Ο πρόεδρος Τραμπ σχεδιάζει να θέσει σε επαναλειτουργία τις φυλακές του Αλκατράζ. «Για πολύ καιρό, η Αμερική είναι αντιμέτωπη με μάστιγα εγκληματιών—άγριων, βίαιων, υπότροπων, κατακαθιών της κοινωνίας—που δεν φέρνουν ποτέ τίποτε άλλο πέρα από δυστυχία και δεινά», ανέφερε ο πρόεδρος μέσω της πλατφόρμας Truth Social.
Οι δεξιοί θα συμφωνήσουν, και οι φιλελεύθεροι που πιστεύουν πως ο σωφρονισμός προέχει της τιμωρίας θα αντιδράσουν. Το ίδιο και οι αστοί των προαστίων.
Οι νοικοκυραίοι, όμως, των λαϊκών τάξεων, που ζουν σε περιοχές με αυξημένη εγκληματικότητα και βλέπουν τις γειτονιές τους να καταλαμβάνονται από παράνομους μετανάστες με παράξενες συμπεριφορές, θα ανανεώσουν τους όρκους πίστης τους.
Η κωλοτούμπα των δασμών θα ξεχαστεί—βοηθάει σε αυτό και η άνοδος του χρηματιστηρίου (όσο διαρκεί).
Αν δεν παρθούν μέτρα, όμως, για το χρέος και δεν αντιμετωπιστεί το εξωτερικό εμπορικό ισοζύγιο, οι ΗΠΑ θα χρεοκοπήσουν, ενδεχομένως και στα χέρια του τωρινού προέδρου.
Ο Τραμπ κέρδισε τις εκλογές γιατί έπιασε τον σφυγμό του μέσου Αμερικανού, που δεν ξέρει τι φταίει και αισθάνεται πως ο κόσμος στον οποίο μεγάλωσε καταρρέει γύρω του. Ούτε ο Τραμπ ξέρει, και γι’ αυτό έχει μαζέψει διάφορους «αντισυστημικούς» εμπειρογνώμονες γύρω του, με αντιφατικές και αντίθετες μεταξύ τους απόψεις.
Πολλοί από τους «αντισυστημικούς», όμως, είναι «αντισυστημικοί» γιατί, ως γραφικοί ή ανίκανοι για πρακτικά αποτελέσματα, βρέθηκαν εκτός συστήματος.
Όλα αυτά συναρθρώνουν ένα θίασο ποικιλιών, ορχούμενο, ανάλογο με εκείνον των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Η διαφορά έγκειται στα μεγέθη. Η Ελλάδα είναι μικρή, και όταν το ’15 την έριξαν στα βράχια, το «ρυμουλκό» της Ευρώπης μπόρεσε να την κρατήσει στην επιφάνεια.
Για να καταλάβουμε τι επιδιώκει η προεδρία Τραμπ, θα πρέπει να ανατρέξουμε στις απόψεις των συμβούλων του, πολλοί από τους οποίους, όπως είπαμε, επιδιώκουν διαφορετικά πράγματα.
Ο Στίβεν Μίραν, π.χ., πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων, είναι αυτός που προωθεί τη συμφωνία «Mar-a-Lago», που έλαβε το όνομά της από την τοποθεσία του εξοχικού του Τραμπ, μιμούμενος προφανώς τη συμφωνία Bretton Woods μετά τον πόλεμο, που διαμόρφωσε τον μεταπολεμικό κόσμο.
Σύμφωνα με τους όρους της συμφωνίας αυτής, οι άλλες χώρες θα ενίσχυαν τα νομίσματά τους έναντι του δολαρίου και θα παρείχαν χρηματοδότηση χαμηλού κόστους σε αντάλλαγμα για την ομπρέλα ασφαλείας της Αμερικής.
Υπό το πρίσμα αυτό, η επιβολή δασμών, κατά τον κ. Μίραν, είναι μια μορφή «κατανομής των βαρών».
«Στην ανάλυσή του, η Αμερική έχει πληρώσει ένα βαρύ κόστος παρέχοντας το δολάριο και τα ομόλογα του Δημοσίου στον κόσμο ως αποθεματικά περιουσιακά στοιχεία που υποστηρίζουν τα παγκόσμια εμπορικά και χρηματοπιστωτικά συστήματα.
Ως αποτέλεσμα αυτού, έχει υποφέρει από στρεβλώσεις των νομισματικών ισοτιμιών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε μη βιώσιμα εμπορικά ελλείμματα και σε μείωση της εγχώριας μεταποίησης.
Κατά την άποψη του κ. Μίραν, οι χώρες θα μπορούσαν να μοιραστούν το βάρος με άλλους τρόπους: αγοράζοντας περισσότερα από την Αμερική, επενδύοντας στα εργοστάσιά της ή απλώς στέλνοντας επιταγές στο Υπουργείο Οικονομικών. Απλώς οι δασμοί ξεχωρίζουν ως το πιο άμεσα διαθέσιμο εργαλείο για την επίλυση του προβλήματος...»
Βλέπε: The tariff madness of King Donald, explained
Με απλά λόγια, ο σύμβουλος του προέδρου σχεδιάζει να μεταφέρει το πρόβλημα των ΗΠΑ στους συμμάχους της, αναγκάζοντάς τους να χρηματοδοτούν τα ελλείμματά της.
Επειδή η κυβέρνηση μοιάζει με «τσίρκο», όμως, το μόνο που έχει πετύχει μέχρι στιγμής είναι να έχει στρέψει όλο τον κόσμο εναντίον των ΗΠΑ.
Αυτό που προτείνει ο κ. Μίραν δεν είναι κάτι που γίνεται πρώτη φορά στην ιστορία. Είναι σύνηθες οι ηγέτιδες μεγάλων συμμαχιών, στο τέλος, να προσπαθούν να πουλήσουν «προστασία» στους συμμάχους τους.
Με έναν παρόμοιο τρόπο χτίστηκε και ο Παρθενώνας. Στην αρχαιότητα, μετά το τέλος των Περσικών Πολέμων, οι Αθηναίοι συνέστησαν τη συμμαχία της Δήλου, προκειμένου να κρατήσουν τους Πέρσες μακριά από το Αιγαίο και τα παράλια της Ιωνίας.
Όπου «Πέρσες», βάλτε «Ρώσοι», και όπου «Αιγαίο», βάλτε «Ευρώπη». Όπου «συμμαχία της Δήλου», βάλτε «ΝΑΤΟ».
Έδρα της συμμαχίας ήταν η Δήλος, όπου κρατιόταν και το ταμείο της. Στην αρχή, κάποιες μεγάλες πόλεις μετείχαν με την υποχρέωση να συνεισφέρουν πολεμικά πλοία και μονάδες οπλιτών. Οι μικρότερες συνεισέφεραν οικονομικά.
Αργότερα, όταν οι Αθηναίοι ξόδευαν περισσότερα απ’ όσα είχαν και δημιουργούσαν ελλείμματα, ανάγκασαν τους συμμάχους να προσφέρουν μόνο χρυσάφι, και αυτοί τους προστάτευαν με το ναυτικό τους.
Για μεγαλύτερη ασφάλεια, μετέφεραν το συμμαχικό ταμείο από τη Δήλο στην Ακρόπολη και, με τα χρήματά του, χρηματοδότησαν τεράστια έργα. Η εποχή έμεινε στην ιστορία ως ο «Χρυσός αιώνας του Περικλέους».
Μετά ακολούθησε ο Πελοποννησιακός Πόλεμος και οι Τριάκοντα Τύραννοι. Στο τέλος, η Αθήνα κατελήφθη από τη Σπάρτη.
Έχετε ακούσει τον Τραμπ να αναφέρεται στον «χρυσό αιώνα» που σχεδιάζει;
Θα έγραφα τη γνωστή ρήση του Μαρξ πως «η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται, και όταν το κάνει, την πρώτη φορά μοιάζει με φάρσα και τη δεύτερη με τραγωδία», αλλά οι Έλληνες τραμπικοί με κατηγορούν ήδη για κρυπτομαρξιστή, οπότε το παραλείπω... 😊
Μήνυμα 1: Αγαπητέ Κώστα Στούπα θα παρακαλούσα όπως δημοσιεύσετε την απάντηση μου στην επιστολή που μου απηύθυνε ο κος Αγγελής ως φιλοξενούμενος σας σε αυτό το άρθρο
Αγαπητέ κε Αγγελή,
η αγωνία σας για την αντοχή της δημοκρατίας απέναντι στον λαϊκισμό είναι βάσιμη. Και η πρόταση σας για θεσμικά «φρένα», όπως η απαγόρευση αύξησης μισθών και συντάξεων από κυβερνήσεις, δείχνει μια ειλικρινή προσπάθεια να βοηθήσετε να λυθεί το πρόβλημα. Εκεί θα σταθώ και όχι στα υπόγεια υπονοούμενα σας. Γιατι έχουμε ανάγκη τον καλοπροαίρετο διάλογο.
Όμως φοβάμαι ότι στρέφεστε προς λάθος κατεύθυνση. Με τις προτασεις σας ελλοχεύει ο κίνδυνος να μετατρέψουμε την κουτσή δημοκρατία σε μεγαλύτερη κηδεμονία.
Σας παραθέτω μια άλλη οπτική. Για μένα, δεν φταίει το πολίτευμα. Φταίει ο εκφυλισμός του από τις παρεμβάσεις του κράτους.
Τα τελευταία χρόνια, δεν ζήσαμε ακριβώς Δημοκρατία. Ζήσαμε τη διαστρέβλωσή της.
Η Δημοκρατία αυτή καθαυτή είναι μία διαδικασία. Το κρίσιμο ερώτημα είναι ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΟΡΙΑ της εξουσίας που ασκεί το κράτος στην Δημοκρατία αυτή.
Ελάτε να δούμε μαζί τη Δημοκρατία που δημιουργήσαμε. Το κράτος απέκτησε το δικαίωμα να ρυθμίζει κάθε πτυχή της οικονομίας, της παιδείας, της εργασίας. Ακόμη και της αξιοποίησης του ελεύθερου μας χρόνου (πχ με αποτρέπει με υψηλούς φορους από το να αγοράσω ένα αυτοκινούμενο κ να πάω ταξίδι με την οικογένεια μου) αλλά και του θανάτου μας(πρόσφατα έφυγε δικός μου άνθρωπος και ακολούθησα όλες τις γραφειοκρατικές διαδικασίες από το νοσοκομείο ως το γραφείο κηδειών).
Αντί για υποστηρικτικός θεσμός, το κράτος έγινε εργαλείο ελέγχου κ εκμαυλισμού. Πείτε μου πχ τι μας προστατεύει από έναν κακοπροαίρετο δημόσιο λειτουργό, που έχει πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά μας δεδομένα. Ο νόμος; Ας γελάσω. Μυρωδιά δε θα πάρουμε. Αν κινδύνευε όμως να χάσει τη δουλειά του όπως εσείς κι εγώ, ίσως να μην έπαιρνε τέτοια ρίσκα.
Ελπίζω να συμφωνούμε πως οι λύσεις ξεκινούν από το να παραδεχθούμε όλοι πώς υπάρχει πρόβλημα. Να συμφωνήσουμε πως το «κράτος» αυθαίρετα εκπαίδευσε γενιές να μην σκέφτονται κριτικά. Να αναπαράγουν ιδεολογικά στερεότυπα. Να φοβούνται. Θυμίζω πανεπιστημιακές εκδηλώσεις που ακυρώθηκαν ή διακόπηκαν λόγω αντιδράσεων από ομάδες που διαφωνούσαν με το περιεχόμενο ή τους ομιλητές, περιορίζοντας έτσι τον ανοιχτό διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών.
Αν σήμερα βλέπουμε μια κοινωνία φοβική, επιφανειακά «δημοκρατική» αλλά ουσιαστικά σιωπηλή κ φοβισμένη, δεν φταίει η Δημοκρατία. Φταίει που για χρόνια είχαμε τη δομή της Δημοκρατίας, αλλά ποτέ δεν αγγίξαμε την ουσία της.
Το πρόβλημα δεν ήταν οι «κακές επιλογές των πολιτών», αλλά πως πολλοί δεν είχαν ποτέ πραγματικές επιλογές. Για δεκαετίες, η εκπαίδευση χρησιμοποιήθηκε ως ιδεολογικό εργαλείο από ενήλικες. Πρώτα από τη Δεξιά, με πατριωτικές κορώνες και στείρα αποστήθιση, έπειτα από την Αριστερά, με ένα νέο, επιλεκτικό αφήγημα που σήκωσε το λάβαρο της «συμπερίληψης» για να πετύχει αποκλεισμούς άλλης μορφής.
Και στη μέση; Ανυπεράσπιστα παιδιά
Μεγαλώσαμε παιδιά που εκπαιδεύτηκαν όχι να σκέφτονται, αλλά να παπαγαλίζουν. Και να βλέπουν τους ενήλικες να μην τηρούν τους νόμους και να καμαρώνουν γι αυτό. Η κριτική σκέψη δαιμονοποιήθηκε, η αντίθετη άποψη στιγματίστηκε, κι ο φόβος της «πολιτικής ορθότητας» σκέπασε τα πάντα.
Γι’ αυτό, όταν αμφισβητούμε τη Δημοκρατία, ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν απέτυχε ο λαός. Απέτυχε το σύστημα που τον εκπαιδεύει.
Αυτό που περιγράφεται ως «Δημοκρατία που αποτυγχάνει» είναι στην πραγματικότητα ο θρίαμβος της σοσιαλιστικής λογικής μέσα από «δημοκρατικές» διαδικασίες που δήθεν δημιουργήσαμε. Κουραφεξαλα. Τις αλυσίδες μας φτιάξαμε.
Το σφάλμα δεν ήταν ότι δώσαμε εξουσία στον λαό. Ήταν ότι του παραχωρήσαμε εξουσίες που δεν θα έπρεπε να ανήκουν σε κανέναν. Από εκεί γεννιέται ο λαϊκισμός, κε Αγγέλη. Όπως για παράδειγμα, όταν επιτρέψαμε στο κράτος να διορίζει και να μονιμοποιεί ανθρώπους όχι με βάση την αξία ή την ανάγκη, αλλά με γνώμονα την πολιτική εξυπηρέτηση.
Η απάντηση στον λαϊκισμό δεν είναι να φυλακίσουμε τον λαό στα ίδια του τα λάθη. Είναι να τον εξοπλίσουμε με γνώση, ευθύνη και τη δυνατότητα να έχει επιλογές. Αυτό κάνουν οι Ελβετοί που δίκαια θαυμάζετε. Πείτε μου τι από αυτά έγινε τα τελευταία 50 χρόνια εδώ στην Ελλάδα(που θυμάμαι τουλάχιστον εγώ);
Το πιστεύω πλέον με όλη μου την καρδιά. Η ελευθερία, όπως και η ωριμότητα, δεν επιβάλλεται. Καλλιεργείται.
Για μένα είναι πλέον ξεκάθαρο. Η λύση δεν είναι περισσότεροι θεσμοί ελέγχου, αλλά λιγότερες παρεμβάσεις του κράτους στη ζωή του πολίτη. Όχι, περισσότερος σχεδιασμός, αλλά περισσότερη ελευθερία επιλογής για τον πολίτη.
Όσο συνεχίζουμε να βλέπουμε τον λαό σαν «πρόβλημα προς διαχείριση» (και δεν αποκαθιστούμε το αίσθημα δικαίου και ελευθερίας), τόσο θα βουλιάζουμε σε ολοένα και πιο περίπλοκες και ανελεύθερες γραφειοκρατικές πρακτικές.
Μόνο όταν ο πολίτης ξαναγίνει υπεύθυνος για τον εαυτό του, υπάρχει ελπίδα για πρόοδο.
Μ. Λιάπη
