Σε παράλυση ο ΕΟΠΥΥ με ευθύνη της κυβέρνησης

Σε παράλυση ο ΕΟΠΥΥ με ευθύνη της κυβέρνησης

Του Γρηγόρη Σαμπάνη*

Η κυβέρνηση δημιούργησε ένα άκρως τοξικό μείγμα πολιτικής έναντι του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ): επιβολή κομματισμού, κατάλυση ανεξαρτησίας και άστοχοι χειρισμοί έχουν φέρει το νευραλγικής σημασίας οργανισμό σε παράλυση, με σοβαρές συνέπειες και για τους ασφαλισμένους πολίτες.

Όσοι έχουν ειλικρινή αγωνία για την τύχη του ΕΟΠΥΥ επισημαίνουν εδώ και μήνες ότι η κυβέρνηση επιδιώκει -και έχει πετύχει, σε μεγάλο βαθμό- την κατάλυση της λειτουργικής ανεξαρτησίας του οργανισμού, που διαχειρίζεται πόρους από το υστέρημα των ασφαλισμένων για να τους προσφέρει την υγιειονομική κάλυψη που δικαιούνται.

Η επιβολή παλαιάς κοπή κομματισμού σε έναν κατ' εξοχήν τεχνοκρατικό οργανισμό, η υπερσυγκέντρωση αποφασιστικών και λειτουργικών αρμοδιοτήτων στο γραφείο υπουργού, που αποτελεί το συνδετικό κρίκο με τους μηχανισμούς και τα πελατειακά δίκτυα του κυβερνώντος κόμματος ήταν αναπόφευκτο να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία του ΕΟΠΥΥ.

Δεν είναι τυχαίο ασφαλώς ότι πρόσφατα παραιτήθηκε ο πρόεδρος του Οργανισμού, καθηγητής Σωτήρης Μπερσίμης, αντιδρώντας με αυτό τον τρόπο στις συνεχείς παρεμβάσεις στο έργο του από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, αλλά και από τον φίλα προσκείμενο στην κυβέρνηση αντιπρόεδρο. Αυτές οι συνεχείς παρεμβάσεις τον έκαναν να λέει ότι είχε γίνει… σάντουιτς ανάμεσα στο υπουργείο και στον αντιπρόεδρο!

Δεν χρειάζεται κανείς να γνωρίζει σε βάθος τα εσωτερικά προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στον ΕΟΠΥΥ από τις συνεχείς παρεμβάσεις της κυβέρνησης. Έχει γίνει πια ορατό δια γυμνού οφθαλμού, από τα σοβαρά προβλήματα των τελευταίων μηνών με το νέο Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), στον οποίο στηρίζεται ολόκληρο το οικοδόμημα της παροχής υπηρεσιών στους ασφαλισμένους. Πολύ απλά, χωρίς τον ΕΚΠΥ και την πλήρη προσαρμογή των πληροφοριακών συστημάτων του ΕΟΠΥΥ σε αυτό τον κανονισμό, τίποτα δεν μπορεί να λειτουργήσει σωστά!

Κι όμως, σειρά εσφαλμένων χειρισμών από την πλευρά της κυβέρνησης έχουν δημιουργήσει ένα πρωτοφανές πρόβλημα: ο νέος ΕΚΠΥ έχει εγκριθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Τυπικά, ο ΕΚΠΥ έχει τεθεί σε ισχύ από τον 1η Νοεμβρίου. Όμως, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί, επειδή ακολουθήθηκαν διαδικασίες που δεν έχουν επιτρέψει να προσαρμοσθούν έγκαιρα τα πληροφοριακά συστήματα του Οργανισμού στο νέο κανονισμό!

Αυτό οδηγεί σε τραγελαφικά φαινόμενα, που επηρεάζουν και τους ασφαλισμένους. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να εφαρμοσθεί η πρόβλεψη του νέου ΕΚΠΥ, σύμφωνα με την οποία οι συσκευές για ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα δεν θα πωλούνται, αλλά θα ενοικιάζονται. Για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα, ο ΕΟΠΥΥ υποχρεώθηκε να ανακοινώσει ότι, μέχρι να προσαρμοσθεί κατάλληλα το πληροφοριακό σύστημα, για τις αναπνευστικές συσκευές θα ισχύουν οι πρόνοιες του προηγούμενου ΕΚΠΥ, δηλαδή οι ασθενείς θα αποζημιώνονται όχι για ενοικίαση αλλά για την -πολύ πιο δαπανηρή- αγορά των συσκευών.

Αξίζει μια συνοπτική αναφορά στις τραγελαφικές διαδικασίες για την έκδοση και εφαρμογή του νέου ΕΚΠΥ. Η αρχική υπουργική απόφαση για το νέο κανονισμό δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 19 Ιουνίου και αναφερόταν ότι ο νέος ΕΚΠΥ θα ετίθετο σε ισχύ από την 1η Οκτωβρίου.

Τότε, όμως, δημοσιεύθηκε νέα υπουργική απόφαση, με την οποία δόθηκε παράταση ενός μήνα. Την 1η Νοεμβρίου, ωστόσο, ο ΕΚΠΥ τροποποιήθηκε εκ νέου με υπουργική απόφαση και τέθηκε σε ισχύ. Αμέσως διαπιστώθηκε, όμως, ότι υπήρχε αδυναμία ανταπόκρισης και αυτόματης προσαρμογής του συστήματος, εσωτερικά στον Οργανισμό και στους παρόχους. Διαπιστώθηκε, επίσης, ότι κάποιες παροχές δεν είχαν ενταχθεί, με αποτέλεσμα ο νέος ΕΚΠΥ να συνοδεύεται από παραρτήματα, τα οποία ενσωματώνονται σταδιακά, με εγκρίσεις του διοικητικού συμβουλίου.

Πρόκειται για μια χαοτική διαδικασία, πρωτοφανούς προχειρότητας. Το υπουργείο επιχείρησε να «καπελώσει» πολλαπλώς τη διοίκηση και τις υπηρεσίες του ΕΟΠΥΥ, παραγνώρισε κρίσιμα ζητήματα εφαρμογής του νέου ΕΚΠΥ μέσα από τα συστήματα μηχανογράφησης του Οργανισμού και των παρόχων και «κατάφερε» να προκαλέσει τεράστια προβλήματα και αρρυθμίες στην παροχή υπηρεσιών υγείας.

Σε ένα άλλο κρίσιμο πεδίο, τη διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές για τις τιμές των φαρμάκων, το υπουργείο Υγείας έχει δημιουργήσει άλλης τάξεως, αλλά εξίσου σοβαρά προβλήματα.

Πήρε από τον ΕΟΠΥΥ τη σχετική αρμοδιότητα και τη μετέφερε στο γραφείο του υπουργού, για να φθάσουμε, επίσης, σε τραγελαφικές καταστάσεις, που προκαλούν σοβαρή ζημιά στον Οργανισμό. Οι συμβάσεις για την προμήθεια φαρμάκων για την ηπατίτιδα με έκπτωση 60%, για παράδειγμα, έχουν λήξει από τον Αύγουστο, χωρίς το υπουργείο να έχει καταλήξει σε νέες, με αποτέλεσμα σήμερα ο ΕΟΠΥΥ να αγοράζει χωρίς έκπτωση αυτά τα φάρμακα. Ποιος ωφελείται, άραγε, από αυτή την εμπλοκή;

Αυτά ήταν μόνο ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα των σοβαρών διοικητικών προβλημάτων και στρεβλώσεων, που έχουν προκαλέσει, αφενός, η προσπάθεια του υπουργείου Υγείας να μετατρέψει τον ΕΟΠΥΥ σε «μαγαζάκι» της επιρροής του και, αφετέρου, οι συνεχείς παρεμβάσεις στο έργο της διοίκησης του οργανισμού, που προκαλούν αχρείαστες τριβές, συγκρούσεις και λειτουργικά προβλήματα.

Η κυβέρνηση οφείλει να κατανοήσει τι είναι και πώς πρέπει να λειτουργεί ο ΕΟΠΥΥ. Είναι ένας αυτοτελής οργανισμός, διακριτός από το υπουργείο Υγείας και με νομοθετημένη αποστολή να οργανώνει την παροχή υπηρεσιών υγείας και για να επιτελέσει αυτό το σκοπό πρέπει να λειτουργεί τεχνοκρατικά, μακριά από πολιτικές και κομματικές επιρροές. Είναι βασικός πυλώνας ενός σύγχρονου κοινωνικού κράτους και κινδυνεύει να γκρεμισθεί, αν επιτρέψουμε να πρυτανεύσουν οι κομματικές σκοπιμότητες.

*Οικονομολόγος, μέλος δ.σ. ΕΟΠΥΥ

Φωτογραφία: Intimenews