φόρων, όπως ο φόρος εισοδήματος, και στη σταδιακή στροφή της κυβέρνησης σε πιο ήπιες μορφές φορολόγησης. Παρόλα αυτά, οι έμμεσοι φόροι –και ειδικά ο ΦΠΑ– εξακολουθούν να κυριαρχούν στο φορολογικό μίγμα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, ο ΦΠΑ ευθύνεται για σχεδόν το 70% των έμμεσων φόρων, ένα ποσοστό που επηρεάζεται τόσο από την κατανάλωση όσο και από τον πληθωρισμό.
Ενδεικτικά, το 2024 τα φορολογικά έσοδα άγγιξαν τα 36,4 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας κατά 1,3 δισ. ευρώ τους στόχους του προϋπολογισμού. Από αυτά, περίπου 2,6 δισ. ευρώ προήλθαν από τον φόρο εισοδήματος, ενισχυμένα από την αύξηση των αποδοχών αλλά και από την καλύτερη φορολογική συμμόρφωση.
Παρά τη βελτίωση, η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται στην 11η θέση στην ΕΕ όσον αφορά στη φορολογική επιβάρυνση. Ωστόσο, συγκλίνει σταδιακά με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ύστερα από μια δεκαετία που χαρακτηρίστηκε από υπερφορολόγηση, δημοσιονομικές «τρύπες» και διαδοχικά μέτρα λιτότητας.
Πότε δουλέψαμε περισσότερο για το κράτος
Η χρονιά - σταθμός της υπερφορολόγησης ήταν το 2020, εν μέσω πανδημίας και ύφεσης, όταν χρειάστηκαν 225 ημέρες για να καλυφθούν οι υποχρεώσεις προς το κράτος – αριθμός-ρεκόρ που αποτυπώνει και το τεράστιο έλλειμμα εκείνης της περιόδου.
Στον αντίποδα, η καλύτερη χρονιά μέχρι σήμερα παραμένει το 2014, όταν η Ημέρα Φορολογικής Ελευθερίας «έπεσε» στις 191 ημέρες – μια μείωση 43 ημερών σε σχέση με το 2013.
Η φετινή βελτίωση, αν και μικρή, δημιουργεί ένα θετικό μομέντουμ. Ωστόσο, το ζητούμενο είναι να διατηρηθεί και να ενισχυθεί με στοχευμένες παρεμβάσεις που θα ελαφρύνουν περαιτέρω τους πολίτες, χωρίς να εκτροχιάσουν τα δημόσια οικονομικά.
