Να μάθουμε το Ισλάμ!

Το Σάββατο κυκλοφορεί μαζί με τον Φιλελεύθερο ένα βιβλίο με τίτλο «Ισλαμικά θεμέλια μιας ελεύθερης κοινωνίας». Είναι αλήθεια ότι είναι πολύ δύσκολο να μιλήσει κανείς για τέτοια «απαγορευμένα θέματα» στις μέρες μας. Οι άνθρωποι κατανοούν πιο εύκολα το καλό απέναντι στο κακό και αδυνατούν να δουν ότι ανάμεσα στο άσπρο και το μαύρο υπάρχει και το γκρίζο. Προκόψαμε στο παρελθόν όταν «διαβάζαμε» άριστα το περιβάλλον μας…

Υπάρχουν συμπολίτες μας που πιστεύουν ότι το να είναι κανείς μουσουλμάνος είναι… ποινικό αδίκημα. Έχουν τοποθετηθεί σχετικά και δημόσια. Δεν είναι μυστικό ότι τα τελευταία χρόνια έχει εκδηλωθεί ένα έντονο ισλαμοφοβικό κύμα και στην χώρα μας. Κοιτώντας κανείς τις γυναίκες με την μπούργκα στην Ομόνοια είναι λογικό να ανησυχήσει για τον κίνδυνο να αμφισβητηθούν οι κατακτήσεις της δικής μας κοινωνίας. Κι είναι επίσης αλήθεια ότι πίσω από το Ισλάμ κρύβονται μερικά από τα πιο αιμοσταγή καθεστώτα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι όλο το Ισλάμ είναι εχθρός του δυτικού κόσμου. Κι αν θέλουμε να επεκταθούμε και στα εθνικά μας θέματα, θα λέγαμε ότι Ισλάμ είναι η Τουρκία και το Κατάρ, αλλά Ισλάμ είναι και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Όπως Ισλάμ είναι και η Αίγυπτος. Με το να τους βάζουμε όλους σε ένα καλάθι δεν προσφέρουμε κάτι. Το αντίθετο!

Να επιστρέψουμε όμως στο θέμα των ελεύθερων κοινωνιών, το οποίο και δεν έχει απόλυτη σχέση με τις συμμαχίες μας στον ισλαμικό κόσμο. Ωστόσο, μας είναι πιο εύκολο να προσεγγίσουμε μία ισλαμική κοινωνία με αναφορές στην Δύση και στα φιλελεύθερα καθεστώτα της από το να προσπαθήσουμε να συνεννοηθούμε με κοινωνίες που πιστεύουν ότι αν οι πιστοί πεθάνουν στο όνομα του Αλλάχ θα πάνε στον Παράδεισο. Δυστυχώς οι μουσουλμανικές χώρες είναι ακόμη πολύ πίσω σε θέματα πολιτικών δικαιωμάτων. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να βρούμε κοινά στοιχεία. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ζώντας στην ίδια περιοχή είμαστε υποχρεωμένοι να συζητήσουμε, να προσπαθήσουμε να βρούμε δίαυλους επικοινωνίας. Ο πολιτισμός και το Ισλάμ μπορούν στο τέλος να αποτελέσουν γέφυρες επικοινωνίας. Τουλάχιστον με ορισμένους. Η Ελλάδα πάντως δεν πρέπει να είναι μία ξενοφοβική και ισλαμοφοβική χώρα. Δεν κερδίζει έτσι φίλους, αλλά αποκτά εχθρούς.

Στα κείμενα του εξαιρετικού αυτού βιβλίου υπάρχει ένα ερώτημα: Είναι λοιπόν το Ισλάμ ασύμβατο με τις αρχές μιας ελεύθερης κοινωνίας;

Οι συγγραφείς του βιβλίου απαντούν ως εξής:

«Όχι απαραίτητα! Με βαθιά γνώση των ισλαμικών πηγών και της ισλαμικής ιστορίας, αναδεικνύουν την πολυπλοκότητα και τον πλούτο του ισλαμικού πολιτισμού και δείχνουν ότι υπάρχουν σημαντικά στοιχεία στην ισλαμική παράδοση, τα οποία όχι μόνο είναι συμβατά με τις φιλελεύθερες ιδέες, αλλά υπήρξαν ακόμα και πρόδρομοι θεσμών και αρχών που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, και μάλιστα σε εποχές στις οποίες το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης ήταν βυθισμένο στην άγνοια και τον σκοταδισμό. Η επανασύνδεση των μουσουλμάνων με αυτές τις φωτισμένες, φιλελεύθερες πτυχές της δικής τους παράδοσης είναι, κατά τους συγγραφείς, κρίσιμη για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που ταλανίζουν σήμερα τον μουσουλμανικό κόσμο, για την κοινωνική, οικονομική και κοινωνική του πρόοδο, και για τις αρμονικές σχέσεις του με τον υπόλοιπο κόσμο».

Τα άρθρα της συλλογής στέκουν μακριά από τις απλουστεύσεις, τόσο της «πολιτικής ορθότητας» όσο και της ισλαμοφοβίας. Μας βοηθάνε να κατανοήσουμε καλύτερα έναν κόσμο πού είτε το θέλουμε είτε δεν το θέλουμε είναι ακριβώς δίπλα μας. Και είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε. Οι πρόγονοί μας το έκαναν. Με πραγματικά ελεύθερο πνεύμα αντιμετώπιζαν τις προκλήσεις. Κι έτσι κατάφεραν να ερμηνεύσουν τον κόσμο…

Θανάσης Μαυρίδης

[email protected]