Το σχέδιο της Ελλάδας απέναντι στη διακοπή τροφοδοσίας με ρωσικό αέριο

Το σχέδιο της Ελλάδας απέναντι στη διακοπή τροφοδοσίας με ρωσικό αέριο

Έξτρα παραγγελίες πλοίων υγροποιημένου αερίου LNG, λειτουργία τεσσάρων μονάδων φυσικού αερίου με εναλλακτικό καύσιμο, δηλαδή με πετρέλαιο, επιστράτευση όλων των λιγνιτικών μονάδων και πρόσθετες ποσότητες φυσικού αερίου από τον αγωγό ΤΑΡ προβλέπει το απευκταίο σενάριο, εφόσον δηλαδή η Ρωσία κλείσει τη στρόφιγγα του αγωγού Turk Stream που εφοδιάζει την Ελλάδα.

Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει το ΑΠΕ, σήμερα έγιναν οι πρώτες διερευνητικές συζητήσεις με την κοινοπραξία του Σαχ Ντενίζ στο Αζερμπαιτζάν. Ο αγωγός ΤΑΡ ξεκίνησε από τον Δεκέμβριο του 2020 να παραδίδει φυσικό αέριο στην ελληνική αγορά και σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ κάλυψε πέρυσι το 17,5 % της εγχώριας κατανάλωσης.

Σε ό,τι αφορά το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο (LNG), που εισάγεται με πλοία στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας όπου αεριοποιείται για να εισέλθει στο σύστημα μεταφοράς, ο μέχρι στιγμής προγραμματισμός για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου περιλαμβάνει την εκφόρτωση τεσσάρων φορτίων από τις εταιρίες Μυτιληναίος, Elpedison και ΔΕΠΑ, με τα οποία κατά περιόδους εξαντλείται η αποθηκευτική δυναμικότητα του Σταθμού που φθάνει στα 225.000 κυβικά μέτρα υγροποιημένου αερίου.

Βασική "γραμμή άμυνας" για το ελληνικό ενεργειακό σύστημα αποτελεί σε κάθε περίπτωση η τροφοδοσία με πετρέλαιο ντίζελ των μονάδων φυσικού αερίου που έχουν τεχνικά αυτή τη δυνατότητα, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί η παραγωγή ρεύματος και αφετέρου να περιοριστεί η ζήτηση για φυσικό αέριο.

Το «Plan Β» της Ελλάδας 

Αν και η λογική λέει πως η στρόφιγγα των αγωγών δεν θα κλείσει, καθώς η Ευρώπη αποτελεί τον πιο καλό πελάτη της Gazprom και μακράν την πιο προσοδοφόρα αγορά της, εντούτοις αν η κατάσταση ξεφύγει, και εκτός της ουκρανικής διέλευσης, κλείσουν και άλλοι αγωγοί, όπως αυτός που προμηθεύει την Ελλάδα, το worst case σενάριο που έχει επεξεργαστεί η ελληνική πλευρά, προβλέπει πολλές επιπλέον παραγγελίες υγροποιημένου αερίου, πέραν των προγραμματισμένων.

Στο σενάριο αυτό, ένα 60%-70% των ενεργειακών αναγκών της χώρας θα κληθεί να καλύψει το LNG, με το ερώτημα να είναι κατά πόσο θα υπάρχουν διαθέσιμα φορτία στην αγορά και σε τι τιμές, παρ' ότι οι εμπλεκόμενοι στην αγορά διαβεβαιώνουν ότι ο στόχος θα επιτευχθεί.

Τον Φεβρουάριο, η ημερήσια κατανάλωση της Ελλάδας κινείται στις 250.000 μεγαβατώρες φυσικού αερίου, εκ των οποίων οι περίπου 30.000 MWH αφορούν αζέρικο, περίπου 120.000 MWh ρωσικό, 20.000 τουρκικό και 50.000 LNG.

Τις αμέσως επόμενες ημέρες και εβδομάδες και καθώς το σύστημα εισέρχεται σε περίοδο χαμηλών φορτίων και φεύγουμε σταδιακά από την εποχή των χαμηλών χειμερινών θερμοκρασιών, η ημερήσια ζήτηση αναμένεται να πέσει στις 180-190.000 MWh. Εφόσον κλείσει η διέλευση μέσω Turk Stream, τότε διαθέσιμες εκτιμάται ότι θα είναι μόνο οι ποσότητες του αζέρικου αερίου μέσω του TAP, ενώ οι προερχόμενες από την Τουρκία δεν αποκλείεται να τεθούν εν αμφιβόλω. Έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, κάθε φορά που λαμβάνει χώρα μια σοβαρή ενεργειακή κρίση διεθνώς, η Τουρκία να επικαλείται μια σειρά από τεχνικά προβλήματα, προκειμένου να παρακρατά τις ποσότητες φυσικού αερίου που προβλέπει η συμφωνία με την Ελλάδα.

Το κακό σε ένα τέτοιο σενάριο, κάτι που έχει τεθεί ξανά ως ζήτημα, είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να δώσει αέριο και στη Βουλγαρία, που εξαρτάται κατά 100% από το ρωσικό. Βοήθεια που θα γίνει με λειτουργία του ελληνοβουλγαρικού αγωγού σε αντίστροφη ροή (reverse flow), γεγονός όμως που σημαίνει ότι οι εν λόγω ποσότητες θα λείψουν από το ελληνικό σύστημα. Αν η κρίση κρατήσει 7 με 10 ημέρες, το σύστημα δεν θα αντιμετωπίσει προβλήματα, όπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, δεδομένου ότι μπαίνουμε σε περίοδο χαμηλών φορτίων, φεύγουμε σταδιακά από την εποχή των χαμηλών χειμερινών θερμοκρασιών, ενώ συνήθως τέτοια εποχή ανεβαίνει και η ισχύς των ΑΠΕ. Στον αντίποδα, αν η κρίση διαρκέσει πάνω από μήνα, τότε, προφανώς και θα υπάρξει σημαντικό πρόβλημα.

Υπενθυμίζεται ότι αύριο το πρωί συνεδριάζει εκτάκτως η επιτροπή διαχείρισης κρίσεων υπό τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα.