Το colpo grosso της κουκούλας και η Οδηγία της ΕΕ

Το colpo grosso της κουκούλας και η Οδηγία της ΕΕ

Κάπου πήγα, κάτι είδα, κάτι μούπαν να σας πω. Αυτό είναι το συμπέρασμα από την εξέταση των δήθεν προστατευομένων μαρτύρων που είτε αρνούνται να καταθέσουν (Κελέση και τα… πανταλόνια της), είτε δηλώνουν πως «πιθανολογούσαν» ή μετέφεραν «φήμες» (Σαράφης). Γι’ αυτό και δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι μόλις ενσωματωθεί η Οδηγία της ΕΕ του Νοεμβρίου 2019, οι προστατευτικές κουκούλες θα βγουν.

Όπως δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι «μάρτυρες» δεν έπρεπε να τύχουν προστασίας, διότι από τις απαντήσεις τους - αλλά και από το γεγονός ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δικογραφιών πήγαν στο αρχείο - καθίσταται σαφές ότι δεν είχαν τίποτε το ουσιώδες να εισφέρουν στην αποκάλυψη της υπόθεσης, καθώς η ουσιώδης συμβολή προβλέπεται από το νόμο και αποτελεί προϋπόθεση

Μόνο σπίλωση, όχι στο δικαστήριο

Και βέβαια, υπάρχει απάντηση και για το γεγονός ότι πήγαν οι δικογραφίες στο αρχείο:

Επειδή σκοπός ήταν αποκλειστικά η σπίλωση και η εξόντωση πολιτικών προσώπων, ΧΩΡΙΣ να οδηγηθούν οι υποθέσεις στο ακροατήριο.

Πρώτον διότι με μόνες τις μαρτυρίες των κουκουλοφόρων – και χωρίς άλλα στοιχεία – βάσει νόμου καταδίκη δεν μπορεί να υπάρξει.

Και δεύτερον, διότι σ’ αυτή την περίπτωση, στο δικαστήριο, ο καταγγελλόμενος, ο κατηγορούμενος έχει πάλι βάσει του νόμου το δικαίωμα να ζητήσει να βγει η κουκούλα από αυτούς που τον κατηγορούν.

Με λίγα λόγια, οι σκευωροί ΔΕΝ ΗΘΕΛΑΝ να οδηγηθούν οι υποθέσεις στο δικαστήριο.

Η Οδηγία που θα βγάλει τις κουκούλες

Τα πράγματα θα δυσκολέψουν ακόμη περισσότερο μόλις ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη η πρόσφατη Οδηγία της ΕΕ, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ στις 26 Νοεμβρίου 2019 και τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να ενσωματώσουν εντός δύο ετών.

Το Κείμενο επί του οποίου στηρίχθηκε η οδηγία παραδόθηκε στις 23 Απριλίου 2018 και ήταν γνωστό στην κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ την περίοδο ακριβώς που έστηναν τον ιστό της αράχνης.

Η απόφαση για την υιοθέτηση του κειμένου ελήφθη στις 23 Οκτωβρίου 2019. Και η Οδηγία, όπως είπαμε, δημοσιεύθηκε στις 26 Νοεμβρίου 2019.

Η συγκεκριμένη Οδηγία, με σκοπό την ενίσχυση της προστασίας των προστατευομένων μαρτύρων, περιλαμβάνει και διατάξεις για την προστασία των καταγγελλομένων.

Το Κείμενο των εκτιμήσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου βάσει του οποίου εκδόθηκε η Οδηγία, περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

-Ενώ η παρούσα οδηγία θα πρέπει να προβλέπει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, περιορισμένη απαλλαγή από την ευθύνη, συμπεριλαμβανομένης της ποινικής ευθύνης, σε περίπτωση παραβίασης της εμπιστευτικότητας, δεν θα πρέπει να θίγει τους εθνικούς κανόνες περί ποινικής δικονομίας, ιδίως εκείνους που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ακεραιότητας των ερευνών και των διαδικασιών ή των δικαιωμάτων υπεράσπισης των ενδιαφερόμενων προσώπων. Αυτό θα πρέπει να ισχύει με την επιφύλαξη της εισαγωγής μέτρων προστασίας σε άλλα είδη εθνικού δικονομικού δικαίου, και ιδίως της αντιστροφής του βάρους της απόδειξης στις εθνικές διοικητικές, αστικές ή εργατικές υποθέσεις.

- Προκειμένου να απολαμβάνουν προστασία βάσει της παρούσας οδηγίας, οι καταγγέλλοντες θα πρέπει να έχουν βάσιμους λόγους να θεωρούν, βάσει των περιστάσεων και των πληροφοριών που έχουν στη διάθεσή τους κατά τον χρόνο της αναφοράς, ότι τα ζητήματα που καταγγέλλουν είναι αληθή. Η απαίτηση αυτή αποτελεί σημαντική δικλείδα ασφαλείας έναντι κακόβουλων, επιπόλαιων ή καταχρηστικών αναφορών, καθώς διασφαλίζει ότι τα άτομα, τη στιγμή της αναφοράς, που ηθελημένα και εν γνώσει τους κατήγγειλαν εσφαλμένες πληροφορίες δεν χαίρουν προστασίας.

-Η διασφάλιση της εμπιστευτικότητας της ταυτότητας του αναφέροντος κατά τη διαδικασία της αναφοράς και των ερευνών που εκκινούν από την αναφορά αποτελεί βασικό προληπτικό μέτρο για την αποφυγή αντιποίνων. Η ταυτότητα του αναφέροντος θα πρέπει να μπορεί να αποκαλύπτεται μόνον όταν αυτό αποτελεί αναγκαία και αναλογική υποχρέωση που επιβάλλει η ενωσιακή ή η εθνική νομοθεσία στο πλαίσιο ερευνών ή δικαστικών διαδικασιών, ιδίως προκειμένου να διασφαλιστούν τα δικαιώματα υπεράσπισης των ενδιαφερόμενων προσώπων. Τέτοια υποχρέωση μπορεί να απορρέει, συγκεκριμένα, από την οδηγία 2012/13/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.

-Τα δικαιώματα των αναφερομένων θα πρέπει να προστατεύονται ώστε να αποφεύγονται βλάβες για τη φήμη και την υπόληψη ή άλλες αρνητικές συνέπειες. Επιπλέον, τα δικαιώματα υπεράσπισης και πρόσβασης του αναφερομένου σε μέσα έννομης προστασίας θα πρέπει να είναι πλήρως σεβαστά σε κάθε στάδιο της διαδικασίας που έπεται της αναφοράς, σύμφωνα με τα άρθρα 47 και 48 του Χάρτη. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να προστατεύουν την εμπιστευτικότητα της ταυτότητας του οικείου προσώπου και να διασφαλίζουν τα δικαιώματα υπεράσπισης συμπεριλαμβανομένων του δικαιώματος πρόσβασης στον φάκελο, του δικαιώματος ακρόασης και του δικαιώματος πραγματικής προσφυγής κατά απόφασης που το αφορά, σύμφωνα με τις εφαρμοστέες διαδικασίες που προβλέπονται από την εθνική νομοθεσία στο πλαίσιο ερευνών ή μεταγενέστερης δικαστικής διαδικασίας.

-Οποιοδήποτε πρόσωπο υφίσταται ζημία, άμεσα ή έμμεσα, ως συνέπεια της αναφοράς ή της δημόσιας αποκάλυψης ανακριβών ή παραπλανητικών πληροφοριών θα πρέπει να διατηρεί την προστασία και τα μέσα έννομης προστασίας που διαθέτει σύμφωνα με τους κανόνες του γενικού εθνικού δικαίου. Σε περίπτωση που η αναφορά ή η δημόσια αποκάλυψη της εν λόγω ανακριβούς ή παραπλανητικής πληροφορίας έγινε ηθελημένα και εν γνώσει, τότε τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα θα πρέπει να δικαιούνται αποζημίωση σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

-Οι ποινικές, αστικές ή διοικητικές κυρώσεις είναι αναγκαίες προκειμένου να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των κανόνων σχετικά με την προστασία των πληροφοριοδοτών δημοσίου συμφέροντος. Οι κυρώσεις κατά όσων προβαίνουν σε αντίποινα ή σε άλλες δυσμενείς ενέργειες σε βάρος καταγγελλόντων μπορούν να αποθαρρύνουν τέτοιου είδους ενέργειες. Είναι απαραίτητο να επιβάλλονται κυρώσεις επίσης σε βάρος προσώπων που αναφέρουν ή αποκαλύπτουν δημόσια πληροφορίες που αφορούν παραβιάσεις που αποδεικνύεται ότι είναι εν γνώσει τους ψευδείς, ώστε να αποτρέπονται περαιτέρω κακόβουλες αναφορές και να διασφαλίζεται η αξιοπιστία του συστήματος. Η αναλογικότητα των εν λόγω κυρώσεων θα πρέπει να διασφαλίζει ότι δεν λειτουργούν αποτρεπτικά για τους δυνητικούς πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος.

Πώς προστατεύονται οι καταγγελλόμενοι

Και ιδού τα σημεία της Οδηγίας που αναφέρονται στους καταγγελλόμενους:

-Στο Άρθρο 6 αναφέρεται σαφώς:

Οι αναφέροντες παραβιάσεις δικαιούνται προστασία δυνάμει της παρούσας οδηγίας, εφόσον: α) είχαν βάσιμους λόγους να θεωρούν ότι οι πληροφορίες σχετικά με παραβιάσεις που ανέφεραν ήταν αληθείς κατά τον χρόνο της αναφοράς και ότι οι πληροφορίες αυτές εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας οδηγίας, και β) υπέβαλαν αναφορά είτε εσωτερικά σύμφωνα με το άρθρο 7 είτε εξωτερικά σύμφωνα με το άρθρο 10, ή προέβησαν σε δημόσια αποκάλυψη σύμφωνα με το άρθρο 15.

- Στο Άρθρο 11:

Τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν ότι οι αρμόδιες αρχές μπορούν να αποφασίζουν να περατώσουν διαδικασίες σχετικά με επαναλαμβανόμενες αναφορές οι οποίες δεν περιλαμβάνουν σημαντικές νέες πληροφορίες σχετικά με παραβιάσεις σε σχέση με προηγούμενη αναφορά όσον αφορά την οποία οι σχετικές διαδικασίες έχουν περατωθεί, εκτός εάν νέες νομικές ή πραγματικές περιστάσεις δικαιολογούν διαφορετική παρακολούθηση. Στην περίπτωση αυτήν, οι αρμόδιες αρχές ενημερώνουν τον αναφέροντα σχετικά με την απόφασή τους και τους λόγους της.

- Στο Άρθρο 16:

Κατά παρέκκλιση από την παράγραφο 1, η ταυτότητα του αναφέροντος, καθώς και κάθε άλλη πληροφορία που αναφέρεται στην παράγραφο 1 μπορεί να αποκαλύπτεται μόνον όταν είναι αναγκαία και αναλογική υποχρέωση που επιβάλλεται από το ενωσιακό ή το εθνικό δίκαιο στο πλαίσιο ερευνών των εθνικών αρχών ή δικαστικών διαδικασιών, μεταξύ άλλων με σκοπό τη διασφάλιση των δικαιωμάτων υπεράσπισης του αναφερομένου.

- Στο Άρθρο 21:

Mε την επιφύλαξη του άρθρου 3 παράγραφοι 2 και 3, όταν τα πρόσωπα που αναφέρουν πληροφορίες σχετικά με παραβιάσεις ή προβαίνουν σε δημόσια αποκάλυψη σύμφωνα με την παρούσα οδηγία, δεν θεωρείται ότι παραβιάζουν κανέναν περιορισμό όσον αφορά την αποκάλυψη πληροφοριών και δεν υπέχουν καμία απολύτως ευθύνη σε σχέση με την εν λόγω αναφορά ή δημόσια αποκάλυψη, εφόσον είχαν βάσιμους λόγους να πιστεύουν ότι η αναφορά ή η δημόσια αποκάλυψη των εν λόγω πληροφοριών ήταν αναγκαία για να αποκαλυφθεί παραβίαση σύμφωνα με την παρούσα οδηγία.

Oι αναφέροντες δεν υπέχουν ευθύνη σε σχέση με την απόκτηση των πληροφοριών ή την πρόσβαση στις πληροφορίες που αναφέρονται ή αποκαλύπτονται δημόσια, υπό την προϋπόθεση ότι η εν λόγω απόκτηση ή πρόσβαση δεν συνιστά αυτοτελώς ποινικό αδίκημα. Στην περίπτωση που η απόκτηση ή η πρόσβαση συνιστά αυτοτελές ποινικό αδίκημα, η ποινική ευθύνη εξακολουθεί να διέπεται από το εφαρμοστέο εθνικό δίκαιο.

Κάθε άλλη πιθανή ευθύνη των αναφερόντων που προκύπτει από πράξεις ή παραλείψεις που δεν σχετίζονται με την αναφορά ή τη δημόσια αποκάλυψη ή που δεν είναι απαραίτητες για την αποκάλυψη παραβίασης σύμφωνα με την παρούσα οδηγία εξακολουθεί να διέπεται από το εφαρμοστέο ενωσιακό ή εθνικό δίκαιο.

- Το Άρθρο 22 φέρει τον γενικό τίτλο «Μέτρα για την προστασία των αναφερόμενων»:

1. Τα κράτη μέλη διασφαλίζουν, σύμφωνα με τον Χάρτη, ότι αναφερόμενοι απολαμβάνουν το δικαίωμα πραγματικής προσφυγής και αμερόληπτου δικαστηρίου, καθώς και το τεκμήριο αθωότητας και τα δικαιώματα υπεράσπισης, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος ακρόασης και του δικαιώματος πρόσβασης στον φάκελό τους.

2. Oι αρμόδιες αρχές διασφαλίζουν, σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο, ότι η ταυτότητα των αναφερόμενων προστατεύεται καθ’ όλη τη διάρκεια ερευνών που κινήθηκαν από την αναφορά ή τη δημόσια αποκάλυψη.

3. Oι κανόνες που ορίζονται στα άρθρα 12, 17 και 18 όσον αφορά την προστασία της ταυτότητας των αναφερόντων εφαρμόζονται επίσης για την προστασία της ταυτότητας των αναφερόμενων.

- Το Άρθρο 23 περιλαμβάνει τις Κυρώσεις όσον αφορά στην παραβίαση των δικαιωμάτων των καταγγελλομένων:

Τα κράτη μέλη προβλέπουν αποτελεσματικές, αναλογικές και αποτρεπτικές κυρώσεις σε βάρος προσώπων όταν αποδεικνύεται ότι προέβησαν εν γνώσει τους σε ψευδείς αναφορές ή ψευδείς δημόσιες αποκαλύψεις. Τα κράτη μέλη προβλέπουν επίσης μέτρα αποζημίωσης για τις ζημίες που προκαλούνται από τέτοιες αναφορές ή δημόσιες αποκαλύψεις σύμφωνα με το εθνικό δίκαιο.

Αυτά προβλέπει για τους καταγγελλόμενους η ευρωπαϊκή Οδηγία (PE-CONS 78/19) που θα ενσωματωθεί στο ελληνικό Δίκαιο. Και όπως καταλαβαίνετε, για να αποδειχθεί αν υπήρξαν ψευδείς και κακόβουλες «αποκαλύψεις», οι κουκούλες θα βγουν…

Και για όποιον θέλει να ενημερωθεί, μια ματιά εδώ.