Η Ευρώπη αρχίζει να ανησυχεί για την ιδιοκτησία των λιμανιών της, με την ανησυχία να εντείνεται από την αυξανόμενη παρουσία των κινεζικών εταιρειών στις θαλάσσιες πύλες της ΕΕ, αναφέρει σε δημοσίευμά του το Politico, το οποίο και επισημαίνει την παρουσία της Κίνας σε 30 ευρωπαϊκά λιμάνια.
Ο Επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας, δήλωσε την Πέμπτη στους ηγέτες του κλάδου ότι τα ευρωπαϊκά λιμάνια πρέπει «να επανεξετάσουν την ασφάλεια… και να εξετάσουν πιο προσεκτικά την παρουσία ξένων».
Ήταν ένα από τα πιο σαφή μηνύματα μέχρι στιγμής από τις Βρυξέλλες, οι οποίες αρχίζουν να θεωρούν αυτό που κάποτε θεωρούνταν ως μία καλοήθη επένδυση αρχίζει να μοιάζει ως στρατηγικό ζήτημα ασφαλείας.
Η πρόσφατη λευκή βίβλος της Επιτροπής για την άμυνα επανέλαβε αυτή την ανησυχία, προτείνοντας αυστηρότερους ελέγχους στην ξένη ιδιοκτησία «κρίσιμων υποδομών μεταφορών».
Η ανησυχία αυτή αντικατοπτρίζεται και σε ένα προσχέδιο εγγράφου των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο περιήλθε σε γνώση του Politico, και το οποίο ζητά αυστηρότερους κανόνες στην αναθεώρηση του κανονισμού της ΕΕ για τον έλεγχο των ξένων επενδύσεων.
Ούτε ο Τζιτζικώστας ούτε οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες ανέφεραν ονομαστικά την Κίνα, αλλά το υπονοούμενο δεν ήταν διακριτικό. Ο Σάιμον Βαν Χόιμισεν, ερευνητής στο Βασιλικό Ανώτατο Ινστιτούτο Άμυνας του Βελγίου, δήλωσε ότι η διατύπωση πιθανότατα αναφέρεται στην αυξανόμενη κυριαρχία του Πεκίνου σε βασικά ευρωπαϊκά λιμάνια – από την Αμβέρσα και το Ρότερνταμ μέχρι τον Πειραιά στην Ελλάδα.
Οι κινεζικοί κολοσσοί COSCO και China Merchants, καθώς και η Hutchison με έδρα το Χονγκ Κονγκ, κατέχουν πλέον μερίδια σε πάνω από 30 τερματικούς σταθμούς σε όλη την ΕΕ.
«Η πραγματικότητα είναι ξεκάθαρη», δήλωσε η Άνα Μιγκέλ Πέδρο, Πορτογαλίδα ευρωβουλευτής του κεντροδεξιού Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Μέλος της Διακομματικής Ομάδας του Κοινοβουλίου για τις Θάλασσες, τα Ποτάμια, τα Νησιά και τις Παράκτιες Περιοχές, προειδοποίησε ότι «ξένοι κρατικοί παράγοντες, όπως το Πεκίνο, λειτουργούν με συντονισμό και πρόθεση που υπερβαίνει κατά πολύ την αποσπασματική αντίδραση μεμονωμένων χωρών».
Η Πέδρο τόνισε ότι η Cosco δεν λειτουργεί ως τυπικός παράγοντας της αγοράς, αλλά ενεργεί υπό τις εντολές του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος. «Η αυξανόμενη παρουσία της στα λιμάνια δεν αποτελεί απλώς οικονομική ανησυχία», είπε. «Είναι μια στρατηγική ευπάθεια».
Η ΕΕ αρχίζει να αντιλαμβάνεται το ζήτημα με αυτόν τον τρόπο, σημειώνει το Politico.
«Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η ανεπίσημη υποστήριξη της Κίνας προς τη Ρωσία έχουν αυξήσει τις ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των λιμανιών της ΕΕ», αναφέρει πρόσφατη έκθεση του think tank Κέντρου Ανατολικών Σπουδών της Βαρσοβίας.
Ένα παράδειγμα του είδους στρατηγικής εμπλοκής που αντιμετωπίζει η ΕΕ βρίσκεται στην Πολωνία, στον τερματικό σταθμό εμπορευματοκιβωτίων της Γκντύνια, όπου η Hutchison κατέχει μερίδιο για πάνω από 20 χρόνια.
Η κατάσταση αυτή μπορεί να αλλάξει. Υπό την πίεση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επιθυμεί την απομάκρυνση των κινεζικών εταιρειών από τη Διώρυγα του Παναμά, η Hutchison διαπραγματεύεται την πώληση λιμενικών ακινήτων παγκοσμίως, περιλαμβανομένων 14 στην Ευρώπη, αξίας 23 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε κοινοπραξία με επικεφαλής την BlackRock και την Mediterranean Shipping Company.
Ωστόσο, η συμφωνία αυτή προσέκρουσε σε αδιέξοδο τον Μάρτιο, μετά την παρέμβαση του Πεκίνου.
Το πιο αποκαλυπτικό στοιχείο για τη Γκντύνια δεν είναι μόνο το εμπόριο που διαχειρίζεται, αλλά και η στρατηγική της θέση: δίπλα στον τερματικό σταθμό βρίσκεται μια ναυτική βάση, ένα ναυπηγείο και το αρχηγείο των ειδικών ναυτικών δυνάμεων της Πολωνίας.
Αυτό σημαίνει ότι όποιος διευθύνει τον τερματικό σταθμό κατέχει μια κρίσιμη θέση στην ευρωπαϊκή και ΝΑΤΟϊκή στρατιωτική εφοδιαστική και τις αμυντικές επιχειρήσεις.
Αναγνωρίζοντας τη στρατηγική σημασία, η πολωνική κυβέρνηση έχει κατατάξει τον τερματικό σταθμό ως κρίσιμη υποδομή, πράγμα που σημαίνει ότι ο φορέας εκμετάλλευσης πρέπει να συνεργάζεται στενά με την κυβέρνηση σε θέματα ασφάλειας.
Αυτό το σκηνικό υψηλών διακυβευμάτων ενισχύει την προειδοποίηση της Πέδρο και υπογραμμίζει γιατί η ΕΕ επανεκτιμά τώρα την ξένη εμπλοκή στα λιμάνια της με ανανεωμένο επείγον.
«Εάν ένας ξένος αντίπαλος εκμεταλλευτεί μια ευπάθεια σε ένα ευρωπαϊκό λιμάνι, μας θέτει όλους σε κίνδυνο», είπε. «Στον σημερινό κόσμο, δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στρατηγική τύφλωση ενώ άλλοι ενεργούν με πλήρη ορατότητα και πρόθεση».
