Του Δρ Σπύρου Πλακούδα*
Πιστός στο δόγμα της «Μεγάλης Τουρκίας» (Buyuk Turkiye), o Ερντογάν πραγματοποιεί την 3η κατά σειρά διασυνοριακή επιχείρηση στη Βόρεια Συρία – εναντίον της «Ροτζάβα» (ή Συριακού Κουρδιστάν) ανατολικά του ποταμού Ευφράτη. Η 20η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία και το 18ο Σύνταγμα Καταδρομέων των ΤΕΔ θα αποτελέσουν την αιχμή του δόρατος, ενώ χιλιάδες μαχητές του Συριακού Εθνικού Στρατού (ήτοι του αναμορφωμένου πλέον πρώην Ελεύθερου Συριακού Στρατού) θα επιχειρήσουν από κοινού. Ο σκοπός της Επιχείρησης «Πηγές Ειρήνης»; Η αποδιάρθρωση (στην πρώτη φάση) και εξάλειψη (στη δεύτερη φάση) της Ροτζάβα. Ο λόγος; Η ανάδυση ενός κρατικού μορφώματος στο μαλακό υπογάστριο της Τουρκίας υπό την επιρροή του PKK.
Πώς θα εξελιχθεί η εν λόγω επιχείρηση; Ο Ερντογάν είχε προαναγγείλει από το βήμα της ΓΣ του ΟΗΕ μια «ζώνη ασφαλείας» πλάτους 360 χιλιομέτρων και βάθους 20 χιλιομέτρων. Εν ολίγοις, η εν λόγω ζώνη θα εκτείνεται από τα σύνορα με το Ιράκ έως την Αζάζ (την περιοχή ήδη υπό τον έλεγχο της Τουρκίας την επαύριον της Επιχείρησης «Ασπίδα του Ευφράτη») και μέχρι τον διεθνή αυτοκινητόδρομο Μ4 (Χαλέπι – Μανμπίζ – Καμισλί). Η εν λόγω περιοχή διακρίνεται για τα εξής γνωρίσματά της: αραιοκατοικημένη (με μόνο τρεις κωμοπόλεις, Kobane – Tel Abyad – Serekaniye), ημιερημική (με εξαίρεση τους παραποτάμους του Ευφράτη), πεδινή (δίχως λόφους όπως ο καταληφθείς θύλακας του Αφρίν) και μεικτή (με πληθυσμό Κούρδων, Αράβων, Τουρκμένων και Ασσυρίων). Θα προχωρήσει η Τουρκία στην υλοποίηση της ζώνης αυτής εν τέλει;
Κατά πάσα πιθανότητα, οι ΤΕΔ και ο ΣΕΣ θα προελάσουν στα «ανοίγματα» μεταξύ των κωμοπόλεων , Kobane – Tel Abyad – Serekaniye χάρη στην ισχύ πυρός (πρωτίστως πυροβολικό) και ταχυκινησία (τον χαλύβδινο θώρακα) των ΤΕΔ. Στην περιοχή, άλλωστε, δεν υπάρχουν ούτε οχυρωματικά έργα εξαιτίας του ημιερημικού ανάγλυφου ούτε ξένες βάσεις (Γάλλων, Βρετανών και Αμερικανών) εξαιτίας της μετακίνησής τους προς νότον (κατά μήκος του διεθνούς αυτοκινητοδρόμου Μ4). Μια ολομέτωπη επίθεση εναντίον των κωμοπόλεων θα στοίχιζε ακριβά σε χρόνο, αίμα και (διεθνή) νομιμοποίηση και μάλλον δεν θα συμβεί επί του παρόντες. Η ταχύτητα, το βάθος και η συνολική επιτυχία της Επιχείρησης «Πηγές Ειρήνης» θα κριθούν από τις παρακάτω παραμέτρους:
Α) Η χρήση του εναέριου χώρου της Ροτζάβα από τις ΤΕΔ. Το Πεντάγωνο, παρά το πράσινο φως του Τραμπ προς τον Ερντογάν, έχει αποκλείσει (προς το παρόν) την χρήση του εναέριου χώρου
Β) Η αντίσταση των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων. Ίσως εκκενώσουν αμαχητί τις ημιερημικές περιοχές και να εστιάσουν σε νευραλγικά κέντρα.
Γ) Η αντίδραση του Κογκρέσου. Ακόμη και οι μέχρι πρότινος σύμμαχοι του Τραμπ εντός του κόμματός πλέον εισηγούνται την επιβολή αυστηρών κυρώσεων εις βάρος της Τουρκίας.
Δ) Η στάση του Ιράν και της Ρωσίας. Η Τεχεράνη και η Μόσχα δεν δύνανται να παρέμβουν υπέρ των Κούρδων, ανησυχούν όμως για την υπέρμετρη αύξηση της ισχύος της Άγκυρας. Ο Πούτιν ενδεχομένως να διαμεσολαβήσει μεταξύ Άσαντ και Μουσλίμ.
Ε) Η στάση της Συρίας. Η Δαμασκός έχει ήδη προτείνει την υπεράσπιση της Ροτζάβα με αντάλλαγμα την υπαγωγή εκ νέου της τελευταίας στον έλεγχο της πρώτης.
Ελάχιστοι γνωρίζουν τι πράγματι διεμείφθη μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν στο μοιραίο τηλεφώνημα προ ημερών. Ως εκ τούτου, δεν γνωρίζουμε εάν έχουν τεθεί όρια εκ μέρους του Τραμπ (π.χ. μη επίθεση κατά του Kobane)· ούτε βέβαια τι ανταλλάγματα εξασφάλισε (εάν όντως εξασφάλισε) ο Τραμπ από τον ισχυρό άντρα της Τουρκίας. Ο Ερντογάν δεν θα διακινδύνευε μια ρήξη με τον Τραμπ και δεν θα παραβιάσει τις «κόκκινες γραμμές» του Λευκού Οίκου (όποιες και εάν υπάρχουν). Οι εξελίξεις των επόμενων ημερών θα προσφέρουν τις απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
*Ο Δρ Σπύρος Πλακούδας είναι Επίκουρος Καθηγητής Εθνικής Ασφάλειας στο Rabdan Academy και Αντιπρόεδρος του ΚΕΔΙΣΑ
Το βιβλίο του περί Τουρκίας και Κούρδων κυκλοφορεί από το Palgrave Macmillan και θα μεταφραστεί στα Ελληνικά από τις Εκδόσεις Επίκεντρο (δείτε εδώ)
