Πιο ευάλωτη η Ελλάδα την περίοδο της κυβερνητικής μετάβασης

Πιο ευάλωτη η Ελλάδα την περίοδο της κυβερνητικής μετάβασης

Η τουρκική τακτική διατήρησης της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θυμίζει άλλες εποχές δηλώνει στο liberal.gr o Καθηγητής, Κώστας Υφαντής, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα εκτιμά πως ένα επεισόδιο δεν θα ήταν χωρίς όφελος για τις επιδιώξεις της. Επισημαίνει δε πως «η περίοδος κυβερνητικής μετάβασης στην Αθήνα αυξάνει την ευαλωτότητα μας» και σημειώνει ότι «κάνεις δεν συγχωρείται να υποτιμά τους κινδύνους».

Σύμφωνα με τον καθηγητή της Παντείου, στην Τουρκία δεν διανοούνται ότι ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να έχει αρνητική κατάληξη αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και για να αποκτήσει μια ευκαιρία να διαπραγματευτεί με την Ουάσιγκτον το σύνολο των θεμάτων στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, προκειμένου να μην καταρρεύσει η αρχιτεκτονική ασφάλειας των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο

Επίσης ο κ. Υφαντής επισημαίνει πως η συζητήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης θα έπρεπε να ανασταλούν λόγω προεκλογικής περιόδου αφού η απερχόμενη ηγεσία είναι πλέον απονομιμοποιημένη.

Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις ΗΠΑ Τουρκίας και την υπόθεση των S-400 επαναλαμβάνει τον προβληματισμό του και αναφέρει πως η Άγκυρα θεωρώντας ότι μια κρίση θα φέρει την Ουάσιγκτον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως επιδιαιτητή περισσότερο ελκυστικό ενδέχεται να αποτελέσει αιτία εξελίξεων.

Όπως χαρακτηριστικά σημειώνει «Αν αυτό είναι στους τουρκικούς σχεδιασμούς τότε οι επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες».

Συνέντευξη στον Ανδρέα Ζαμπούκα

- Ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, διατύπωσε τους φόβους του ότι η σημερινή ηγεσία της Τουρκίας μπορεί να παρασυρθεί σε ένα θερμό επεισόδιο τύπου Ίμια. Συμμερίζεστε μία τέτοια έκβαση της σημερινής έντασης; 

Μετά από σχεδόν τρία χρόνια υψηλών τόνων, αναθεωρητικού λόγου και ενεργειών που εγγραφούν σταθερά τις τουρκικές επιδιώξεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο στην ημερήσια διάταξη των διμερών σχέσεων με αναβαθμισμένο τρόπο, κάνεις και καμία δεν συγχωρείται να υποτιμά τους κινδύνους.

Η τωρινή Τουρκική τακτική διατήρησης της έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θυμίζει αλλαγές εποχές. Νομίζω πως είναι σαφές ότι η Άγκυρα έχει καταλήξει σε μια εκτίμηση υπολογισμένου ρίσκου ότι ένα επεισόδιο το όποιο θα μπορούσε να κλιμακωθεί σε κάποιου είδους στρατιωτική εμπλοκή δεν θα ήταν απαραίτητα χωρίς όφελος για τις τουρκικές επιδιώξεις. 

Πρώτον, θεωρεί (και μάλλον έχει δίκιο) ότι οι Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να ελέγξουν την ένταση και τον ρυθμό μιας κρίσης ακόμα και αν διαβούμε το κατώφλι του στρατιωτικού σεναρίου επειδή η ισορροπία ισχύος ευνοεί την Τουρκία. Δεν διανοούνται ότι ένα θερμό επεισόδιο μπορεί να έχει αρνητική κατάληξη.

Δεύτερον, έχουν καταλήξει στην εκτίμηση ότι η ελληνική πολιτική και στρατιωτική ηγεσία είναι αδύναμη πολιτικά αλλά και απαίδευτη στρατηγικά.

Τρίτον, κάποιοι πιστεύουν ότι μια κρίση θα αναγκάσει τις ΗΠΑ να παρέμβουν πυροσβεστικά και αυτό θα δώσει την ευκαιρία μιας διαπραγμάτευσης με την Ουάσιγκτον για το σύνολο των θεμάτων στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Η θεωρία αυτή λέει ότι μπροστά στο φάσμα της κατάρρευσης της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο οι ΗΠΑ θα προσφέρουν στη Άγκυρα διεξόδους και συμβιβασμούς για να αποφύγουν την πλήρη στρατηγική αποξένωση της Άγκυρας.

Η ανάλυση του κου Σημίτη θεμελιώνεται ίσως και σε άλλες παραδοχές οι οποίες δεν είναι άστοχες. Οι εσωτερικές, εκλογικές πολιτικές ανάγκες ίσως εξυπηρετούνται και αυτές ενώ η περίοδος κυβερνητικής μετάβασης στην Αθήνα αυξάνει την ευαλωτότητα μας. Δυστυχώς οι συνθήκες είναι τέτοιες που καθιστούν το ρίσκο μιας κρίσης αποδεκτό για την Άγκυρα.

- Πώς κρίνετε την απόφαση  της κυβέρνησης να συνεχίσει τις συζητήσεις για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης,  εν μέσω προεκλογικής περιόδου, δημιουργώντας συνθήκες δέσμευσης για την επόμενη κυβέρνηση;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι από αύριο που επισήμως η χώρα θα έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση θα ήταν σκόπιμο η διαδικασία να ανασταλεί. Η απερχόμενη ηγεσία είναι πλέον απονομιμοποιημένη. Πρέπει να πω όμως, ότι η συνέχιση των συζητήσεων δεν είναι αρνητική per se, αρκεί να είναι σαφές ότι παραμένουν αυστηρά σε τεχνικό επίπεδο.

Χρειάζεται μια δήλωση στο ανώτατο επίπεδο ότι η πολιτική συζήτηση και αξιολόγηση έχει παγώσει και οι οποίες ιδέες, συζητήσεις ή ακόμη και προσεγγίσεις στο διάστημα αυτό δεν δεσμεύουν τις δύο χώρες

- Σε ό τι αφορά την εμπλοκή του ζητήματος των πυραύλων S-400, ποια θεωρείτε ότι θα είναι η στάση των ΗΠΑ σε περίπτωση που η Τουρκία προχωρήσει στην παραλαβή τους; 

Όπως υπονόησα ήδη, η υπόθεση των S-400 ίσως κάνει το ενδεχόμενο μιας κρίσης που θα φέρει και την Ουάσιγκτον στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ως επιδιαιτητή περισσότερο ελκυστικό. Αν αυτό είναι στους τουρκικούς σχεδιασμούς τότε οι επόμενες εβδομάδες είναι κρίσιμες.

Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν δείχνει διατεθειμένος να υποχωρήσει. Στο περιοριστικό πλαίσιο της συζήτησης μας, δεν έχει τόση σημασία το γιατί, εκτός αν επιβεβαιωθούν οι αναλύσεις που λένε ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν και οι περί αυτόν παράγοντες στην Τουρκία έχουν καταλήξει ότι το μέλλον της χώρας βρίσκεται σε μια στενότερη σχέση με την Μόσχα και το Πεκίνο.

Σημασία έχει πως έχει αποδεχθεί το ρίσκο της κατάρρευσης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων και θεωρεί ότι στο τέλος οι ΗΠΑ θα προσφέρει στην Τουρκία ένα παράθυρο ευκαιρίας για έναν έντιμο συμβιβασμό. Θα είναι τελικά αυτή η στάση της Ουάσιγκτον την κρίσιμη στιγμή; Και πάλι με βάση τα μέχρι στιγμής τεκταινόμενα, είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τι θα περιλάμβανε ένας τέτοιος συμβιβασμός. Οι ΗΠΑ σκληραίνουν την στάση τους καθημερινά. 

Εάν τα πράγματα εξελιχθούν όπως σήμερα, δηλαδή με ένα σενάριο ρήξης, το επόμενο βήμα θα είναι η πλήρης έξωση της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35. Αν η τουρκική απάντηση είναι η περαιτέρω αναβάθμιση των σχέσεων με τη Μόσχα και η προμήθεια και άλλων κορυφαίων οπλικών συστημάτων από την Ρωσική αμυντική βιομηχανία, τότε η αμερικανική αντίδραση θα είναι η επιβολή κυρώσεων σε διπλωματικό και σε οικονομικό επίπεδο. Υπάρχουν και άλλα σενάρια που ελπίζω να τα έχουν επεξεργασθεί στην κυβέρνηση.