Πιστεύω περισσότερο στην ελευθερία της επιλογής και λιγότερο στην τιμωρητική λογική των απαγορεύσεων και της υπερφορολόγησης. Αν, για παράδειγμα, θέλεις να μην φεύγουν οι υψηλής ειδίκευσης νέοι στο εξωτερικό, η λύση δεν είναι να τους βάλεις GPS και να τους ελέγχεις στα αεροδρόμια. Είναι να τους μειώσεις τη φορολογία ως υψηλόμισθους και –το κυριότερο– να τους προσφέρεις δουλειές υψηλής ειδίκευσης και υψηλών αποδοχών εντός συνόρων. Ναι, εδώ, στην Ελλάδα. Όχι μόνο στο LinkedIn.
Θέλεις αμυντική βιομηχανία; Επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας; Μην μοιράζεις επιδοτήσεις λες και είναι καραμέλες σε νηπιαγωγείο. Μηδένισε τους φόρους για τα πρώτα 20 χρόνια. Ή και για πάντα. Μην ανησυχείς, δεν θα χάσεις έσοδα – γιατί, ξέρεις, οι εταιρείες που δεν υπάρχουν δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ. Αντίθετα, οι εταιρείες που δεν φορολογούνται καθόλου (στην αρχή τουλάχιστον) δημιουργούν θέσεις εργασίας, εισόδημα που φορολογείται, ασφαλιστικές εισφορές και αυξάνουν τη συνολική ζήτηση. Δηλαδή… κρατικά έσοδα. Ξανά, με λιγότερη καταπίεση, περισσότερη λογική.
Αντίθετα, αν επιμείνεις στις επιδοτήσεις, το μόνο που θα πετύχεις είναι η δημιουργία «εταιρειών» που εξειδικεύονται στην απορρόφηση δημόσιου χρήματος για να παράγουν… PowerPoint. Θα αναπτυχθεί η βιομηχανία των παρουσιάσεων, όχι η τεχνολογία.
Και τώρα, περνάμε στο νέο μέτωπο: οι ιδιοκτήτες ακινήτων. Διαβάζω ότι το κράτος, σε μια ακόμη έξαρση δημιουργικής εφοριακής έμπνευσης, θέλει να πατάξει τη φοροδιαφυγή στην ενοικίαση. Υποψιάζεται – με ένστικτο Σέρλοκ Χολμς – ότι πολλά από τα περίπου 700.000 ακίνητα που η ΕΛΣΤΑΤ δηλώνει ως «κλειστά» στην πραγματικότητα ενοικιάζονται… στη ζούγκλα.
Και ποιο είναι το νέο σχέδιο; Κάτι ανάμεσα σε εφοριακή και αστυνομική ταινία εποχής. Το κράτος σκοπεύει να εφαρμόσει τεχνικές που χρησιμοποίησαν οι γερμανικές αρχές τη δεκαετία του ’70 για να εξαρθρώσουν τη RAF – ναι, την τρομοκρατική οργάνωση. Διασταυρώσεις δεδομένων, ηλεκτρικές καταναλώσεις, ρολόγια νερού και γενικά κάθε πιθανό ίχνος ζωής στα supposedly ακατοίκητα ακίνητα.
Έτσι βρήκαν τότε τις γιάφκες. Σωστά. Αλλά οι ενοικιαστές που πληρώνουν μαύρα δεν είναι τρομοκράτες. Δεν κρύβονται για να ανατινάξουν το καθεστώς. Θέλουν απλώς να ζήσουν – ή να νοικιάσουν – χωρίς να μοιράζονται το μισό εισόδημα με ένα κράτος που προσφέρει λίγα και ζητάει πολλά.
Κι όμως, αν τους φερθείς σαν τρομοκράτες, αν τους κυνηγήσεις με τις μεθόδους της BKA, μην εκπλαγείς αν αρχίσουν να σκέφτονται και να φέρονται… αντισυστημικά. Οι δημοσκοπήσεις κάτι λένε ήδη.
Ας δούμε και το πρακτικό μέρος. Έστω ότι εντοπίζεις τους παραβάτες. Τι πιστεύεις πως θα κάνουν; Θα σπεύσουν να νομιμοποιήσουν τα έσοδά τους και να πληρώσουν φόρους με χαρά και αγαλλίαση; Ή μήπως θα κατεβάσουν ρολά, θα κόψουν το ρεύμα και το νερό, και θα κρατήσουν το ακίνητο πραγματικά κλειστό;
Η απάντηση δεν είναι δύσκολη. Η φορολόγηση των ενοικίων – που μπορεί να ξεπεράσει και το 40% – σε συνδυασμό με την ελλιπή νομική προστασία των ιδιοκτητών, κάνει την ενοικίαση μια αμφίβολα συμφέρουσα υπόθεση. Αν βάλεις και το ρίσκο να μη πληρώνει ο ενοικιαστής, ή να σου αφήσει πίσω το διαμέρισμα ρημαδιό, η «μαύρη» ενοικίαση φαίνεται λιγότερο ριψοκίνδυνη από τη νόμιμη.
Και στο φινάλε, η στεγαστική κρίση βαθαίνει. Όχι μόνο γιατί κάποιοι κρατούν ακίνητα κλειστά, αλλά γιατί άλλοι μετακυλούν το φορολογικό κόστος στους ενοικιαστές – ανεβάζοντας τα ενοίκια ακόμα περισσότερο.
Η συμβουλή μου προς το κράτος; Άφησε λίγο χώρο στους πολίτες να αισθάνονται ότι ζουν σε μια φιλελεύθερη, δυτικού τύπου οικονομία – έστω και αν αυτό κάποιες φορές είναι ψευδαίσθηση. Μην τους κάνεις να πιστεύουν ότι ζουν στο sequel του «1984».
Γιατί αν αρχίσεις να συμπεριφέρεσαι σαν οργουελικός μεγάλος αδελφός, ίσως μια μέρα ο κόσμος να αρχίσει να σου συμπεριφέρεται σαν να είσαι το πρόβλημα. Και τότε, ούτε οι διασταυρώσεις κατανάλωσης ρεύματος θα σε σώσουν.
Οι χώρες που το κράτος καταλήστεψε την περιουσία των ιδιωτών ( ιδίως χωρίς αντίκρισμα) δεν πρόκοψαν…
Το σχόλιο δεν αφορά αποκλειστικά την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη.
Μήνυμα 1: Ανεξάρτητες αρχές
Κύριε Στούπα καλημέρα σας,
Η αρθρογραφία σας πάντα ενδιαφέρουσα ανεξάρτητα από το αν κάποιος συμφωνεί με τα γραφόμενα.
Αφορμή για το e-mail είναι η εξαγγελία για τη δημιουργία άλλης μίας Ανεξάρτητης Αρχής.
Χωρίς προφανώς να είμαι ο μοναδικός προβληματισμένος, αναρωτιέμαι γιατί οι υπουργοί και οι κυβερνήσεις αρνούνται να κάνουν τη δουλειά τους και να αναθέσουν κυβερνητικές ευθύνες σε «ανεξάρτητες αρχές».
Οι πολίτες ψηφίζουμε τους πολιτικούς και σε αυτούς αναθέτουμε την αρμοδιότητα και ευθύνη των ζητημάτων της χώρας. Δεν ψηφίζουμε «ανεξάρτητους».
Επειδή προφανώς δεν είναι όλα άσπρο-μαύρο και κατά περίπτωση μια ανεξάρτητη αρχή μπορεί να επιτελεί ουσιαστικό έργο, αναρωτιέμαι μήπως έχει γίνει κατάχρηση του θεσμού προκειμένου, οι πολιτικοί υπεύθυνοι να αποφεύγουν την επί της ουσίας λογοδοσία.
Ευχαριστώ για τον χρόνο σας.
Λάζαρος Γεωργίου
