Η Ιταλία, η Ισπανία, η Ελλάδα, η Μάλτα και η Κύπρος εξέφρασαν την αντίθεσή τους σε προσχέδιο συμφωνίας μεταξύ Γαλλίας και Βρετανίας για το μεταναστευτικό, υποστηρίζοντας ότι ενδέχεται να υποχρεωθούν να δεχθούν πίσω ανθρώπους που θα επιστρέφονται από το Ηνωμένο Βασίλειο στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
Οι πέντε χώρες απέστειλαν επιστολή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία είδαν οι Financial Times, αντιδρώντας στην πρόθεση της Γαλλίας να προχωρήσει σε διμερή συμφωνία ανταλλαγής αιτούντων άσυλο με τη Βρετανία, στο πλαίσιο αποτροπής των μεταναστευτικών ροών μέσω της Μάγχης.
«Λαμβάνουμε υπόψη, με κάποια έκπληξη, την αναφερόμενη πρόθεση της Γαλλίας να υπογράψει διμερή συμφωνία επανεισδοχής», αναφέρει η επιστολή.
«Αν επιβεβαιωθεί, μια τέτοια πρωτοβουλία εγείρει σοβαρές ανησυχίες για εμάς, τόσο διαδικαστικά όσο και ως προς τις πιθανές συνέπειες για άλλα κράτη μέλη, ιδίως εκείνα της πρώτης εισόδου», σημειώνουν οι χώρες του Νότου στην επιστολή που εστάλη την περασμένη εβδομάδα.
Οι ακριβείς όροι της γαλλοβρετανικής συμφωνίας παραμένουν ασαφείς, αλλά η βασική αρχή είναι να επιστρέφονται παράτυποι μετανάστες στη Γαλλία, ενώ η Βρετανία θα δέχεται έναν αριθμό αιτούντων άσυλο για μετεγκατάσταση. Αντίστοιχες «ανταλλαγές» δοκιμάστηκαν για πρώτη φορά στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, προκειμένου να περιοριστούν οι μεταναστευτικές ροές προς την Ελλάδα.
Αξιωματούχος της Βρετανίας παραδέχθηκε ότι «τα τελευταία εμπόδια χρειάζονται περισσότερο χρόνο απ’ όσο αναμενόταν», καθώς κάποια κράτη μέλη «είναι πιο πρόθυμα από άλλα». Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, αναμένεται να επισκεφθεί το Λονδίνο στις 8 Ιουλίου.
Στο πλαίσιο της «επανεκκίνησης» των σχέσεων που συμφωνήθηκε τον Μάιο, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο δεσμεύτηκαν να εργαστούν από κοινού σε «πρακτικές και καινοτόμες προσεγγίσεις» για τη μείωση της παράτυπης μετανάστευσης. Ωστόσο, οι εσωτερικές διαφωνίες στην ΕΕ και οι απαιτήσεις της Βρετανίας εμπόδισαν μια ευρύτερη συμφωνία.
Αντ’ αυτού, το Λονδίνο επιδιώκει διμερείς συμφωνίες με ευρωπαϊκές πρωτεύουσες για το ευαίσθητο ζήτημα των «μικρών σκαφών». Σύμφωνα με τα κυβερνητικά στοιχεία, 38.000 άνθρωποι διέσχισαν τη Μάγχη με μικρά πλοιάρια στο δωδεκάμηνο έως τον Μάρτιο.
Οι χώρες της Μεσογείου εξέφρασαν την αντίθεσή τους στο ότι η Γαλλία διαπραγματεύεται τη συμφωνία αυτή διμερώς με η Βρετανία, αντί να την εντάξει στο γενικότερο πλαίσιο της συμφωνίας «επανεκκίνησης» ΕΕ-Ηνωμένου Βασιλείου.
Οι πέντε χώρες, που συχνά αποτελούν τον πρώτο σταθμό για ανθρώπους που επιχειρούν το επικίνδυνο ταξίδι από την Αφρική προς την Ευρώπη, εκφράζουν την ανησυχία ότι η εν λόγω πρωτοβουλία θα μπορούσε να οδηγήσει τη Γαλλία, βάσει των κανόνων της ΕΕ, να επιστρέφει αιτούντες άσυλο στη χώρα πρώτης εισόδου, όπου και πρέπει να εξεταστεί το αίτημά τους.
«Θεωρούμε απαραίτητο να αποσαφηνιστεί εάν η συμφωνία ενδέχεται να έχει άμεσες ή έμμεσες επιπτώσεις για άλλα κράτη μέλη», σημειώνουν οι χώρες στην επιστολή τους.
Ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος ανέφερε ότι υπήρχε «ένα πολύ ισχυρό μέτωπο εντός της ΕΕ υπέρ της αποφυγής του cherry picking» (επιλεκτικής διαπραγμάτευσης) με το Ηνωμένο Βασίλειο, και εξέφρασε την απογοήτευσή του που το ζήτημα αυτό εξαιρέθηκε από τις κοινές διαπραγματεύσεις. «Θα προτιμούσαμε να είχε συζητηθεί στο πλαίσιο των κοινών διαβουλεύσεων ΕΕ–ΗΒ», είπε χαρακτηριστικά.