Περί στυγνής, απόλυτης φτώχειας

Το περασμένο Σάββατο ήταν η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Φτώχειας. Για χιλιάδες χρόνια και μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες και μόνο η σκέψη ότι κάποια μέρα η ανθρωπότητα θα μπορούσε να εξαλείψει μία από τις χειρότερες καταστάσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, την ακραία φτώχεια, θα ήταν μία σκέψη ουτοπική. Σήμερα, συζητάμε για τις στρατηγικές ώστε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο μέσα στα επόμενα 15 χρόνια!

Το να συζητά κανείς για τη φτώχεια σε μία χώρα σαν την Ελλάδα, που έχασε περίπου το ένα τέταρτο του πλούτου της μέσα σε μία δεκαετία, είναι αρκετά δύσκολο. Αφενός, εδώ δεν μιλάμε για την υπαρκτή μεν, αλλά λιγότερο σκληρή φτώχεια που βασανίζει τις ανεπτυγμένες χώρες. Μιλάμε για την πιο ωμή, την πιο σκληρή έκφανση του φαινομένου όπως τη βιώνουν εκατομμύρια άνθρωποι στην υποσαχάρια Αφρική ή την Ινδία. Τη φτώχεια που κατά τους προηγούμενους αιώνες χαρακτήριζε την πλειοψηφία του ανθρώπινου είδους και έθετε σε αμφιβολία την καθημερινή επιβίωση των προγόνων μας. 

Στο βαθμό που οι διεθνείς ημέρες προσφέρονται για αναστοχασμό, σήμερα πρέπει να αναλογιστούμε την τεράστια, ανεπανάληπτη πρόοδο που έχει επιτύχει η ανθρωπότητα στον συγκεκριμένο τομέα. Μόλις στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, το 1981 (που είναι και η χρονιά που γεννήθηκα), περισσότεροι από τέσσερις στους δέκα ανθρώπους που κατοικούσαν τον πλανήτη μας ζούσαν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας. Εδώ και μία πενταετία, το ποσοστό αυτό έχει γίνει μονοψήφιο, πράγμα που σημαίνει ότι ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε καθεστώς ακραίας φτώχειας μειώθηκε κατά 1,25 δισεκατομμύρια κατά την περίοδο 1981 - 2018. Αξιοσημείωτο είναι ότι η παγκόσμια μείωση της ακραίας φτώχειας συνέβει παράλληλα με τη σημαντική αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού από 4,5 δις το 1981 σε 7,8 το 2020. Πρόκειται πραγματικά για ένα μοναδικό ανθρώπινο επίτευγμα που αξίζει να μας κάνει χαρούμενους για την πρόοδο της παγκόσμιας κοινότητας. 

(πηγή: American Enterprise Institute)

Όμως, στον συγκεκριμένο τομέα δεν υπάρχει περιθώριο εφησυχασμού. Κάθε μέρα που περνάει και συνάνθρωποί μας σε διάφορα μέρη του πλανήτη ζουν σε καθεστώς εξαθλίωσης, είναι μία μαύρη μέρα για όλους μας. Πολύ περισσότερο φέτος, που υπολογίζεται ότι η ακραία φτώχεια θα προσθέσει 100 εκατομμύρια νέους φτωχούς στις τάξεις της λόγω των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. 

Ευτυχώς, η εμπειρία των τελευταίων δεκαετιών μας έχει δώσει πολύ καλά μαθήματα για το πως μπορούμε να εξαλείψουμε την ακραία φτώχεια από προσώπου γης: Πρόσβαση σε πόσιμο νερό, σύγχρονες τεχνολογίες, βασική εκπαίδευση, ιδιοκτησιακά δικαιώματα, και ελεύθερο εμπόριο είναι οι οικονομικές ατμομηχανές που επέτρεψαν σε εκατομμύρια φτωχών να σταθούν στα πόδια τους. Η συνταγή αυτή, με τα εκπληκτικά της αποτελέσματα, οφείλει να συνεχιστεί.