Τα πράγματα για το Ισραήλ – και ευρύτερα για τη Δύση – θα ήταν αισθητά πιο δύσκολα αν η Χαμάς εξακολουθούσε να ελέγχει αδιατάρακτα τη Λωρίδα της Γάζας, η Χεζμπολάχ διατηρούσε πλήρη ελευθερία κινήσεων στον Λίβανο και το Ιράν είχε ισχυρή απευθείας επιρροή στη Συρία. Τα πράγματα, όμως, θα ήταν ασύγκριτα χειρότερα αν το Ιράν είχε ήδη αποκτήσει πυρηνικά όπλα – και τη στρατηγική ψευδαίσθηση ότι μπορεί να τα χρησιμοποιήσει εναντίον του Ισραήλ ή άλλων δυτικών συμφερόντων χωρίς συνέπειες.
Σε αυτό το εκρηκτικό γεωπολιτικό σκηνικό, ο ρόλος της Τουρκίας παραμένει αμφίσημος. Παρά τις κινήσεις επαναπροσέγγισης με τη Δύση τα τελευταία δύο χρόνια, η Άγκυρα επιλέγει να κρατά τα χαρτιά της κλειστά, διατηρώντας σχέσεις με όλα τα στρατόπεδα και προσβλέποντας σε γεωπολιτικά ανταλλάγματα.
Οι ισραηλινές επιδρομές σε στρατηγικούς στόχους του Ιράν ενέχουν τον κίνδυνο γενίκευσης της σύρραξης, ιδίως αν εμπλακούν απευθείας και άλλοι παίκτες της περιοχής. Ωστόσο, η εναλλακτική – να επιτραπεί στο Ιράν να φτάσει χωρίς εμπόδια στην απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου – προδιαγράφει έναν πόλεμο πολύ μεγαλύτερης κλίμακας μέσα στα επόμενα 2-3 χρόνια. Και μάλιστα υπό χειρότερους όρους για το Ισραήλ και τη Δύση.
Κάποιοι θα μπορούσαν να αντιτείνουν: «Μα και το Πακιστάν έχει πυρηνικά, και δεν απειλεί τη διεθνή σταθερότητα». Η απάντηση, όμως, είναι πως το Πακιστάν στρέφει τη στρατηγική του ένταση προς την Ινδία – έναν επίσης πυρηνικά οπλισμένο αντίπαλο, με τον οποίο μοιράζεται ιστορική εχθρότητα αλλά και κάποιας μορφής ισορροπία τρόμου. Επιπλέον, το Πακιστάν δεν έχει εμπλακεί ενεργά στη στρατιωτική αποσταθεροποίηση της περιοχής του Κόλπου ή της Ανατολικής Μεσογείου – ζωτικής σημασίας περιοχές για την ενέργεια και την οικονομία της Δύσης.
Το Ιράν, αντιθέτως, έχει δηλώσει επανειλημμένα – χωρίς προσχήματα και με απόλυτη σαφήνεια – πως σκοπός του είναι η εξαφάνιση του κράτους του Ισραήλ. Και όχι μόνο το λέει. Το ενισχύει επιχειρησιακά, εξοπλίζοντας παραστρατιωτικές οργανώσεις από τη Βηρυτό μέχρι τη Σαναά και οικοδομώντας έναν «σιιτικό ημισέληνο» επιρροής από τον Περσικό Κόλπο μέχρι τη Μεσόγειο.
Η ισραηλινή στρατηγική, επομένως, έχει διττό στόχο:
Τεχνικό-στρατιωτικό: Να καθυστερήσει – ή αν είναι δυνατόν να ακυρώσε ι– την ιρανική πυρηνική προσπάθεια.
Πολιτικό-ιδεολογικό: Να υπονομεύσει το θεοκρατικό καθεστώς της Τεχεράνης, χτυπώντας το τόσο στη διεθνή του αίγλη όσο και στο εσωτερικό του κύρος.
Και εδώ βρίσκεται ίσως το πιο κρίσιμο – αλλά σιωπηλό – στοίχημα. Παρά τη σιδηρά πυγμή των μουλάδων, μεγάλο τμήμα της ιρανικής κοινωνίας – ιδίως στις αστικές περιοχές – δεν ασπάζεται το ισλαμικό δόγμα του καθεστώτος. Εν δυνάμει, ενστερνίζεται έναν κοσμικό τρόπο ζωής, εγγύτερο στις αξίες και τις ελευθερίες της Δύσης. Το είδαμε αυτό στους κύκλους διαμαρτυριών των τελευταίων ετών, όπου γυναίκες και νέοι αμφισβήτησαν δημόσια το θεοκρατικό μονοπώλιο.
Αν το Ισραήλ καταφέρει να πλήξει το πυρηνικό πρόγραμμα και να ταπεινώσει το καθεστώς, η εσωτερική αποσταθεροποίηση ίσως αποτελέσει το πρώτο ρήγμα. Και από εκεί, ο δρόμος προς μια ενδεχόμενη μεταρρύθμιση ή και ανατροπή – με φιλοδυτική κατεύθυνση – θα παραμείνει ανοιχτός.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί στην ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλάζουν ριζικά. Η Ρωσία και η Κίνα, που επενδύουν στη συμμαχία τους με το Ιράν ως αντίβαρο στη δυτική επιρροή, θα δεχθούν ισχυρό πλήγμα. Το γεωστρατηγικό ρολόι θα δείξει, ξανά, Δύση.
Μηνύματα Αναγνωστών: Ο σκοταδισμός επιστρέφει
Καλησπέρα κύριε Κώστα
Οι εξελίξεις τρέχουν πιο γρήγορα από όσο τις μαθαίνουμε από τα μέσα ενημέρωσης.
Το Ισραήλ έκανε το πρώτο βήμα για να αποφύγει το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν να γίνει πραγματικότητα.
Ένας βαλλιστικός πύραυλος με αντίμετρα φέροντας πυρηνική κεφαλή.
Το θέμα που σας γράφω είναι ότι το Ισραήλ κατέχει πυρηνικά εδώ και χρόνια και κανένας δε μιλάει.
Βγήκαν στη δημοσιότητα τα απόρρητα έγγραφα που αποδεικνύουν ότι το Ισραήλ κατέχει πυρηνικές κεφαλές.
Κανένας πλέον δεν εγγυάται ότι θα γίνει πυρηνικό ατύχημα στη Μέση Ανατολή.
Βλέπω πλέον ότι η ειρήνη δεν είναι μέσο διαπραγμάτευσης αλλά κάτι πολύ απλό αλλά ταυτόχρονα και δύσκολο να επιτευχθεί.
Οι συνέπειες οικονομικές κοινωνικές και μεταναστευτικές από τα απόνερα του πολέμου είναι το επόμενο πιο ασήμαντο βήμα.
Τώρα προέχει η κοινωνική σταθερότητα του κάθε κράτους που αν κλείσουν τα στενά του Ορμούζ μπορεί να είναι και η βελόνα που θα σκάσει τη φούσκα στη Δύση.
Γι’ αυτό και για πολλούς λόγους ειρήνη πριν δούμε σαν Δύση τι σπείραμε στη Μέση Ανατολή και τι απρόβλεπτες συνέπειες θα έχει ένας γενικευμένος πόλεμο.
Μάλλον, ετοιμάζομαι να φορέσω τη ζώνη.
Γ.Φ.
