Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν στη βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον στην Αλάσκα, 15 Αυγούστου 2025
Από την Αλάσκα στη Βουδαπέστη με τους Tomahawk στον «πάγο»
AP Photo/Jae C. Hong, File
AP Photo/Jae C. Hong, File
Ντόναλντ Τραμπ και Βλαντιμίρ Πούτιν στη βάση Έλμεντορφ-Ρίτσαρντσον στην Αλάσκα, 15 Αυγούστου 2025
Ουκρανικό

Από την Αλάσκα στη Βουδαπέστη με τους Tomahawk στον «πάγο»

Ξαναπιάνει ο Ντόναλντ Τραμπ το «νήμα» του Ουκρανικού, με το βλέμμα να καρφώνεται στην επικείμενη συνάντησή του με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, που μετά την Αλάσκα έρχεται να «πατήσει» τώρα και σε ευρωπαϊκό έδαφος ενώ μαίνεται ο πόλεμος. Παρακινδυνευμένη κάθε πρόβλεψη, όμως το βέβαιο είναι ότι, τουλάχιστον ώσπου οι δύο πρόεδροι βρεθούν ξανά ενώπιος ενωπίω στη... φιλόξενη, για τον καταζητούμενο για εγκλήματα πολέμου Πούτιν, Ουγγαρία του Βίκτορ Όρμπαν, η αποστολή πυραύλων Tomahawk προς το Κίεβο «παγώνει».

Το «υπολογισμένο» τηλεφώνημα του Βλαντιμίρ Πούτιν στον Ντόναλντ Τραμπ και η ανακοίνωση για τη συνάντηση στη Βουδαπέστη ήρθαν να «κλέψουν» το μομέντουμ που είχε καλλιεργήσει ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι σχετικά με τους Tomahawk και να επισκιάσουν πλήρως την τέταρτη επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο αφότου ανέλαβε τα ηνία ο Τραμπ. Ήταν ένα «μίνι-πραξικόπημα» του Πούτιν πριν τη συνάντηση της Παρασκευής στον Λευκό Οίκο όπως το θέτει ο βρετανικός Independent και μία κατάσταση που, όπως τονίζουν οι New York Times, ο Ζελένσκι έχει ξαναζήσει: ο Αμερικανός πρόεδρος έχει κατ’ επανάληψη καθυστερήσει την επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία και έχει αναβάλει την παροχή βοήθειας στην Ουκρανία, δίνοντας στον Πούτιν ευκαιρίες για διαπραγματεύσεις που δεν αποδίδουν ουσιαστική πρόοδο.

Η τηλεφωνική επικοινωνία Τραμπ-Πούτιν, που πραγματοποιήθηκε εντός της εβδομάδας κατόπιν ρωσικής πρωτοβουλίας, εντάσσεται στη γνωστή τακτική καθυστέρησης του Κρεμλίνου, αυτή τη φορά με στόχο να αποτραπεί η πιθανή αποστολή των Tomahawk στην Ουκρανία. Είχε προηγηθεί μπαράζ δηλώσεων από τη Μόσχα ότι μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε «σοβαρή κλιμάκωση». Ο σύμβουλος του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, ανέφερε πως ο Πούτιν μετέφερε στον Τραμπ ότι η παροχή πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς «δεν θα αλλάξει την κατάσταση στο πεδίο, αλλά θα ζημιώσει σοβαρά τις αμερικανορωσικές σχέσεις».

Λίγες ώρες πριν από το τηλεφώνημα -διάρκειας 2,5 ωρών μαζί με τη διερμηνεία-, η Ρωσία είχε εξαπολύσει μία από τις μεγαλύτερες επιθέσεις φέτος κατά της Ουκρανίας, με τη χρήση 28 βαλλιστικών πυραύλων και 320 μη επανδρωμένων αεροσκαφών.

Οι Tomahawk έχουν βεληνεκές περίπου 2.500 χλμ. Η προμήθειά τους στην Ουκρανία θα διεύρυνε σημαντικά τις δυνατότητές της, επιτρέποντάς της να πλήττει στόχους βαθιά εντός ρωσικού εδάφους: στρατιωτικές βάσεις, κόμβους εφοδιασμού, αεροδρόμια και κέντρα διοίκησης που σήμερα βρίσκονται εκτός βεληνεκούς. Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (ISW) εκτιμά ότι υπάρχουν εκατοντάδες ρωσικοί στόχοι εντός ακτίνας δράσης των Tomahawk.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πιέζει την αμερικανική πλευρά για κυρώσεις και περισσότερες παραδόσεις όπλων, ώστε να εξαναγκαστεί η Μόσχα να καθίσει σοβαρά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο, ο Τραμπ, παρά την «εμπειρία της Αλάσκας», δεν δείχνει διατεθειμένος να θυσιάσει την προοπτική μιας νέας συνάντησης και πιθανής συνεννόησης με τον Πούτιν. Εξακολουθεί να πιστεύει πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιθυμεί την ειρήνη, όπως δήλωσε στους δημοσιογράφους αφότου υποδέχθηκε τον Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ενώ πέραν της διστακτικότητάς του για τους Tomahawk, έδειξε προς έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών -όχι στην κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον Πούτιν για την οποία επί μακρόν πιέζει ο Ζελένσκι.

Ο Τραμπ έδωσε έμφαση στους κινδύνους της προμήθειας των Tomahawk στην Ουκρανία. «Είναι ένα βίαιο, επιθετικό, απίστευτα καταστροφικό όπλο», δήλωσε. Έχοντας εκπέμψει ήδη από την Πέμπτη σήμα «οπισθοχώρησης», ανέφερε ενώπιον του Ζελένσκι πως οι ΗΠΑ χρειάζονται οι ίδιες αυτά τα όπλα. Όσον αφορά την προγενέστερη συνομιλία του με τον Πούτιν, είχε ήδη δηλώσει ότι μεγάλο μέρος της επικεντρώθηκε στο «εμπόριο μεταξύ Ρωσίας και Ηνωμένων Πολιτειών όταν τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία».

Πολλές φορές στο παρελθόν, ο Τραμπ έχει φανεί έτοιμος να επιβάλει βαριές κυρώσεις στη Ρωσία και να προμηθεύσει την Ουκρανία με εξελιγμένα οπλικά συστήματα για να αλλάξει τελικά γνώμη την τελευταία στιγμή, συνήθως έπειτα από μια «παραγωγική», όπως χαρακτήρισε και την τελευταία, συνομιλία του με τον Ρώσο πρόεδρο.

Η ακριβής ημερομηνία της συνάντησης Τραμπ-Πούτιν δεν έχει οριστικοποιηθεί. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, μπορεί να πραγματοποιηθεί «εντός δύο εβδομάδων ή αργότερα». Προπαρασκευαστικές συνομιλίες σε υψηλό επίπεδο θα προηγηθούν αυτή την εβδομάδα, με επικεφαλής της αμερικανικής αντιπροσωπείας τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, όπως γνωστοποίησε ο ίδιος ο Τραμπ.

Η Ουγγαρία, σταθερή «παραφωνία» σε κάθε απόφαση της ΕΕ που αφορά τη στήριξη προς την Ουκρανία, δηλώνει έτοιμη να εγγυηθεί τη διεξαγωγή της συνόδου, «να υποδεχθεί με σεβασμό τον Πούτιν, να τον φιλοξενήσει και να του προσφέρει τις συνθήκες για να διαπραγματευτεί με τον Αμερικανό πρόεδρο». Παραμένει ωστόσο ασαφές μέσω ποιας διαδρομής θα φθάσει στη Βουδαπέστη, δεδομένων των ευρωπαϊκών κυρώσεων και της απαγόρευσης πτήσεων ρωσικών αεροσκαφών πάνω από τον εναέριο χώρο της ΕΕ, αλλά και του ότι καταζητείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Ως συμβαλλόμενο μέρος στη Συνθήκη της Ρώμης, η Ουγγαρία υποχρεούται να τον συλλάβει, αν και ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν έχει δηλώσει ότι αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Η Βουδαπέστη, άλλωστε, βρίσκεται ήδη σε τροχιά αποχώρησης από τη Συνθήκη. 

Όρμπαν και Πούτιν συνομίλησαν την Παρασκευή τηλεφωνικά σχετικά με τη διοργάνωση της συνάντησης. Παρά τα ζητήματα που ανακύπτουν και του γεγονότος ότι θεωρητικά δεν μπορεί να φθάσει στη Βουδαπέστη δίχως να παραβιαστούν τα μέτρα στην ΕΕ, ο τρόπος θα βρεθεί και αυτό που πρωτίστως θα «διαφημίσει» ως επικοινωνιακή νίκη το Κρεμλίνο είναι ότι στον Πούτιν στρώνεται κόκκινο χαλί στο έδαφος κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρά τις κυρώσεις και το ένταλμα σύλληψης που εκκρεμεί εις βάρος του, και ενόσω η Ρωσία συνεχίζει να βομβαρδίζει και να αποσπά εδάφη από την Ουκρανία, δίχως να έχει δείξει καμία πρόθεση να υποχωρήσει από τους μαξιμαλιστικούς όρους που θέτει για τον τερματισμό του πολέμου.