Καθώς οι κοσμογονικές ενεργειακές εξελίξεις, με επίκεντρο την Ελλάδα, έπιασαν εξ απήνης τη «συμμορία της μιζέριας» – μαζί με τα φερέφωνα της Μόσχας και της Άγκυρας στη χώρα – οι ενορχηστρωμένες αντιδράσεις αναμένεται να ξεσπάσουν τις προσεχείς ημέρες. Προς το παρόν, βλέπουμε μόνο σπασμωδικές κινήσεις, σαν τις παρακάτω.
Διαβάζω, λόγου χάρη, τίτλο σε απροκάλυπτα φιλορωσικό μέσο: «Επικίνδυνα παιχνίδια Μητσοτάκη στην Ενέργεια – Θυσιάζει το φθηνό ρωσικό φυσικό αέριο με όχημα ΔΕΠΑ-Aktor για LNG των ΗΠΑ». Το επίπεδο των επιχειρημάτων είναι παιδαριώδες, οι προθέσεις όμως προφανείς.
Η δημιουργία εναλλακτικών πηγών ενεργειακής τροφοδοσίας για την Ευρώπη – με αμερικάνικο LNG και, πολύ περισσότερο, με φυσικό αέριο εξορυσσόμενο από μια χώρα της νοτιοανατολικής Ευρώπης όπως η Ελλάδα – συνιστά εφιαλτικό σενάριο για τη Ρωσία και έναν από τους ενεργειακούς της προωθητές, την Τουρκία. Η Κίνα, γεωγραφικά μακριά από πηγές και δίκτυα, χρειάζεται χρόνο και υψηλό κόστος για να μπει στο παιχνίδι.
Το σενάριο του κάθετου διαδρόμου από την Ελλάδα προς την Ανατολική Ευρώπη γίνεται βρόχος που σφίγγει το λαιμό των αναθεωρητικών δυνάμεων.
Μόλις το σύστημα προπαγάνδας και τα δίκτυα υβριδικού πολέμου συνέλθουν από το σοκ, θα εστιάσουν την ανάσχεση σε δύο προνομιακά μέτωπα επιρροής στην κοινή γνώμη.
Πρώτο: Η ανάδειξη πιθανών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εξόρυξη και οι συνέπειες για την κλιματική αλλαγή. Λες και η καύση ρωσικών υδρογονανθράκων εκλύει ροδοπέταλα αντί για αέρια θερμοκηπίου. Στην Ελλάδα και την Ευρώπη, υπάρχουν άφθονα ευήκοα ώτα – περιβαλλοντιστών και αριστερών – έτοιμα να το χάψουν.
Δεύτερο: Το σενάριο ότι τα κέρδη για τη χώρα θα είναι μηδενικά, αφού την εξόρυξη αναλαμβάνουν ιδιωτικές εταιρείες, ιδίως αμερικάνικες. Εδώ βοηθάει ότι κανείς δεν μπορεί ακόμη να υπολογίσει ρεαλιστικά τα οικονομικά οφέλη – εξαρτώνται από πολλούς και πολύπλοκους παράγοντες. Ας δοκιμάσουμε μια προσέγγιση.
Κατ’ αρχάς, οι γεωτρήσεις πρέπει να βρουν εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα: φυσικό αέριο με μέγεθος και κόστος εξόρυξης που να αφήνει κέρδος, όχι ζημιά. Το κόστος εξόρυξης και μεταφοράς πρέπει να είναι χαμηλότερο από τις τιμές αγοράς στον τελικό καταναλωτή.
Ιστορικά, οι πιθανότητες είναι περί το 20%: μόνο 2 στις 10 γεωτρήσεις πετυχαίνουν, παρά τις ενθαρρυντικές μελέτες.
Αν προκύψει εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα, ακολουθούν επενδύσεις δισεκατομμυρίων – άμεσες ξένες επενδύσεις που προστίθενται στο ΑΕΠ. Εξέδρες, αγωγοί, μηχανολογικός εξοπλισμός: σημαντικό μέρος θα παραχθεί εδώ, διευρύνοντας το βιομηχανικό αποτύπωμα. Όμιλοι όπως Βιοχάλκο, ΜΕΤΚΑ και ναυπηγεία πρωταγωνιστούν διεθνώς σε αγωγούς και κατασκευές. Δουλειές για εκατοντάδες μικρότερες επιχειρήσεις.
Χιλιάδες θέσεις εργασίας: αύξηση ΑΕΠ, φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα. Νέοι υψηλής ειδίκευσης επιστρέφουν με καλούς μισθούς.
Οι πωλήσεις της κοινοπραξίας προστίθενται στις εξαγωγές, τα κέρδη της φορολογούνται με 22%. Συν, ειδικός φόρος στο κράτος – ποικίλλει ανάλογα με μέγεθος κοιτάσματος και κόστος.
Καλύτερος οδηγός: η Νορβηγία. Παλιά, προκαθορισμένο ποσό – όταν ανέβαιναν τιμές, κέρδιζε η εταιρεία· όταν έπεφταν, σταματούσε η παραγωγή, χάνοντας και το κράτος. Τώρα: ειδικός φόρος επί κερδών, πέραν του 22%, διαμορφώνεται με διαπραγμάτευση. Μπορεί να ξεπεράσει το 50% των κερδών.
Η Ελλάδα, απ’ όσα ακούγονται, κλίνει προς νορβηγικό μοντέλο. Ακόμη νωρίς –«δεν τον είδαμε Γιάννη, τον βαφτίσαμε»–, αλλά η κατεύθυνση φαίνεται.
Θα ακούσουμε πολλούς: «Κρατικές εταιρείες να εκμεταλλευτούν τον πλούτο για το λαό». Καταστροφή. Βενεζουέλα: μεγαλύτερα αποθέματα, κρατικές εταιρείες, βιοτικό επίπεδο κάτω του υποφερτού. Ρωσία: πλουσιότεροι πόροι στον πλανήτη, κατά κεφαλήν εισόδημα χαμηλότερο από Ελλάδας.
Τάξη μεγέθους: το κοίτασμα για το οποίο θα ξεκινήσουν γεωτρήσεις το 2027 εκτιμάται στα 200 δισ. κυβικά μέτρα. Καλύπτει τις ελληνικές ανάγκες (7 δισ. ετησίως) για 30 χρόνια. Αλλά ζήτηση μετά 30-40 χρόνια; Εξαγωγή το φρόνιμο.
Με σημερινές τιμές Ευρώπης: Η αξία του κοιτάσματος υπολογίζεται περίπου σε ~65 δισ. ευρώ. Αφαιρούμε κόστη εξερεύνησης, ανάπτυξης, εκμετάλλευσης· μένει κέρδος κοινοπραξίας· από εκεί, κρατικά έσοδα ανά συμφωνία.
Τι θα κάνουμε τα έσοδα; Οι ανεπτυγμένες χώρες δεν μοιράζουν επιδόματα και φοροελαφρύνσεις σε ψηφοφόρους του παρόντος, αλλά δημιουργούν διαγενεακό ταμείο.
Μια άποψη που θα προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις: κρατικά έσοδα σε φυσικό αέριο, παρεχόμενο σε ανταγωνιστικές τιμές για ενεργοβόρες παραγωγικές επενδύσεις. Η χώρα αποκτά υποδομή, οφέλη πολλαπλάσια από υπεραξία προϊόντων. Θα πολεμηθεί ως «δώρο σε ιδιώτες» –κυρίως από όσους ωρύονται για απουσία στρατηγικού παραγωγικού οράματος. Ειρωνεία; Απόλυτη.
📬🖊️ Επιστολές αναγνωστών
Οι υπερπατριώτες
Αγαπητέ κύριε Στούπα,
Οι μεγάλοι τουρκοφάγοι «υπερπατριώτες» οδήγησαν την Ελλάδα στον – μετέπειτα αποκληθέντα «ατυχή» – πόλεμο του 1897, αλόγιστα και χωρίς επαρκή προετοιμασία, με αποτέλεσμα ο ελληνικός στρατός να υποστεί συντριπτική ήττα.
Το 1922, οι μεγάλοι υπερπατριώτες οδήγησαν απερίσκεπτα τον ελληνικό στρατό στα βάθη της Μικράς Ασίας, με αποτέλεσμα ο Ελληνισμός να υποστεί τη μεγαλύτερη τραγωδία της νεότερης ιστορίας του.
Το 1974, στην Κύπρο, οι μεγάλοι υπερπατριώτες έκαναν πραξικόπημα, υποτιμώντας τον κίνδυνο τουρκικής παρέμβασης, με αποτέλεσμα να χάσουμε το μισό νησί.
Και το 2004, οι υπερπατριώτες – συνεπικουρούμενοι δυστυχώς και από το αριστερό ΑΚΕΛ, που δήλωνε το σχιζοφρενικό «ψηφίζουμε Όχι για να τσιμεντώσουμε το Ναι» — έπεισαν τον λαό μας να πει όχι στη συμβιβαστική λύση του προβλήματός μας, τσιμεντώνοντας τη διχοτόμηση.
Και όλες τις τελευταίες δεκαετίες, οι μεγάλοι τουρκοφάγοι υπερπατριώτες καλούν τις ελληνικές κυβερνήσεις να επεκτείνουν τα χωρικά ύδατα και να καταρρίπτουν τουρκικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο της Ελλάδας, αδιαφορώντας για τις συνέπειες.
Ρεαλισμός κανένας, πραγματισμός μηδέν· το συναίσθημα στην πρώτη θέση και η λογική στην τελευταία. Προσπαθώ να βρω μια περίπτωση στην ελληνική ιστορία που να υποστήκαμε καταστροφές και τραγωδίες όχι από ενέργειες των υπερπατριωτών, αλλά από ενέργειες ημών των… «ενδοτικών» – και δεν βρίσκω.
Κάπου έχω διαβάσει ότι «πατριωτισμός είναι να προστατεύεις τον τόπο σου από τους υπερπατριώτες».
Μ. Σ. Μιχάλας
Κύπριος εκ κατεχόμενης Αμμοχώστου
