Η νέα «ρουκέτα» του Αμερικανού προέδρου έπληξε και το ελληνικό χρηματιστήριο. Όσο πιο γρήγορα ξεφουσκώσει και αυτή η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ, τόσο μικρότερος ο κίνδυνος για τη συνέχιση της ανοδικής κίνησής του.
Η σημαντική πτώση των ευρωπαϊκών χρηματιστηριακών αγορών μόλις έγινε γνωστή η ανάρτηση του Αμερικανού προέδρου στο Truth Social, μας υπενθύμισε πως το θέμα των δασμών δεν έχει εξαντληθεί ακόμα. Η πτώση αυτή δεν είχε βέβαια καμία σύγκριση με την αυτήν όλων των χρηματιστηριακών αγορών στις αρχές του Απριλίου, όταν έγιναν οι πρώτες σχετικές ανακοινώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η πτώση εκείνη εκτυλίχθηκε σε δύο με τρεις χρηματιστηριακές συνεδριάσεις, καθώς οι επενδυτές αναλογίζονταν τις συνέπειες που θα είχαν οι τόσο υψηλοί δασμοί στο διεθνές εμπόριο και την οικονομία.
Η αλήθεια είναι βέβαια πως μετά από όλα όσα έχουν γίνει μετά τη 2α Απριλίου και τη σταδιακή υποχώρηση της αμερικανικής πλευράς από τις περισσότερες ακραίες θέσεις της, ακόμα και στις εμπορικές της συναλλαγές με την Κίνα, οι επενδυτές υποθέτουν πως κάτι παρόμοιο θα γίνει και στην περίπτωση της Ευρώπης. Αυτό υποθέτουμε και εμείς, αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε πότε ακριβώς θα έρθει η αλλαγή στάσης και στο θέμα των δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα ούτε και που θα «προσγειωθεί» τελικά το ποσοστό τους. Το πιθανότερο πάντως είναι να είναι πολύ χαμηλότεροι από το 50% με το οποίο μας σόκαρε την προηγούμενη Παρασκευή ο Ντόναλντ Τραμπ αλλά υψηλότεροι από το 10% το οποίο είναι σε ισχύ τώρα.
Αν έχουμε δίκιο σε αυτό, είναι λογικό να υποθέσουμε πως τα πράγματα δε θα αλλάξουν δραματικά για τις προοπτικές των εταιρειών που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Πιθανώς να υπάρξουν μικρές αλλαγές προς το χειρότερο για ορισμένες επιχειρήσεις που πραγματοποιούν σημαντικές εξαγωγές στις ΗΠΑ αλλά η γενική εικόνα δεν πρόκειται να αλλάξει σημαντικά. Αν δεν έχουμε δίκιο και αποδειχθεί πως ο Αμερικανός πρόεδρος επιφύλαξε τη χειρότερη μεταχείριση για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τότε προφανώς τα πράγματα θα χειροτερέψουν για όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και μαζί και για το Χρηματιστήριο Αθηνών.
Επαναλαμβάνουμε όμως πως, τουλάχιστον με βάση τη λογική και τη μέχρι τώρα εμπειρία μας, το πιθανότερο είναι να δούμε σχετικά σύντομα μία εξομάλυνση της κατάστασης μεταξύ ΗΠΑ – Ε.Ε. Μέχρι να το δούμε αυτό όμως, είναι πολύ πιθανόν να επικρατήσει αυξημένη νευρικότητα στον χώρο των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, κάτι που είναι αρκετά λογικό αν σκεφθούμε πως οι ευρωπαϊκές αγορές όχι μόνο ανέκτησαν το σύνολο των απωλειών τους μετά τις ανακοινώσεις του Liberation Day αλλά κατέκτησαν νέα υψηλά.
Στην περίπτωση της Γερμανίας τα υψηλά αυτά είναι τα ιστορικά υψηλότερα, στη δική μας περίπτωση είναι τα υψηλότερα από το 2010. Πολύ απλά, αυτό σημαίνει πως υπάρχουν μεγάλα κέρδη στα χαρτοφυλάκια μεγάλων και μικρών επενδυτών και η αύξηση της έντασης και της νευρικότητας είναι λογικό να οδηγήσει κάποιους από αυτούς στην πραγματοποίηση κερδών με πωλήσεις κερδοφόρων μετοχικών θέσεων. Αν η αναταραχή που προκάλεσαν οι αναρτήσεις του προέδρου Τραμπ κρατήσει μόνο μερικές ημέρες, δε φαίνεται πιθανή η εκδήλωση σημαντικών περαιτέρω πιέσεων στις χρηματιστηριακές αγορές της Ευρώπης και φυσικά και τη δική μας. Δεν μπορούμε μάλιστα να αποκλείσουμε και την πιθανότητα επιστροφής σε ανοδική κίνηση αν εμφανιστούν δημοσιογραφικές πληροφορίες ή προκύψουν ειδήσεις που θα δείχνουν πως οι δύο πλευρές βρίσκονται σε διαδικασία προσέγγισης.
Αυτά ισχύουν γενικά για τις ευρωπαϊκές αγορές και ειδικότερα για τη δική μας. Η αντίδραση των επενδυτών του Χρηματιστηρίου Αθηνών καθώς περνούσε η ώρα την προηγούμενη Παρασκευή έδειξε πως οι αρχικοί φόβοι έδωσαν τη θέση τους σε μία πιο ψύχραιμη στάση, κάτι που παρατηρήθηκε και στις υπόλοιπες διεθνείς αγορές. Οι πωλήσεις συνεχίστηκαν αλλά εμφανίστηκαν και αρκετοί αγοραστές οι οποίοι εξισορρόπησαν την κατάσταση. Δεν μπορούμε να ξέρουμε πως θα ξεκινήσει αργότερα σήμερα η νέα χρηματιστηριακή εβδομάδα, καθώς οι αμερικανικές αγορές είναι κλειστές και η πιθανότητα να έχουμε κάποια νέα δήλωση του Αμερικανού προέδρου είναι σχετικά μειωμένη. Πιθανολογούμε όμως πως στη δική μας χρηματιστηριακή αγορά θα συνεχιστούν οι πωλήσεις, αφού ούτως ή άλλως πολλοί επενδυτές έψαχναν για μία αφορμή να καταγράψουν κέρδη και να πάρουν θέση ενόψει πιθανής χρηματιστηριακής διόρθωσης.
Από την άλλη μεριά, είναι αρκετά πιθανόν να δούμε την εκδήλωση αγορών μετοχών από όσους είχαν χάσει όλη την άνοδο των τελευταίων εβδομάδων, κάτι που υποθέτουμε πως έλαβε χώρα και κατά τη συνεδρίαση της προηγούμενης Παρασκευής. Αν δεν έχουμε νέες ειδήσεις, μας φαίνεται δύσκολο να δούμε σημαντική πτώση, όπως και σχετικά δύσκολο να δούμε μία άμεση επιστροφή στην ανοδική πορεία που είχε φέρει τον Γενικό Δείκτη πάνω από τις 1.830 μονάδες. Κοιτάζοντας λίγο πιο μακριά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και των περισσότερων σημαντικών εισηγμένων εταιρειών παραμένουν εξαιρετικές και αυτό θα εξακολουθήσει να προσελκύει αγοραστές στο Χρηματιστήριο Αθηνών.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε και πως οι χρηματιστηριακές αγορές, μαζί και η δική μας, απεχθάνονται την αβεβαιότητα. Στην τωρινή συγκυρία, και μετά τις απειλές του Αμερικανού προέδρου, όσο πιο γρήγορα φανεί πως υπάρχει γόνιμο έδαφος για μία συνεννόηση μεταξύ ΗΠΑ – Ευρωπαϊκής Ένωσης, τόσο πιο γρήγορα θα διαλυθούν και τα σύννεφα πάνω από τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, μαζί και το ελληνικό. Αν όμως περάσουν αρκετές ημέρες χωρίς να φαίνεται κάποιο «φως στο τούνελ», τότε είναι πιθανόν να δούμε αρκετούς επενδυτές να αρχίσουν να ανησυχούν πραγματικά για την πιθανότητα επιβολής καταστροφικών δασμών από τις ΗΠΑ στα ευρωπαϊκά προϊόντα και για τα αναπόφευκτα ευρωπαϊκά αντίμετρα.
Τι μπορούμε να περιμένουμε λοιπόν από το Χρηματιστήριο Αθηνών μετά από το σοκ του 50% και πόσο κινδυνεύει με διακοπή η ισχυρή ανοδική κίνηση της αγοράς; Αν καταλαβαίνουμε καλά την κατάσταση, πραγματικός κίνδυνος για αλλαγή της τάσης της αγοράς μπορεί να προκύψει σε δύο περιπτώσεις. Αν η αμερικανική πλευρά δεν «μπλοφάρει», όπως έχει κάνει σε αρκετές περιπτώσεις μέχρι τώρα, και προχωρήσει στην επιβολή εισαγωγικών δασμών μεγάλου ύψους. Όχι υποχρεωτικά 50% όπως απείλησε προχθές ο Αμερικανός πρόεδρος αλλά πιο κοντά σε αυτό από όσο υποθέτουν αυτή τη στιγμή οι επενδυτές.
Ένα ποσοστό προς το 30% ή παραπάνω θα αναστατώσει έντονα τις αγορές και σίγουρα θα φέρει έντονες πιέσεις στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια και μαζί και στο ελληνικό. Αυτός είναι ο μεγάλος κίνδυνος, ο οποίος δεν πρέπει να θεωρείται πολύ πιθανό να συμβεί αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ο δεύτερος είναι να καθυστερήσει πολύ το ξεκαθάρισμα της κατάστασης και να αυξηθεί η αβεβαιότητα. Αυτό είναι ένα ενδεχόμενο περισσότερο πιθανό από το προηγούμενο αλλά όχι τόσο επικίνδυνο για την πορεία του ελληνικού χρηματιστηρίου, καθώς θα φέρει προσωρινή αναστάτωση εφόσον τελικά βρεθεί κάποια πιο λογική λύση στην υπόθεση των δασμών.
Στην περίπτωση όμως που σχετικά σύντομα φανεί πως οι εμπορικές συναλλαγές ΗΠΑ – Ε.Ε. δεν κινδυνεύουν με εκτροχιασμό, δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος για την ανοδική πορεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών, το οποίο μετά την αφομοίωση της ισχυρής ανοδικής κίνησης θα ξαναβρεί την ισορροπία του. Θα μπορούσε να πει κανείς πως οι πωλήσεις που εκδηλώθηκαν και πιθανώς θα εκδηλωθούν τις επόμενες ημέρες μπορεί να αποδειχθούν ευεργετικές για το Χρηματιστήριο Αθηνών, φέρνοντας μία διορθωτική κίνηση που ήταν έτσι κι αλλιώς απαραίτητη για να αποφευχθούν φαινόμενα υπερβολικής αισιοδοξίας. Με λίγα λόγια, αν ο Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει αποφασίσει να κηρύξει εμπορικό πόλεμο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για το ελληνικό χρηματιστήριο. Αυτά όσο αναφερόμαστε στους δασμούς, γιατί μία διεθνής χρηματιστηριακή πτωτική κίνηση θα μπορούσε να ξεκινήσει ανά πάσα στιγμή, χωρίς να έχει κατ’ ανάγκην σχέση με τους δασμούς, και να επηρεάσει αρνητικά και εμάς.
