Το πέρασμα του Daniel από τη Θεσσαλία, συντάραξε και πάλι την εικόνα του κρατικού μηχανισμού ανοίγοντας για μια ακόμα φορά το θέμα των ευρωπαϊκών κονδυλίων που κατευθύνονται προς τη χώρα μας. Το θέμα είναι παλαιό και τα ερωτήματα σχετικά με αυτό, παραμένουν αναπάντητα.
Τα ερεθίσματα που μας οδήγησαν στην ανάδειξη του θέματος είναι δυο.
Το πρώτο ήρθε από την Ευρώπη και τις επαφές που είχε ο πρωθυπουργός σε μια προσπάθεια να αντλήσει ευρωπαϊκούς πόρους και έκτακτα κονδύλια για τη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που επλήγησαν από τη θεομηνία, για την αποκατάσταση των ζημιών και για την εκτέλεση τεχνικών έργων όσον αφορά τις πληγείσες υποδομές, αλλά και τις απαραίτητες παρεμβάσεις σε μια προσπάθεια άμυνας απέναντι στα καιρικά φαινόμενα.
Και το δεύτερο ήρθε από την παραγγελία του Αρείου Πάγου προς τους Εισαγγελείς Πρωτοδικών της Θεσσαλίας, σχετικά με τα μέτρα που είχε λάβει η Περιφέρεια και με τα αντιπλημμυρικά έργα που είχε εκτελέσει.
Διαβάσαμε λοιπόν πως η ελληνική κυβέρνηση εξασφάλισε βοήθεια ύψους 2,25 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Σημαντικό το ποσό και επιτυχής η προσπάθεια της κυβέρνησης. Ας αναλύσουμε τις πηγές της βοήθειας. Τα 250 εκατ. ευρώ προέρχονται από κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014-2020, τα οποία δεν είχαμε καταφέρει να τα απορροφήσουμε. Με την απόφαση που ελήφθη επετράπη στην Ελλάδα να μην επιστρέψει αυτά τα ποσά, αλλά να τα κρατήσει ώστε να τα κατευθύνει μέχρι 31/12/2013 για αποζημιώσεις. Τα 500 εκατ. ευρώ αφορούν κονδύλια από έργα που είχαν ενταχθεί στο Ταμείο Ανάπτυξης αλλά δεν είχαν συμβολαιοποιηθεί και τα οποία θα καλύψουν δαπάνες για την αποκατάσταση των ζημιών. Το 1,5 δισ. ευρώ θα είναι από το ΕΣΠΑ 2021-2027 που θα διατεθούν σε επιλέξιμα έργα τα επόμενα χρόνια.
Επιπλέον, μετά την καταγραφή των ζημιών, η χώρα θα ζητήσει επιπλέον χρήματα από το αγροτικό αποθεματικό και το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το οποίο μπορεί να διαθέσει έως 400 εκατ. ευρώ. Βέβαια πριν από την άντληση αυτών των 400 εκατ. ευρώ θα πρέπει να έχει προηγηθεί στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, σχετική απόφαση για την αύξηση των πόρων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Μια απόφαση στην οποία αντιστέκονται σθεναρά προς το παρόν χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, όπως η Πολωνία, Τσεχία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία, δηλαδή οι χώρες της ομάδας Visegrad, που αναβίωσε το 1991, 656 έτη, μετά το 1335.
Όπως είδαμε μέρος των χρημάτων που θα λάβει η χώρα μας σήμερα από την Ευρωπαϊκή Ένωση αφορά πόρους που ήδη είχαν διατεθεί στη χώρα μας, μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων και τα οποία είχαν αφεθεί αναξιοποίητα. Και δίνεται μια ευκαιρία στην κυβέρνηση να τα διαθέσει σε σκοπούς που άπτονται της καταστροφικής επέλασης του Daniel. Άραγε έχει η Ελλάδα την πολυτέλεια να μην εκμεταλλεύεται στο έπακρο τους ευρωπαϊκούς πόρους και να τους αφήνει ανεκμετάλλευτους;
Ωστόσο, η έρευνα για τα αντιπλημμυρικά έργα και τις πράξεις και παραλείψεις των υπευθύνων, που ξεκινά ο Άρειος Πάγος ξετυλίγει μια άλλη πτυχή του προβλήματος. Που δεν αφορά την απορρόφηση η μη των κονδυλίων. Αλλά τον τρόπο διάθεσης τους. Δηλαδή ερευνάται το εάν και κατά πόσο χρησιμοποιήθηκαν αυτά τα κονδύλια για την εκτέλεση συγκεκριμένων έργων σύμφωνα με τους όρους της εκταμίευσης ή διατέθηκαν για άλλα έργα που χαρακτηρίζονται σαν έργα βιτρίνας ή σαν έργα εντυπωσιασμού.
Έτσι οι Εισαγγελείς της Θεσσαλίας θα διερευνήσουν το ακριβές ύψος των διατεθέντων ποσών για αντιπλημμυρικά έργα από την Περιφέρεια Θεσσαλίας και τους Δήμους Βόλου και Καρδίτσας, κατά τη διάρκεια της τριετίας 2020-2023, καθώς και τα διατεθέντα για άλλους σκοπούς ποσά, όπως για παράδειγμα, για έργα οδοποιίας και αθλητισμού ή για επικοινωνία. Θα εξετάσουν ποια αντιπλημμυρικά έργα έγιναν από την Περιφέρεια Θεσσαλίας σε όλους τους νομούς της Θεσσαλίας, καθώς και από τον Δήμαρχο Βόλου στο Δήμο του Βόλου, και από τον Δήμαρχο Καρδίτσας στο Δήμο Καρδίτσας, την τριετία 2020-2023, ποια δεν έγιναν και ποια δεν ολοκληρώθηκαν και για ποιους λόγους.
Θα εξετάσουν αν από τη χρηματοδότηση που έλαβε ο Δήμος Καρδίτσας για αποκατάσταση ζημιών και αντιπλημμυρικά έργα μετά τον Ιανό, το 60% διατέθηκε για έργα «βιτρίνας» και «αλλότριους σκοπούς» και μόλις το 40% δόθηκε για έργα σχετικά με τις επιπτώσεις του Ιανού ή την πρόληψη ανάλογων μελλοντικών απειλών. Και εάν οι ερευνώμενοι είχαν προχωρήσει σε έργα ασφαλτόστρωσης σε περιοχές που δεν είχαν πληγεί και σε εργολαβίες με τόσο υψηλές εκπτώσεις που εξαρχής προκαλούσαν αμφιβολίες για την ποιότητα και την επάρκεια των έργων.
Πέφτουμε από τα σύννεφα; Φυσικά και όχι! Είμαστε συνηθισμένοι είτε στο να χάνονται χρήματα, είτε στο να διοχετεύονται σε διαφορετική κατεύθυνση από τη συμφωνημένη. Σήμερα με τον πλέον επώδυνο τρόπο συνειδητοποιούμε πως η χώρα αφενός δεν έχει την πολυτέλεια να χάνει ούτε ένα ευρώ και αφετέρου δεν έχει την πολυτέλεια να μην εκτελεί τα απαραίτητα έργα και να επιδίδεται σε έργα βιτρίνας προς άγραν ψήφων.
Το «κρακ» της ραχοκοκαλιάς του ευρύτερου οκνηρού, φυγόπονου και «πονηρούλη» κρατικού μηχανισμού, στο οποίο πρέπει να εστιάσει η σημερινή κυβέρνηση, θα ακουστεί σαν μελωδία στα αυτιά των πολιτών. Το «ως εδώ, φτάνει» είναι διάχυτο ανάμεσα στους πολίτες. Το 2023 και θα θλιβερά γεγονότα που το έχουν συνοδεύσει, έχουν ωριμάσει απότομα τη ελληνική κοινωνία. Η ελληνική κυβέρνηση έχει το ελεύθερο να προχωρήσει και να τσακίσει τις κακοδαιμονίες δεκαετιών. Και θα κριθεί γι’ αυτό.
