Η Τουρκία δεν αντέχει να κρατήσει σε ομηρία το ΝΑΤΟ

Η Τουρκία δεν αντέχει να κρατήσει σε ομηρία το ΝΑΤΟ

Το καθεστώς Ερντογάν παίζει ένα παιγνίδι πολύ υψηλού ρίσκου. Θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι το ρίσκο συνοδεύεται και από την προσδοκία αυξημένων κερδών. Η Άγκυρα θεωρεί τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τις υποψηφιότητες της Σουηδίας και της Φινλανδίας υπό τις δεδομένες συνθήκες μείζονος γεωπολιτικής κρίσης και υπό την πίεση του επείγοντος μια ευκαιρία να εξασφαλίσει ανταλλάγματα σε διμερές επίπεδο. Από τη Σουηδία την αλλαγή πολιτικής σε ζητήματα πολιτικού ασύλου και από τις ΗΠΑ άρση των κυρώσεων. Την ίδια στιγμή θορυβημένη από την επικοινωνιακή - αλλά και μεστή ουσίας – καταιγίδα που ξέσπασε με την επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στην Ουάσιγκτον, ανεβάζει και πάλι τους τόνους της αντιπαράθεσης και στήνει εκ νέου σκηνικό έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Η Άγκυρα θεώρησε ότι η τακτική της ουδετερότητας και του έντιμου διαμεσολαβητή μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας θα ήταν όχι μόνο βιώσιμη, αφού της επιτρέπει να μην σταθεί απέναντι στη Μόσχα αλλά και χωρίς να διασπά το Δυτικό μέτωπο, αφού ναι μεν δεν εφαρμόζει τις κυρώσεις αλλά την ίδια στιγμή έχει προμηθεύσει την Ουκρανία με drones που αποδεικνύονται άκρως αποτελεσματικά απέναντι στις αφελείς τακτικές του ρωσικού στρατού.

Με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ όμως τα διλήμματα οξύνονται. Δεν υπάρχει χώρος για ασκήσεις ισορροπίας. Τη συναίνεσή της η Άγκυρα αποφασίζει να την παζαρέψει. Το ζήτημα είναι ότι αυτή η λογική ευνοεί τη Μόσχα που βλέπει το ΝΑΤΟ να φλερτάρει με μια μεγάλη κρίση. Το ερώτημα είναι αν και με τι τελικά ανταλλάγματα θα αναδιπλωθεί η Τουρκία. Αν έχει αποφασίσει να μην υποχωρήσει αν δεν πάρει όλα όσα ζητάει και κυρίως την άρση των κυρώσεων από το αμερικανικό Κογκρέσο, τότε οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες. Αν ο τουρκικός εκβιασμός δεν περάσει, τότε το κόστος του όποιου συμβιβασμού θα είναι πολιτικά και στρατηγικά μεγάλο. Και στις δύο περιπτώσεις, ότι έχει απομείνει από την αξιοπιστία της Τουρκίας ως εταίρου θα εξανεμιστεί.

Υπάρχει περίπτωση τα πράγματα να εξελιχθούν θετικά για την Τουρκία; Υπάρχει ένα σενάριο που περιλαμβάνει την εγκατάλειψη των S-400 και η αποστασιοποίηση από τη Μόσχα η οποία θα «πουληθεί» ως μεγάλη υποχώρηση με την απαίτηση της επαναφοράς στο πρόγραμμα των F-35. Αν αξιολογηθεί ότι κατ’ ελάχιστον δεν βλάπτει πολιτικά στο εσωτερικό εν όψει της επερχόμενης εκλογικής αναμέτρησης, τότε οι πιθανότητες αυτού του σεναρίου θα ενισχυθούν. Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις θα τρέξουν αρκετά γρήγορα. Η Τουρκία δεν αντέχει να κρατήσει σε ομηρία τη Συμμαχία.

* Ο Κώστας Υφαντής, Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Διευθυντής του ΙΔΙΣ