Ο μακαρίτης ο Μίλτον Φρίντμαν το είχε πει όσο πιο καθαρά γίνεται: «Αναθέστε στο κράτος τη διαχείριση της Σαχάρας και σε λίγα χρόνια θα εισάγουμε άμμο».
Αν η ιστορία διδάσκει κάτι, είναι πως το κράτος δεν λύνει προβλήματα – τα γεννά, τα προστατεύει, τα ανακυκλώνει και τα χρεώνει στον φορολογούμενο.
Στην Αργεντινή, ένας τύπος με αχτένιστα μαλλιά βγήκε πρόεδρος υποσχόμενος όχι να διορθώσει το κράτος, αλλά να το κατεδαφίσει. Ο Χαβιέρ Μιλέι, πρώην τηλεοπτικός σχολιαστής και νυν πρόεδρος μιας οικονομίας - σαπιοκάραβο, πήρε την εξουσία λέγοντας «δεν εμπιστεύομαι το κράτος». Και όχι απλώς το είπε. Το έκανε.
Κατάργησε υπουργεία. Πάγωσε μισθούς δημοσίων υπαλλήλων. Έκοψε κρατικές επιδοτήσεις σε μεταφορές, ενέργεια και πανεπιστήμια. Και τι έγινε; Έγινε το απόλυτο χάος; Όχι. Έγινε φασαρία. Όπως σε κάθε οργανισμό που περνά αποτοξίνωση.
Αυτό που στην Ελλάδα θα χρειαζόταν δέκα επιτροπές, δύο δημόσιες διαβουλεύσεις και μια Ανεξάρτητη Αρχή με πρόεδρο από απόστρατο του ΙΚΑ, ο Μιλέι το έκοψε με νομοσχέδιο 600 σελίδων μέσα σε 24 ώρες.
Αντί γι’ αυτό, εδώ συνεχίζουμε να πιστεύουμε πως η ακρίβεια θα αντιμετωπιστεί με περισσότερους ελεγκτές και ειδικά applications. Ότι η αισχροκέρδεια θα φοβηθεί την Εθνική Αρχή και η αγορά θα ευθυγραμμιστεί με... το myMarketWatchApp.gov.gr.
Πίσω από κάθε τέτοια εξαγγελία, κρύβεται η βασική ελληνική παθογένεια:
Η πίστη ότι τα προβλήματα λύνονται με νέες δομές, νέα έντυπα, νέα «οχήματα».
Ενώ στην πραγματικότητα, δεν λύνονται.
Η ακρίβεια δεν πολεμιέται με ελεγκτές, αλλά με ανταγωνισμό, διάφανη φορολογία και ελαστικότητα στην προσφορά. Όχι με app στα κινητά. Το πιο χρήσιμο app θα ήταν ένα που να μετράει πόσους από τους 970 οργανισμούς - φαντάσματα της μεταπολίτευσης ακόμα πληρώνουμε.
Όσο συνεχίζουμε να φτιάχνουμε αρχές για να ελέγξουν τις αρχές και υπηρεσίες για να επιβλέπουν τις υπηρεσίες, απλώς παριστάνουμε πως κυβερνάμε. Στην πράξη, το κράτος ελέγχει τον εαυτό του και τον βρίσκει... άψογο.
Και έτσι, αντί να κόψουμε τη ρίζα, ποτίζουμε το αγριόχορτο.
Μηνύματα αναγνωστών
Χαιρετίσματα από την Πολωνία
Καλησπέρα σας, κ. Στούπα. Κατοικώ στον νομό Πέλλας, έναν κατά βάση αγροτικό νομό, στον οποίο το κύριο παραγόμενο προϊόν είναι το ροδάκινο. Μικρό παιδί θυμάμαι όλη τη δεκαετία του ’80 να κατακλύζουν κάθε καλοκαίρι τον κάμπο οικογένειες Πολωνών, οι οποίοι έρχονταν για να εργαστούν στη συγκομιδή των ροδάκινων. Οι περισσότεροι από αυτούς θυμάμαι πως ήταν εκπαιδευτικοί που έρχονταν να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, καθότι τα χρήματα στον σοσιαλιστικό «παράδεισο» όπου διαβιούσαν δεν ήταν αρκετά. Εν αντιθέσει με κάποιους άλλους εργάτες γης, ήταν πολύ καθαροί και διακρίνονταν για την αξιοπρέπειά τους. Κάποιες κοπέλες, μάλιστα, παντρεύτηκαν Έλληνες και έμειναν στην πατρίδα μας. Αυτά κατά τη δεκαετία του ’80…
Πριν από λίγους μήνες δέχτηκα ένα τηλεφώνημα. Ένας νεαρός κύριος μου πρότεινε συνεργασία για να εκδώσω τα βιβλία μου στην εταιρεία στην οποία εργαζόταν. Η τιμή που μου πρότεινε ήταν εξαιρετική σε σχέση με τις αντίστοιχες άλλων εταιρειών, και με μηδενικό - σχεδόν - κόστος μεταφορικών. Ωστόσο, απασχολημένος καθώς ήμουν, ζήτησα απλώς να μου στείλει κάποια βιβλία για να σχηματίσω μια εικόνα. Τα βιβλία έφτασαν σε τρεις ημέρες και περιελάμβαναν μάλιστα και ένα εξαιρετικό δειγματολόγιο το οποίο για πρώτη φορά έβλεπα, επαγγελματικό από κάθε πλευρά. Έκπληκτος αναζήτησα το τηλέφωνο του πωλητή. Μόλις το σήκωσε, το πρώτο πράγμα που τον ρώτησα ήταν σε ποιο σημείο της Ελλάδας βρίσκεται η συγκεκριμένη εταιρεία. «Δεν βρισκόμαστε στην Ελλάδα, κ. Ζηκούλη», μου απάντησε. «Η εταιρεία μου έχει έδρα της την Πολωνία». «Και εσείς μου τηλεφωνείτε από εκεί;» ρώτησα, με την ίδια έκπληξη να συνεχίζει να με διακατέχει. «Ναι. Έχω μετακομίσει εδώ και λίγους μήνες», μου διευκρίνισε.
Δεν θα ήθελα να επεκταθώ σε περισσότερες λεπτομέρειες για τα όσα μου ανέφερε για τη ζωή στην Πολωνία. Η σύγκριση είναι μάλλον τραγική εις βάρος μας. Εις επίρρωση, λοιπόν, των όσων γράφετε στο άρθρο σας, είναι βέβαιο πως πολύ σύντομα θα βλέπουμε τους προπορευόμενους «οδηγούς» (που κάποτε οδηγούσαν Lada) να μας κουνούν ειρωνικά το χέρι από τον καθρέφτη του δικού τους αυτοκινήτου, αναπτύσσοντας ταχύτητα και προσπερνώντας το ταλαίπωρο «όχημά» μας που αγκομαχεί να βγάλει την ανηφόρα των ευρωπαϊκών και παγκόσμιων προκλήσεων, έχοντας ακόμη για πυξίδα τον Μαρξ, τον Λένιν και - γιατί όχι; - και τον Στάλιν...
Με εκτίμηση
Χρήστος Ζηκούλης
Φιλόλογος - Συγγραφέας
[email protected]
