«Οι νέοι άνθρωποι δεν εμπιστεύονται τίποτα»

Τη φράση αυτή που επιλέξαμε και ως τίτλο την είπε η καθ. Αναστασία Κοτανίδου, διευθύντρια της ΜΕΘ του «Ευαγγελισμού» κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης του Κύκλου Ιδεών «Πανδημία και κοινωνική συνοχή», όπου παρουσιάστηκαν τα ευρήματα έρευνας που η Metron Analysis έκανε για λογαριασμό του «Κύκλου» του Ευ.Βενιζέλου.

Πράγματι, ένα από τα δύο βασικά ευρήματα που αποτυπώνουν την εικόνα της ελληνικής κοινωνίας ενώ μπαίνουμε στη δεύτερη πανδημική χρονιά είναι η διάσταση στις απόψεις μεταξύ των νέων και των μεγαλύτερων για όλα τα θέματα, με τους νέους να εμφανίζονται δύσπιστοι απέναντι σε όλους και όλα.

Δεύτερο σημαντικό εύρημα ότι στο Κέντρο και στην Κεντροδεξιά έχουν συσπειρωθεί όσοι θέλουν στη χώρα να αλλάξουν πολλά μετά την πανδημία αφού ενσωματώσουμε τις θετικές εμπειρίες και κατακτήσεις από αυτή την υγειονομική αλλά και οικονομική κρίση, ενώ στην Κεντροαριστερά και την Αριστερά έχουν συσπειρωθεί όσοι θέλουν να επανέλθουμε στην προ της πανδημίας κατάσταση.

Άλλο ένα εύρημα που σκιαγραφεί μια ενδιαφέρουσα μελλοντική εικόνα είναι η απάντηση στην ερώτηση σε ποιους τομείς πρέπει να δοθεί έμφαση τα επόμενα χρόνια. Οι τομείς που προκρίνουν οι περισσότεροι είναι οι: Οικονομική Ανάπτυξη (49),  Κοινωνική Δικαιοσύνη (31) Περιβάλλον (19) με το περιβάλλον να εμφανίζεται για πρώτη φορά τόσο ψηλά στην κλίμακα ιεράρχησης των προτεραιοτήτων, όπως διαβεβαίωσε και ο Στράτος Φαναράς που έκανε την έρευνα.

Εδώ όμως θέλουμε να κάνουμε μια σημαντική επισήμανση. Ο λόγος που το περιβάλλον εμφανίζεται ψηλά ως προτεραιότητα είναι γιατί οι ισχυροί παίκτες του συστήματος, με πρώτο τον ίδιο τον πρωθυπουργό το έχουν πολύ ψηλά στις ατζέντες τους.

Ανάλογο σχόλια θα κάναμε στις πολύ ενδιαφέρουσες επισημάνσεις που έκανε ο διευθύνων σύμβουλος της Agilis S.A. Γρηγόρης Φαρμάκης που συμμετείχε στο πάνελ των ομιλητών-σχολιαστών της δημοσκόπησης.

Όπως παρατήρησε ο Γρηγόρης Φαρμάκης η έρευνα μας δείχνει ότι η ελληνική κοινωνία μόνο ανορθολογική δεν είναι. Στη συντριπτική της πλειοψηφία δηλώνει ότι σκοπεύει να εμβολιαστεί και επιδεικνύει πολύ μεγάλη εμπιστοσύνη στους γιατρούς, το νοσηλευτικό προσωπικό, ακόμα και τους φαρμακοποιούς και τι άλλο είναι αυτές οι κατηγορίες επαγγελματιών εξόν από φορείς γνώσης;

Το εύρημα αυτό «έρχεται κόντρα» με τις μέχρι τώρα απόψεις δημοσιογράφων και επιδραστικών πομπών της κοινής γνώμης που θέλουν τους Έλληνες ανορθολογικούς και φορείς ακραίων θέσεων. Μήπως τελικά οι Έλληνες δεν είμαστε ακραίοι και ανορθολογικοί;

Ενώ συμφωνούμε με τις παρατηρήσεις του Γρηγόρη Φαρμάκη και ειδικά με όσα είπε για τον ρόλο των οpen data/ανοιχτών δεδομένων ως καταλύτη δημοκρατίας που τελικά ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς αφού επιτρέπει σε πολίτες να τους ελέγχουν, θέλουμε πάλι να επισημάνουμε τούτο: Η κοινή γνώμη δηλώνει ως δική της κάθε φορά την άποψη που εκπέμπουν οι ισχυροί πομποί σ’ένα πολιτικό σύστημα και στη δημόσια σφαίρα.

Στις δημοκρατίες όλα τα μηνύματα είναι αυτό που λέμε «διαμεσολαβημένα».

Έχει δίκιο ο Γρηγόρης Φαρμάκης στην παρατήρηση ότι η εμπιστοσύνη στους γιατρούς, τους νοσηλευτές και τους φαρμακοποιούς σε τελική ανάλυση δηλώνει εμπιστοσύνη στην επιστήμη. Όμως κάποιος πρέπει να το εξηγήσει στην κοινή γνώμη ακριβώς έτσι. Ποιος το κάνει σήμερα αυτό; Ποιος θα πει στους Έλληνες ότι η εμπιστοσύνη στο ΕΣΥ είναι στην πραγματικότητα ψήφος εμπιστοσύνης στην επιστήμη;

Αυτό που επισημαίνουμε ότι δηλαδή τα μηνύματα τα νοηματοδοτούν οι ίδιοι οι πομποί που τα εκπέμπουν εξηγεί και την αντίφαση οι Έλληνες να δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τους γιατρούς αλλά όχι και τόσο πολύ την επιτροπή των ειδικών.

Γιατί συμβαίνει αυτό; 

Γιατί η ίδια η κυβέρνηση αμφισβητούσε μέσω «κύκλων» της, με διαρροές της στον Τύπο την Επιτροπή για να αποποιηθεί της ευθύνης για όσα έγιναν το Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη.

Τι προκύπτει λοιπόν από την ενδιαφέρουσα έρευνα της Metron Analysis; 

Πρώτα-πρώτα οι τεράστιες ευθύνες της εκάστοτε κυβέρνησης, του πολιτικού συστήματος συλλήβδην αλλά και του Τύπου στη διαμόρφωση των στάσεων και των αντιλήψεων στην κοινωνία αφού αυτοί είναι οι ισχυρότεροι πομποί μηνυμάτων. 

Το δεύτερο ενδιαφέρον συμπέρασμα προκύπτει από τη διαπίστωση της διάστασης των απόψεων μεταξύ των γενεών. 

Σε αυτό θα υιοθετήσουμε τη θέση που εξέφρασε ο καθ.Γιάννης Βούλγαρης: Θα είναι άραγε αυτή η γενιά της επισφάλειας ή μπορεί να εξελιχθεί στη γενιά της αναγέννησης της χώρας;

Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα.