Σε αυξημένη επιφυλακή για τις μεταλλάξεις του ιού βρίσκονται κυβερνήσεις και υγειονομικές αρχές σε όλο τον κόσμο, καθώς εκτιμάται ότι αυτές θα επαναπροσδιορίσουν την διάρκεια των lockdown και την επιστροφή στην κανονικότητα. Ο φόβος ταχύτερης διάδοσης του ιού, όπως στην Μ. Βρετανία, βρίσκεται πίσω από την παράταση του lockdown στη Γερμανία μέχρι τις 14 Φεβρουαρίου και από την ανησυχία της ΕΕ που εξετάζει από εβδομάδα να επιβάλει νέους περιορισμούς στις μετακινήσεις.
Την ανησυχία επιτείνουν οι χθεσινές δηλώσεις του Μπόρις Τζόνσον ότι το νέο στέλεχος του ιού που εντοπίστηκε στην Βρετανία και εν συνεχεία έχει ανιχνευθεί μέχρι σήμερα σε πάνω από 60 χώρες, όχι μόνο έχει αυξημένη ικανότητα μετάδοσης κατά 60%-70%, αλλά θα μπορούσε να είναι ακόμη και θανατηφόρο. Έτερος συναγερμός έρχεται και από μια διαφορετική μετάλλαξη που έχει εντοπιστεί στην Νότια Αφρική.
Έρευνα του Εθνικού της Ινστιτούτου υποστηρίζει ότι το στέλεχος μπορεί να αχρηστεύσει τα εμβόλια, χωρίς ωστόσο αυτό να ανησυχεί ιδιαίτερα τις φαρμακευτικές, οι οποίες υποστηρίζουν ότι η επικαιροποίησή τους μπορεί να γίνει σχετικά εύκολα και άμεσα. Σε κάθε περίπτωση τα νέα στελέχη του ιού απειλούν να ανατρέψουν τα δεδομένα για τη πανδημία και μαζί τους τις εκτιμήσεις ότι μέχρι το καλοκαίρι, οπότε και θα έχει εμβολιαστεί ένα ικανό ποσοστό πληθυσμού, αυτή θα έχει αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.
Επίσης, η ευρωπαϊκή υπηρεσία αρμόδια για τις επιδημίες (ECDC) έχει καλέσει τα μέλη της να βρίσκονται σε ετοιμότητα για να λάβουν αυστηρότερα μέτρα "εντός των προσεχών εβδομάδων" με στόχο τον περιορισμό της εξάπλωσης των νέων παραλλαγμένων στελεχών του κορονοϊού, αυξάνοντας το επίπεδο επαγρύπνησής της.
Συναγερμός έχει σημάνει και στην Ελλάδα και χθες έγινε σύσκεψη για το θέμα στο υπ. Υγείας, με αντικείμενο το συντονισμό και την ενίσχυση της γονιδιωματικής επιτήρησης με τη δημιουργία πανελλαδικού δικτύου που παρακολουθεί και αναλύει τις μεταλλάξεις και παραλλαγές του ιού SARS-CoV-2. Στο θέμα αναφέρθηκε σήμερα και ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, μιλώντας για την στόχευση της δημιουργίας του δικτύου παρακολούθησης των μεταλλάξεων. «Έχουμε φροντίσει από τις πρώτες μέρες που εμφανίστηκαν τα νέα στελέχη του ιού να περιχαρακώσουμε την είσοδο στην Ελλάδα» διαβεβαίωσε ο υπουργός, προσθέτοντας ότι υπάρχει αυστηρό σύστημα εισόδου από το εξωτερικό και επιτρέπονται λίγες χώρες έκτος ΕΕ.
«Μας απασχολεί η μετάλλαξη, η οποία φαίνεται ότι δημιουργεί πρόβλημα σε χώρες όπως η Αγγλία, η Πορτογαλία, όμως η Ελλάδα πήρε μέτρα έγκαιρα και ευτυχώς είμαστε σε καλύτερη κατάσταση αυτήν τη στιγμή», ανέφερε χθες η πρόεδρος του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας, Μίνα Γκάγκα, ενώ αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Πορτογαλίας όπου η νέα μετάλλαξη φαίνεται να αποτελεί το 20% των κρουσμάτων.
Την ανησυχία του για το νέο στέλεχος, με την έννοια ότι είναι πιο μεταδοτικό, εξέφρασε από την πλευρά του και ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης. «Οι προσομοιώσεις που έχουμε κάνει δείχνουν πως ακόμη και με μικρό αριθμό κρουσμάτων στη χώρα, δηλαδή τα 26 κρούσματα που έχουν καταγραφεί και τα άλλα που διερευνώνται, μπορεί να έχουμε επιτάχυνση της εμφάνισης ενός τρίτου κύματος Αυτό που θα συναντήσουμε πρώτα σαν πρόβλημα θα είναι η πλήρωση των κλινών ΜΕΘ και η αύξηση των διασωληνωμένων», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Κρίσιμο είναι πάντα το στοίχημα της ανταπόκρισης της κοινωνίας στα εμβόλια, κάτι βέβαια που θα φανεί όταν το πρόγραμμα αρχίσει να επεκτείνεται σε νεαρότερες ηλικίες (σήμερα ανοίγει η πλατφόρμα για την ομάδα 80-85 ετών). Τα μέχρι τώρα πάντως στατιστικά δείχνουν ότι ένα 95% των πολιτών εμφανίζονται και κάνουν το εμβόλιο, όπως είπε σήμερα ο κ. Γεραπετρίτης. «Αναμένουμε τέλος του μήνα την έγκριση του ευρωπαϊκού εμβολίου AstraZeneca και του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εφόσον υπάρχει κανονική ροή παραγωγής έως τον Απρίλιο θα έχουμε λάβει ένα μεγάλο αριθμό δόσεων. Θα κάνουμε τα εμβόλια αναλόγως των παρτίδων που παίρνουμε, διασφαλίζοντας τις δεύτερες δόσεις», σημείωσε ο υπουργός.
Υπενθυμίζεται ότι παγκοσμίως, 5 εκατομμύρια νέα κρούσματα καταγράφονται κάθε εβδομάδα. Όσο γρηγορότερα εμβολιαστεί ο κόσμος, τόσο λιγότεροι θα πεθάνουν. Προς το παρόν, όμως, το σύνολο των δόσεων εμβολίων διεθνώς παραμένει κάτω από τα 50 εκατομμύρια.
Μόνο πέντε χώρες έχουν εμβολιάσει πάνω από το 5% του πληθυσμού τους.
Ειδικά στην Ευρώπη, οι εμβολιασμοί προχωρούν ιδιαίτερα αργά. Μέχρι στιγμής η ΕΕ έχει εμβολιάσει το 1,4% του πληθυσμού της.
Η Ευρώπη έχει μείνει πίσω από το Ισραήλ, που έχει εμβολιάσει το 1/3ο του πληθυσμού του, από την Βρετανία που είναι στο 7% και από την Αμερική, με 5%.
Αυτό που μετράει περισσότερο είναι η απρόσκοπτη προμήθεια των εμβολίων. Η καθυστέρηση της αποστολής των εμβολίων της Pfizer έχει εξοργίσει την ΕΕ, που είχε θέσει στόχο να έχει εμβολιάσει το 70% του ενήλικου πληθυσμού της μέχρι το καλοκαίρι. Αναμένεται, πάντως, ότι θα γίνουν διαθέσιμες περισσότερες δόσεις, μόλις αυξηθεί παραγωγή τους και εγκριθούν και νέα εμβόλια.
Εκτός από το Pfizer-BioNTech, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει συνάψει συμφωνίες με πέντε άλλες φαρμακευτικές εταιρείες για την αγορά εκατοντάδων εκατομμυρίων εμβολίων, όταν αυτά περάσουν τις κλινικές δοκιμές. Συγκεκριμένα, περιμένουμε:
400 εκατ. δόσεις AstraZeneca
300 εκατ. δόσεις Sanofi-GSK
400 εκατ. δόσεις Johnson & Johnson
405 εκατ. δόσεις CureVac
160 εκατ. δόσεις Moderna
Εκτός των παραπάνω, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκλήρωσε τις αρχικές συνομιλίες και με τη Novavax, για (έως και) 200 εκατομμύρια δόσεις.
Το κακό είναι ότι αυτή τη στιγμή οι χώρες περιμένουν τις προμήθειες και θα χρειαστούν μήνες μέχρι οι περισσότερες καταφέρουν να δημιουργήσουν το μίνιμουμ της συλλογικής ανοσίας ώστε να μειωθεί σημαντικά η εξάπλωση του ιού.
Το μεσοδιάστημα εξελίσσεται σε μαραθώνιο αντοχής. Όσο περιμένουμε τις δόσεις, το βασικό εργαλείο που έχουν τα κράτη για να κρατήσουν σε ελεγχόμενα επίπεδα την πανδημία, παραμένουν οι μάσκες και η διαχείριση των lockdowns. Μελέτες από την Βρετανία, που έχει προχωρήσει περισσότερο με το πρόγραμμα εμβολιασμού της δείχνουν ότι τα οφέλη του εμβολιασμού θα χρειαστούν χρόνο για να αποσυμφορήσουν τους θαλάμους εντατικής θεραπείας.
Όταν οι θάλαμοι εντατικής θεραπείας είναι γεμάτοι, η θνησιμότητα είναι κατά 1/4ο υψηλότερη από το αναμενόμενο. Εάν οι νέες, εξαιρετικά μολυσματικές μεταλλάξεις του ιού εξαπλωθούν, τα μέτρα ίσως χρειαστεί ακόμη και να ενισχυθούν, όπως έκανε η Γερμανία αυτή την εβδομάδα.
Επειδή, όμως, τα lockdowns επιφέρουν μεγάλο οικονομικό κόστος, θα ενταθεί και η πίεση ώστε όσοι έχουν εμβολιαστεί να μπορούν να κινούνται ελεύθερα, ακόμα κι αν στην αρχή θα είναι πολύ λίγοι για να κάνουν μεγάλη διαφορά στις οικονομίες. Αν οι κυβερνήσεις αγνοήσουν τις εκκλήσεις για τα πιστοποιητικά εμβολίων, οι εμβολιασμένοι πιθανώς θα αλλάξουν τις συμπεριφορές τους έτσι κι αλλιώς, κυκλοφορώντας ελεύθερα από μόνοι τους.
Διαβάστε ακόμα:
- Δ. Θάνος: Εξοπλισμένοι για να βρούμε τις μεταλλάξεις με ειδικά τεστ γενετικής ανάλυσης
- Π. Γαργαλιάνος: Εάν υπάρξει πρόβλημα με τη μετάλλαξη, ξανά κλείσιμο
- Χαρ. Γώγος: Τρεις οι μεταλλάξεις που κυρίως απασχολούν τους λοιμωξιολόγους
