Ακούω τον τελευταίο καιρό με αυξανόμενη ένταση τις ίδιες ιστορίες: «ο τουρισμός καταρρέει», «τα νησιά είναι άδεια», «οι ταβέρνες χασμουριούνται». Κάποιοι τις διηγούνται μάλιστα σχεδόν με ικανοποίηση — σαν να περίμεναν καιρό την καταστροφή για να επιβεβαιωθούν.
Η αλήθεια όμως είναι –όπως συνήθως– λιγότερο συγκλονιστική και περισσότερο… πραγματική.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του εξαμήνου του 2024:
Τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της χώρας σημείωσαν αύξηση επιβατικής κίνησης 1,94% σε σχέση με το 2023.
Η εσωτερική κίνηση αυξήθηκε κατά 1,72%, ενώ η διεθνής κατά 2,8%.
Όλοι οι προορισμοί (πλην Μυκόνου και Σαντορίνης) είχαν θετικό πρόσημο, με τη Θεσσαλονίκη στο +7,16% και 3,5 εκατ. επιβάτες.
Ναι, η Σαντορίνη σημείωσε πτώση -21,49%, πιθανόν λόγω της σεισμικής δραστηριότητας. Η Μύκονος, επίσης, σημείωσε -3,47% συνολικά. Αλλά αν αυτά τα δύο νησιά εκπροσωπούν το 5% του συνόλου, πόσο δίκαιο είναι να χαρακτηρίζεται «κατάρρευση» το σύνολο;
Στο βιβλίο Factfulness, ο Σουηδός καθηγητής Hans Rosling επισημαίνει πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος υπεραντιδρά στα αρνητικά νέα, υπερεκτιμά το μέγεθος των προβλημάτων και υποτιμά τη στατιστική εξέλιξη.
Καλό είναι λοιπόν να μην βασιζόμαστε σε μεμονωμένες ιστορίες αλλά να κοιτάμε τα συνολικά δεδομένα.
Έτσι εξηγείται και το ελληνικό παράδοξο: την ώρα που σε κάποιες περιοχές φρενάρει ο κορεσμός, άλλες περιοχές αναδύονται. Η αγορά απλώς ανακατανέμεται.
Ο τουρισμός δεν καταρρέει – απλώς αλλάζει μορφή. Οι υπερτουρισμένοι προορισμοί πιέζονται, άλλοι κερδίζουν μερίδιο. Οι τουρίστες επιλέγουν με περισσότερη σκέψη και λιγότερο «Instagram».
Το αφήγημα της κατάρρευσης δεν προκύπτει από τα νούμερα, αλλά από το ένστικτο φόβου και την επιλεκτική μνήμη. Οι περισσότεροι ξεχνάνε ότι μέχρι το 2010 πανηγυρίζαμε για 15 εκατ. τουρίστες. Το 2024 συζητάμε για πάνω από 35 εκατ....
Ο τουρισμός δεν είναι φούσκα — είναι προσαρμοζόμενο οικοσύστημα. Αντιδρά σε σεισμούς, κορεσμό, ακριβή πίτσα και αρνητική δημοσιότητα. Αλλά αντέχει γιατί έχει πολλούς παίκτες, πολλά μοντέλα και διεθνή ζήτηση.
Η Ελλάδα είναι καλύτερα από όσο νομίζεις. Όπως και στο Factfulness, έτσι και στον τουρισμό ισχύει: η αντίληψη είναι χειρότερη από την πραγματικότητα.
Όταν λοιπόν ακούς «καταρρέει ο τουρισμός», σκέψου:
Μήπως απλώς… ο φίλος του φίλου είχε ακύρωση στο AirBnb και τώρα όλοι ψάχνουν συνωμοσία;
Η αλήθεια, δεν βρίσκεται στις φήμες του καφενείου.
Βρίσκεται στις αφίξεις. Και εκεί, τα νούμερα δεν λένε ψέματα.
Μηνύματα Αναγνωστών
Λαθρομεταναστευτικό...
Αξιότιμε κ. Στούπα,
Ακούω συχνά από αριστερίζοντες κύκλους ότι η επιστροφή των παράνομων μεταναστών στις χώρες τους είναι επικίνδυνη, διότι κινδυνεύει η ζωή τους. Και ρωτώ: η ζωή των οικογενειών τους, των γονιών τους, αυτών που μένουν πίσω, δεν κινδυνεύει;
Οι περισσότεροι από αυτούς πληρώνουν 3.000 έως 5.000 δολάρια το κεφάλι για να μπουν σε σαπιοκάραβα και να περάσουν παράνομα. Τα ποσά αυτά, για τα δεδομένα των χωρών καταγωγής τους, είναι τεράστια. Θα μπορούσαν να ξεκινήσουν μια δουλειά, να μορφωθούν, να χτίσουν κάτι στον τόπο τους.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι το προφίλ των μεταναστών: κατά 90-95% πρόκειται για νέους άνδρες, ηλικίας 18 έως 35 ετών. Ένα στατιστικό στοιχείο που από μόνο του γεννά εύλογες απορίες για τα κίνητρα και τον σκοπό της μετακίνησης. Αν πράγματι έφευγαν για να σωθούν από πολέμους, γιατί δεν συνοδεύονται από τις γυναίκες, τα παιδιά και τους ηλικιωμένους;
Παρά ταύτα, η επίσημη ρητορική στην Ελλάδα και την Ευρώπη αποσιωπά αυτά τα ερωτήματα, στο όνομα μιας υποκριτικής και αποστειρωμένης «ανθρωπιστικής ευαισθησίας». Ειλικρινά, θα με ενδιέφερε πολύ το δικό σας σχόλιο.
Με εκτίμηση,
Β.Τ.
Απάντηση: Αγαπητέ κ. Β.Τ.,
Θίγετε ένα θέμα που αγγίζει τον πυρήνα της υποκρισίας πολλών «προοδευτικών» αφηγήσεων. Μας λένε λοιπόν ότι οι επιστροφές παράνομων μεταναστών είναι απάνθρωπες, επειδή κινδυνεύει η ζωή τους. Λες και η παράνομη είσοδος σε μια χώρα, μεσοπέλαγα, με σαπιοκάραβα και διακινητές που παίζουν τις ζωές τους κορώνα-γράμματα, είναι πράξη ασφαλής και αξιοπρεπής…
Κανείς από τους αυτόκλητους ανθρωπιστές δεν αναρωτιέται: με ποια λεφτά πληρώνουν τα 3.000 ή 5.000 δολάρια που απαιτούνται για το πέρασμα; Πόσες οικογένειες σε χώρες όπως η Ερυθραία ή το Αφγανιστάν έχουν τέτοιους πόρους;
Η απάντηση είναι απλή και ενοχλητική: διότι δεν πρόκειται για πολιτικούς πρόσφυγες, αλλά κυρίως για οικονομικούς μετανάστες που αξιοποιούν τα ευρωπαϊκά σύνορα ως είσοδο σε ένα σύστημα παροχών και ασύλου, με τη βοήθεια οργανώσεων και διακινητών που κερδίζουν αδρά.
Το πραγματικό ερώτημα λοιπόν δεν είναι αν κινδυνεύουν οι ίδιοι, αλλά γιατί κινδυνεύει η νοημοσύνη μας από τον τρόπο που τίθενται τα διλήμματα.
