Οι ενδείξεις πληθαίνουν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ μπορεί σύντομα να επιδιώξει να έλθει και επί δεύτερης προεδρικής θητείας του ενώπιος ενωπίω με τον Κιμ Γιονγκ-ουν, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να προβληθεί διεθνώς ως ειρηνοποιός. Οι επικείμενες επισκέψεις του Αμερικανού προέδρου στην Ασία -στη Μαλαισία για τη Σύνοδο Κορυφής Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) και στη Νότια Κορέα για τη συνάντηση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού (APEC)- θα στρέψουν το αμερικανικό ενδιαφέρον από την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή στην περιοχή του Ειρηνικού δημιουργώντας πρόσφορο έδαφος για επαφές, ενώ η δρομολογούμενη επίσκεψή του στο Πεκίνο στις αρχές του 2026 συνιστά έναν ακόμη πιθανό τόπο για μία νέα συνάντηση με τον Βορειοκορεάτη ηγέτη.
Έξι χρόνια μετά την τελευταία από τις τρεις συναντήσεις Τραμπ-Κιμ, που περιλάμβαναν το απρόσμενο πέρασμα του Αμερικανού προέδρου στη Βόρεια Κορέα το 2019, αναζωπυρώνεται η συζήτηση για επανάληψη της ασυνήθιστης εκείνης διπλωματίας. Τότε, ο Τραμπ ήταν ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που πάτησε σε βορειοκορεατικό έδαφος, περνώντας για λίγα μέτρα τη γραμμή της αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης, σε μία κίνηση που αιφνιδίασε ακόμα και τους συνεργάτες του. Ο Κιμ Γιονγκ-ουν ανταπέδωσε το βήμα και οι δύο άνδρες μίλησαν μπροστά σε δημοσιογράφους, σε ένα ιστορικό στιγμιότυπο, που δεν έφερε ωστόσο χειροπιαστά αποτελέσματα.
Σήμερα, Αμερικανοί διπλωμάτες κάνουν «ασκήσεις επί χάρτου» για μια ενδεχόμενη νέα επίσκεψη του Τραμπ στην αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του APEC στην πόλη Γκεονγκτζού της Νοτίου Κορέας, κατά τη εκεί παραμονή του στις 29 και 30 Οκτωβρίου. Παρότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη συνάντηση στο πρόγραμμα με τον Κιμ, Αμερικανοί αξιωματούχοι προετοιμάζονται για όλα τα ενδεχόμενα. «Δεν ξέρεις ποτέ τι μπορεί να αποφασίσει αυτή τη φορά», ανέφερε ανώτερη αμερικανική διπλωματική πηγή που επικαλείται η Telegraph. «Ο πρόεδρος Τραμπ στην πρώτη του θητεία πραγματοποίησε τρεις ιστορικές συνόδους με τον Κιμ Γιονγκ-ουν, που σταθεροποίησαν την Κορεατική Χερσόνησο. Η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών δεν έχει αλλάξει. Παραμένει ανοιχτός σε συνομιλίες, χωρίς προϋποθέσεις» δήλωσε στη βρετανική εφημερίδα ανώτερος αξιωματούχος στην Ουάσινγκτον.
Αντικρουόμενες είναι την ίδια στιγμή οι εκτιμήσεις που προέρχονται από την Σεούλ. Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της Νότιας Κορέας, Γουί Σουνγκ Λακ, λέει ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για μία τέτοια συνάντηση. Όμως, ο υπουργός Ενοποίησης Τσουνγκ Ντονγκ Γιουνγκ, δήλωσε από πλευράς του στο Κοινοβούλιο ότι Τραμπ και Κιμ είναι έτοιμοι να πραγματοποιήσουν συνομιλίες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου στη Νότια Κορέα, προσθέτοντας ότι το συνοριακό χωριό Πανμουντζόμ θα μπορούσε να είναι ένας πιθανός τόπος συνάντησης.
Η ίδια Πιονγιάνγκ φροντίζει να εκπέμπει μηνύματα αυτοπεποίθησης, αξιοποιώντας τις εκδηλώσεις για την 80ή επέτειο του κυβερνώντος Εργατικού Κόμματος της Κορέας για να προβάλει τόσο την ανθεκτικότητα του καθεστώτος όσο και το αυξανόμενο στρατιωτικό και διπλωματικό του αποτύπωμα. Στην εντυπωσιακή παρέλαση της περασμένης εβδομάδας παρουσιάστηκαν εξελιγμένα οπλικά συστήματα, ανάμεσά τους ένας νέος τύπος διηπειρωτικού βαλλιστικού πυραύλου που ενδέχεται να μεταφέρει πολλαπλές πυρηνικές κεφαλές έως την ηπειρωτική Αμερική.
Η ταυτόχρονη παρουσία στην παρέλαση υψηλόβαθμων ξένων αξιωματούχων από Πεκίνο και Μόσχα -ήταν εκεί ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Τσιάνγκ και ο αντιπρόεδρος του ρωσικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας Ντμίτρι Μεντβέντεφ- ερμηνεύθηκε ως διεύρυνση του διπλωματικού βεληνεκούς της Πιονγιάνγκ. Όπως σημειώνει η έγκριτη εταιρεία εκτίμησης πολιτικού κινδύνου Teneo, η Βόρεια Κορέα αξιοποίησε την επέτειο για να επιβεβαιώσει ότι έχει εξελιχθεί σε «παίκτη» με αυξανόμενη βαρύτητα στην περιφερειακή «σκακιέρα».
Το καθεστώς Πούτιν επωφελείται στο μέγιστο από τη συνεργασία, καθώς ο βορειοκορεατικός στρατός και η βιομηχανία όπλων παρέχουν κρίσιμη στήριξη στη Ρωσία στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 15.000 στρατιώτες από τη Βόρεια Κορέα στο μέτωπο, με 5.000 απώλειες, ενώ μέχρι και το 40% των ρωσικών πυρομαχικών και πυραύλων μικρού βεληνεκούς προέρχονται από την Πιονγιάνγκ. Σε αντάλλαγμα, η Βόρεια Κορέα αποκομίζει δισεκατομμύρια σε σκληρό συνάλλαγμα και πρόσβαση σε τεχνολογίες αιχμής.
Η Κίνα, από την πλευρά της, ανησυχεί για την ενίσχυση της επιρροής της Μόσχας στην Πιονγκάνγκ και φοβάται ότι μια νέα προσέγγιση Τραμπ-Κιμ θα μπορούσε να μειώσει την κινεζική επιρροή στη χερσόνησο. Ο Λι Τσιανγκ επισκέφθηκε πρόσφατα τη Βόρεια Κορέα, σε μια προσπάθεια να επαναβεβαιώσει την παρουσία του Πεκίνου, αν και η αυξανόμενη εξάρτηση της Πιονγιάνγκ από τη Μόσχα έχει αλλάξει τα δεδομένα.
Στη Σεούλ, ο νέος πρόεδρος Λι Τζε Μιουνγκ προσπαθεί να εγκαινιάσει μία πιο συμφιλιωτική πολιτική, αφήνοντας πίσω τη «στρατηγική των αξιών», που αναπτύχθηκε τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα επί προεδρίας του αμφιλεγόμενου προκατόχου του Γιουν Σουκ-γέολ, και σήμαινε ενίσχυση δεσμών με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, και πιο σκληρή στάση απέναντι σε καθεστώτα που θεωρούνται αυταρχικά. Έχει κάνει κινήσεις οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως η παύση προπαγανδιστικών εκπομπών στα σύνορα και η δέσμευση να αναβιώσει τη Συμφωνία του 2018 για στρατιωτική αποκλιμάκωση. Ωστόσο, η Βόρεια Κορέα παραμένει εχθρική, συνεχίζοντας να χαρακτηρίζει τον Νότο «κύριο εχθρό», δείχνοντας απροθυμία για διάλογο.
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, η προοπτική μιας νέας συνάντησης Τραμπ-Κιμ αντιμετωπίζεται σε ρεαλιστική βάση ως μέσο διαχείρισης ρίσκου και αποτροπής, παρά ως μονοπάτι που οδηγεί στην αποπυρηνικοποίηση της Βόρειας Κορέας, κάτι που ως γνωστόν αποκλείει η Πιονγιάνγκ. Ο Κιμ Γιονγκ-ουν μάλιστα πρόσφατα μίλησε δημοσίως για τις «καλές αναμνήσεις» του από τον Τραμπ και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων επαφών, υπό τον όρο ότι η Ουάσινγκτον θα εγκαταλείψει την απαίτηση για πυρηνικό αφοπλισμό. «Η αποπυρηνικοποίηση είναι απολύτως αδύνατη» τόνισε με έμφαση.
Ο Μέιζον Ρίτσι, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Χανκούκ της Σεούλ, δήλωσε στην Deutsche Welle ότι στη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπίνγκ, στο περιθώριο της Συνόδου του APEC, το Πεκίνο θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για μία συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Κιμ. Ο ίδιος εκτιμά ότι ο Βορειοκορεάτης ηγέτης θα ήθελε να έχει μία δεύτερη ευκαιρία με τον Τραμπ, με στόχο να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ τη Βόρεια Κορέα ως πυρηνική δύναμη, ενώ και «οι ΗΠΑ υπό τον Τραμπ έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι είναι διατεθειμένες να ξεπεράσουν την αποπυρηνικοποίηση ως άμεσο στόχο και να την θεωρήσουν έναν στόχο για το μέλλον».
Εάν όντως υπάρξει νέο «άνοιγμα», θα το παρακολουθήσουν με προσοχή όλες οι περιφερειακές δυνάμεις: η Σεούλ με την ανησυχία να μη βρεθεί στο περιθώριο, το Πεκίνο με τον φόβο απώλειας επιρροής, και η Μόσχα με τον προβληματισμό ότι μια πιο ενισχυμένη Βόρεια Κορέα μπορεί στο μέλλον να αναζητήσει επανακαθορισμό των σχέσεών της.
