Η Άνοιξη των εκλογών στα Βαλκάνια

Η Άνοιξη των εκλογών στα Βαλκάνια

Τα εκτενή δημοσιεύματα για τη δράση του καθεστώτος του Ταγίπ Ερντογάν, ενώ η προεκλογική περίοδος έχει ουσιαστικά ξεκινήσει στην Τουρκία, δείχνουν το ενδιαφέρον στον αγγλοσαξωνικό κόσμο για το μέλλον της χώρας. Το αυταρχικό καθεστώς που έχει δομήσει ο Τούρκος πρόεδρος ωθεί αρκετούς να ανησυχούν πως θα επικρατήσει και σε αυτή την εκλογική αναμέτρηση, με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο. Η δίωξη και ο ουσιαστικός αποκλεισμός του Δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, είναι ενδεικτικά στοιχεία για την προσέγγιση που έχει επιλέξει το ερντογανικό καθεστώς.

Ωστόσο, η αυταρχική διακυβέρνηση του Ερντογάν έχει ωθήσει τα έξι κόμματα της τουρκικής αντιπολίτευσης να συγκροτήσουν μία συμμαχία, απέναντι στο καθεστώς του Τούρκου προέδρου. Ακόμα και το φιλοκουρδικό HDP φαίνεται να εκδηλώνει ενδιαφέρον να ενισχύσει το αντι-ερντογανικό μέτωπο, αν και το τουρκικό κατεστημένο κρατάει αποστάσεις. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως σε αρκετές δημοσκοπήσεις ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται πίσω από έναν κοινό υποψήφιο της αντιπολίτευσης στις επικείμενες εθνικές εκλογές. Το καθεστώς προσπαθεί να εκμεταλλευτεί τα στοιχεία απόκλισης στον αντικαθεστωτικό συνασπισμό, που δεν έχει καταλήξει ακόμα στον υποψήφιο που θα στηρίξει, κι προγραμμάτισε τις προεδρικές εκλογές στις 14 Μαΐου, νωρίτερα δηλαδή από ότι είχε ανακοινωθεί.

Είναι πιθανό τότε να πραγματοποιηθούν οι εκλογές στη χώρα μας, αν κι η ημερομηνία δεν έχει ανακοινωθεί ακόμα, καθώς υπάρχει και το σενάριο των αρχών του Απριλίου. Καθώς οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν με την απλή αναλογική, είναι αρκετά πιθανό να χρειαστεί και επαναληπτική διαδικασία, το οποίο θα σημάνει μία περίοδο υπηρεσιακής διακυβέρνησης, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ως η χώρα που αντιμετωπίζει άμεσα τις συνέπειες της τουρκικής προκλητικότητας, στο Αιγαίο κι αλλού, στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης έχουν συνδέσει τον χρόνο πραγματοποίησης των εκλογών στην Ελλάδα με την προεκλογική και ίσως μετεκλογική αναστάτωση, που πιθανό να υπάρξει στην Τουρκία. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα επιθυμεί να είναι έτοιμη για παν ενδεχόμενο, δεδομένου πως θα έχει απέναντι της έναν απρόβλεπτο Ερντογάν, που πιέζεται από πολλές πλευρές.

Το βιβλίο του πρώην Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο δείχνει πόσο σημαντικές είναι οι σχέσεις που επιζητά η Ουάσιγκτον με την Ελλάδα. Ο Πομπέο αναφέρθηκε ιδιαίτερα στις ισχυρές σχέσεις που δομήθηκαν με την Αθήνα, ιδιαίτερα για το σχήμα συνεργασίας των ΗΠΑ «3+1» για την ενέργεια στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, που συμπυκνώνει τις αμερικανικές στοχεύσεις στην περιοχή. Άλλωστε η ελληνική κυβέρνηση έχει κάνει μία σαφή στρατηγική επιλογή εμβάθυνσης της συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπως απεικονίζεται από τον μετασχηματισμό της Αλεξανδρούπολη για την ανάληψη ενός νέου ρόλου για τις ενεργειακές υποδομές στην περιοχή, που φαίνεται πως θα συνεχιστεί.

Στη γειτονική Κύπρο, το τέλος της εποχής Αναστασιάδη φέρνει έναν συνεργάτη του κοντά στην ανάληψη της προεδρίας. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις απεικονίζουν ένα άνοιγμα της ψαλίδας υπέρ του Νίκου Χριστοδουλίδη, ενώ τον ακολουθούν ο Αβέρωφ Νεοφύτου του ΔΗΣΥ και ο Ανδρέας Μαυρογιάννης, που στηρίζεται από το ΑΚΕΛ. Ακόμα κι αν ο Χριστοδουλίδης τελικά επικρατήσει έχει δηλώσει ανοιχτός σε πολυσυλλεκτικές κυβερνήσεις, όσο κι αν η έντονη προεκλογική περίοδος με τις αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους υποψηφίους, μειώνει τα περιθώρια συμβιβασμών. Ωστόσο, φαίνεται πως η Κύπρος θα συνεχίσει στο ίδιο μονοπάτι που είχε ξεκινήσει, όσον αφορά στις διεθνείς σχέσεις.

Το ενδιαφέρον ωστόσο επικεντρώνεται στη Βουλγαρία, όπου στις 2 Απριλίου θα διεξαχθούν οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές, οι πέμπτες τα τελευταία δύο χρόνια. Από τη στιγμή που ο προσεταιρισμός της Σόφιας αποτελεί μήλο της έριδος για τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αστάθεια που ενδέχεται να διατηρηθεί αποτελεί ζήτημα ανησυχίας.

Η φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση που συγκρότησε ο Κίριλ Πέτκοφ το 2022 στη Βουλγαρία δεν κατάφερε να παραμείνει για περισσότερο από έξι μήνες, έχοντας θέσει ως προτεραιότητες την καταπολέμηση της διαφθοράς και της ρωσικής επιρροής στη χώρα. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ώθησε τη Μόσχα να χρησιμοποιήσει όλους τους μοχλούς πίεσης που διέθετε εναντίον της κυβέρνησης Πέτκοφ, αποτελώντας ενδεχομένως τον καταλύτη της πτώσης της.

Το πρόσφατο άρθρο του Politico, βάσει έρευνας της Die Welt, το οποίο διέψευσε πάντως ο Πέτκοφ, είναι ενδεικτικό των πιέσεων που αντιμετώπιζε ο Βούλγαρος πρωθυπουργός την περίοδο της διακυβέρνησης του. Σύμφωνα με την έρευνα, η Σόφια παρείχε καύσιμα και εξοπλισμό στο Κίεβο, μέσω τρίτων, κρατώντας μυστικές τις προμήθειες για να μην αντιδράσουν φιλορώσοι πολιτικοί, που μετείχαν στην κυβέρνηση συμμαχίας του Πέτκοφ.

Είναι, οπότε προφανές πως τα αποτελέσματα των εκλογών που θα διεξαχθούν στη Βουλγαρία αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον τόσο στη Δύση, όσο και τη Ρωσία, ειδικά από τη στιγμή που ο πόλεμος στην Ουκρανία μαίνεται, προκαλώντας την ιστορική απόφαση της Γερμανίας για την αποστολή των αρμάτων μάχης Leopard στο Κίεβο.