Η κατάθεση της πρότασης εξαγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών από τον μεγαλύτερο χρηματιστηριακό όμιλο της Ευρώπης, την Euronext, αποτελεί αδιαμφισβήτητα το σημαντικότερο γεγονός στη μακρόχρονη ιστορία της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Μια ιστορία που κρατάει από τον Οκτώβριο του 1876, όταν είχαν πραγματοποιηθεί οι πρώτες χρηματιστηριακές συναλλαγές.
Διαβάσαμε ότι η πρόταση εξαγοράς από την Euronext έχει τεράστιο συμβολισμό, ότι αποτελεί μια ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και μια επιβράβευση της κυβερνητικής φιλοεπενδυτικής και αναπτυξιακής πολιτικής που ακολουθείται στη χώρα μας από το 2019.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, το Χρηματιστήριο Αθηνών θα πάψει να είναι ένα «περιφερειακό και περιθωριακό μαγαζί». Εντασσόμενο πλέον σε ένα σχήμα που ελέγχει το 25% των χρηματιστηριακών συναλλαγών της Ευρώπης έχοντας κάτω από τη σκέπη του, τα χρηματιστήρια του Όσλο, των Παρισίων, του Μιλάνο, των Βρυξελλών, του Άμστερνταμ, του Δουβλίνου και της Λισσαβόνας.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι απλά, ωραία και μεγάλα λόγια. Το deal είναι γεμάτο ουσία. Όμως το βασικό ερώτημα είναι, το τι σημαίνει αυτή η εξαγορά για τον μέσο ιδιώτη επενδυτή. Ή ακόμα και για τον κερδοσκόπο, που δεν τον ενδιαφέρει η μεγάλη εικόνα, έτσι όπως αναλύθηκε προηγουμένως, αλλά η πορεία του χαρτοφυλακίου του και η δυνατότητα του να «βγάζει» υπεραξίες. Ας εστιάσουμε λοιπόν στη λογική και στη ματιά του.
Ποιος είναι ο ρόλος του Χρηματιστηρίου Αθηνών;
Το Χρηματιστήριο Αθηνών, δηλαδή η εταιρεία Ελληνικά Χρηματιστήρια Α.Ε. (ΕΧΑΕ), είναι ο μηχανισμός που διαχειρίζεται την οργανωμένη και ρυθμισμένη αγορά κεφαλαίων στην Ελλάδα. Είναι μια πλατφόρμα μέσω της οποίας πραγματοποιούνται συναλλαγές χρηματοπιστωτικών μέσων, όπως μετοχές, ομόλογα, παράγωγα προϊόντα και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.
Παράλληλα παρέχει τη δυνατότητα σε εταιρείες να αντλήσουν κεφάλαια μέσω της έκδοσης μετοχών (IPOs - Αρχικές Δημόσιες Προσφορές) ή ομολόγων. Αυτό επιτρέπει στις επιχειρήσεις να χρηματοδοτήσουν επενδύσεις, εξαγορές και αναπτυξιακά σχέδια μέσω της άμεσης πρόσβασης τους, στην ανοικτή αγορά κεφαλαίων. Μειώνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την εξάρτηση τους από τον τραπεζικό δανεισμό.
Μέσα από τη συγκεκριμένη οπτική, γιατί η Euronext θέλει να εξαγοράσει την ΕΧΑΕ;
Είναι φανερό ότι η Euronext επιθυμεί να εξαγοράσει το Χρηματιστήριο Αθηνών για να αυξήσει την παρέμβαση της, αλλά και τα οικονομικά της μεγέθη. Ποντάροντας στο σενάριο ότι μέσα στα επόμενα χρόνια θα αυξηθούν τα έσοδα της ΕΧΑΕ, μέσω των μεγέθυνσης των δραστηριοτήτων της.
Ποιες είναι οι πηγές των εσόδων του Χρηματιστηρίου Αθηνών;
Οι πηγές εσόδων της ΕΧΑΕ περιλαμβάνουν, τις προμήθειες των συναλλαγών, τις υπηρεσίες εκκαθάρισης και διακανονισμού των εκτελεσμένων συναλλαγών, τα τέλη της παροχής χρηματιστηριακών δεδομένων, τα τέλη εισαγωγής στην αγορά και τα τέλη διατήρησης των εισηγμένων εταιρειών μέσα σε αυτήν και άλλες τεχνολογικές και εκπαιδευτικές διαδικασίες.
Η ΕΧΑΕ χρεώνει προμήθειες για τις συναλλαγές που πραγματοποιούνται στο χρηματιστήριο. Δηλαδή για τις αγοραπωλησίες μετοχών, ομολόγων, ΣΜΕ (συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης) πάνω σε δείκτες και μετοχές, ETFs (διαπραγματεύσιμα μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων κ.λπ.). Οι προμήθειες αυτές υπολογίζονται ως ποσοστό επί της αξίας των συναλλαγών και αποτελούν σημαντική πηγή εσόδων. Οι προμήθειες εξαρτώνται από τον όγκο συναλλαγών.
Η ΕΧΑΕ, μέσω της θυγατρικής της ATHEXClear, παρέχει υπηρεσίες εκκαθάρισης συναλλαγών, ελαχιστοποιώντας τον κίνδυνο αθέτησης υποχρεώσεων, ενώ μέσω της επίσης θυγατρικής της ATHEXCSD προσφέρει υπηρεσίες διακανονισμού και φύλαξης τίτλων στο Σύστημα Άυλων Τίτλων (ΣΑΤ). Οι υπηρεσίες αυτές χρεώνονται τόσο στους επενδυτές όσο και στις χρηματιστηριακές εταιρείες.
Η ΕΧΑΕ εισπράττει έσοδα και από τη διάθεση χρηματιστηριακών δεδομένων, των λεγόμενων market data, σε πραγματικό χρόνο, όπως είναι οι τιμές μετοχών, οι δείκτες, οι όγκοι συναλλαγών, το βάθος των αγοραστών και των πωλητών αλλά και από την διάθεση ιστορικών δεδομένων σε τρίτους, όπως σε τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρείες, εισηγμένες εταιρείες, θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές, αλλά και σε παρόχους δεδομένων, σε αναλυτές και σε εξειδικευμένες ιστοσελίδες χρηματιστηριακού και οικονομικού περιεχομένου.
Σημαντικό μέρος των εσόδων της ΕΧΑΕ, προέρχεται από τις εταιρείες που εισάγονται στο Χρηματιστήριο. Οι εταιρείες που εισάγονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών καταβάλλουν τέλη για την αρχική εγγραφή μέσω δημόσιας προσφοράς μετοχών (IPO - Initial Public Offering). Και αφού εισαχθούν, καταβάλουν ετήσια τέλη διατήρησης της παρουσίας τους στο χρηματιστήριο. Τα συγκεκριμένα τέλη, εξαρτώνται και από το μέγεθος, δηλαδή την «χρηματιστηριακή αξία» των εισηγμένων εταιρειών.
Τέλος, η ΕΧΑΕ συμπληρώνει τα έσοδα της και από την παροχή υπηρεσιών τεχνολογία, εκπαιδευτικών προγραμμάτων, συνεδρίων και άλλων.
Επομένως, η πρόταση εξαγοράς του Χρηματιστηρίου Αθηνών από την Euronext, βασίζεται στο σενάριο της αύξησης των εσόδων από όλες τις προαναφερθείσες πηγές. Γεγονός που θα πρέπει να ενθουσιάζει τους επενδυτές, τους traders, αλλά και τους κερδοσκόπους.
Διότι η αύξηση των εσόδων, θα προκύψει από την αύξηση των συναλλαγών που με τη σειρά της θα είναι αποτέλεσμα νέων εισροών κεφαλαίων στο σύστημα. Δηλαδή της εισόδου νέων αγοραστών στο Χρηματιστήριο, που θα ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω.
Διότι η άνοδος των εσόδων από τα τέλη εισόδου και διατήρησης των εισηγμένων εταιρειών, μεταφράζεται σαν αύξηση του αριθμού των εισηγμένων εταιρειών, σαν εισαγωγή περισσότερων εταιρειών μέσω δημόσιων προσφορών, καθώς και σαν μεγέθυνση των αποτιμήσεων τους.
Διότι η άνοδος των εσόδων από τη διάθεση των χρηματιστηριακών δεδομένων της ΕΧΑΕ προς τρίτους, προϋποθέτει την αύξηση του αριθμού των ενδιαφερομένων για το εγχώριο χρηματιστηριακό «γίγνεσθαι».
Όλα μεταφράζονται λοιπόν σε μεγαλύτερα κέρδη.
Μέσα από αυτό το πρίσμα οδηγούμαστε άφοβα στο συμπέρασμα ότι η Euronext εκτιμά ότι έχουμε μπροστά μας ένα success story διαρκείας για το Χρηματιστήριο Αθηνών, που θα αφήσει ευχαριστημένους τους πάντες. Από την κυβέρνηση μέχρι τους θεσμικούς επενδυτές, από τις εταιρείες που ενδιαφέρονται να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο μέχρι τις εταιρείες παροχής επενδυτικών υπηρεσιών και από τους συντηρητικούς ιδιώτες επενδυτές μέχρι τους κερδοσκόπους.
Κλείνοντας θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι λίγοι όσοι υποστηρίζουν ότι το τίμημα των 6,90 ευρώ που προσφέρει η Euronext για κάθε μετοχή της ΕΧΑΕ είναι χαμηλό και ότι η «δίκαιη» τιμή για την εξαγορά θα έπρεπε να υπερβαίνει τα 7,50 ευρώ. Ωστόσο, η ενδεχόμενη αύξηση στο προσφερόμενο τίμημα θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη στάση που θα τηρήσουν οι μεγαλύτεροι μέτοχοι της ΕΧΑΕ, που είναι θεσμικοί από το εσωτερικό και το εξωτερικό, όπως η Capital Group, η Vanguard Group, η Janus Henderson και οι ελληνικές τράπεζες μέσω των θυγατρικών τους.
