Αναπόφευκτο το τρίτο κύμα της πανδημίας στη χώρα μας, ακριβώς με την είσοδο του νέου χρόνου, εφόσον «ανοίξουμε» την κοινωνία κατά την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, προβλέπει ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης.
Σύμφωνα με το μοντέλο που έχει αναπτυχθεί στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Heracles, εάν η παράταση του lockdown τώρα, λήξει στις 14 αντί για τις 21 Δεκεμβρίου, θα βρεθούμε προ εκπλήξεων. Η πορεία των νέων κρουσμάτων θα αυξηθεί εκθετικά, εξαιτίας του κρύου που ευνοεί τον ιό και τις συναθροίσεις σε κλειστούς χώρους, οπότε αναπόφευκτα θα χρειαστεί ένα νέο lockdown, τις πρώτες μέρες του Ιανουαρίου, και μάλιστα πριν φτάσει ο εορτασμός των Φώτων!
Σε συνέντευξή του στο Liberal.gr, o καθηγητής, υπογραμμίζει ότι σημαντικό ρόλο θα παίξει και η σωστή εφαρμογή των μέτρων αυτοπροστασίας, που σήμερα, νομίζουμε ότι τα εφαρμόζουμε σωστά, όπως στην πραγματικότητα απέχουμε πολύ από αυτό που πρέπει να κάνουμε καθημερινά.
Συνέντευξη στην Άννα Παπαδομαρκάκη
- Η κατάσταση παραμένει κρίσιμη, πάμε για παράταση του lockdown και άνοιγμα σταδιακά λίγο πριν τις γιορτές. Τι βλέπετε να γίνει τότε;
Αν ανοίξουμε πριν τις γιορτές εξαρτάται αν το άνοιγμα θα γίνει στις 21 ή στις 14 Δεκεμβρίου. Διότι θα μας οδηγήσει αναπόφευκτα σε μια αύξηση κρουσμάτων μέσα στις γιορτές, ένα νέο κύμα, που κάποια στιγμή πριν την Πρωτοχρονιά ή τις πρώτες 2-3 ημέρες του Ιανουαρίου ή -οριακά- μετά τα Φώτα, θα πρέπει να επανέλθουμε με άλλα, νέα περιοριστικά μέτρα.
- Δηλαδή ένα νέο lockdown;
Λέω ναι, για ένα επόμενο lockdown, γιατί τα κρούσματα θα παραμένουν ψηλά ακόμα. Δεν έχουν πέσει ακόμη τα κρούσματα και ξεκινήσαμε ήδη από ψηλά. Είμαστε ακόμη ψηλά και τα κρούσματα δεν θα πέσουν πολύ, μέσα στο Δεκέμβριο. Ξεκινώντας από μια βάση 200-500 κρουσμάτων, φτάσαμε τις 3.000. Τώρα θα πέσουμε περίπου στις 2.000 και τείνουμε να φτάσουμε τα 1.500 μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου. Είμαστε ήδη 3 φορές πάνω απ' ό,τι ξεκινούσαμε τον Οκτώβρη.
Και θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι η περίοδος του ανοίγματος θα έρθει στις πιο κρύες μέρες του χρόνου, με μεγαλύτερη μεταδοτικότητα του ιού και λόγω περιβάλλοντος και λόγω συμπεριφοράς. Λόγω περιβάλλοντος γιατί το κρύο και η έλλειψη ηλιοφάνειας ευνοούν την μεγαλύτερη μεταδοτικότητα του ιού, αλλά και με τις συνθήκες αυτές ο κόσμος αναγκαστικά βρίσκεται σε κλειστούς χώρους λόγω κρύου, οπότε ευνοείται ο συγχρωτισμός.
Η μεταδοτικότητα λοιπόν τις ημέρες εκείνες θα είναι στο μέγιστο κι εμείς θα προσπαθούμε να λειτουργήσουμε σε μια ανοικτή οικονομία και σε κλειστούς χώρους.
Προφανέστατα λοιπόν, η πιθανότητα διασποράς είναι πολύ μεγάλη.
Δεν μπορώ να φανταστώ έναν μηχανισμό που δεν θα κλείσεις, στην καρδιά του χειμώνα, με τη διασπορά που θα προκύψει. Έχουμε ένα ποσοστό ανοσίας που σε περιοχές όπως στη Θεσσαλονίκη, το μέγιστο είναι να έχει προσβληθεί το 10%. Δεν υπάρχει καμία σχέση με την ανοσία αγέλης που χρειάζεται, πόσο μάλιστα όταν οι πόλεις δεν είναι ένα κλειστό σύστημα.
Οι λύσεις λοιπόν, είναι εμβολιασμός, ανοσία της αγέλης και lockdown.
- Υπάρχουν άλλα μέτρα που δεν έχουμε εφαρμόσει;
Μπορεί να γίνει με μέτρα σε διαφορετικές διαστάσεις για παράδειγμα lockdown στον πληθυσμό, με τηλε-εργασία κάτι που συζητούσαμε από τις αρχές Αυγούστου. Προφανώς και υπάρχουν ακόμη πράγματα που δεν έχουμε κάνει.
Στο πρώτο κύμα, τα πράγματα ήταν πολύ πιο αυστηρά. Και μάλιστα τα εφαρμόζαμε με 100 κρούσματα. Όμως τώρα συζητάμε όταν έχουμε φτάσει τα 3.000 κρούσματα...
- Καθώς λοιπόν το τρίτο κύμα θα έρθει αναπόφευκτα μετά το άνοιγμα για τις γιορτές, πώς βλέπετε την εικόνα στο σύστημα υγείας, τότε;
Το σύστημα υγείας είναι ήδη φορτωμένο εξαιτίας της διασποράς. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην αρχή της αποδρομής με τάσεις σταθεροποίησης, συνολικά.
Άρα θα αρχίσουμε να βλέπουμε από τις επόμενες ημέρες ως το τέλος της εβδομάδας να μειώνονται τα κρούσματα. Δεν θα έχουμε ακόμη απελευθέρωση σε κλίνες ΜΕΘ ή σε διασωληνώσεις. Γιατί μεσολαβεί χρόνος μέχρι τα σοβαρά συμπτώματα.
Την κορύφωση στις ΜΕΘ, την περιμένουμε στο τέλος του μήνα. Και την κορύφωση στους θανάτους μέσα στον Δεκέμβριο.
Καλώς γίνονται όμως οι επεκτάσεις του συστήματος υγείας, γιατί όταν θα ξανανοίξουμε την οικονομία το αργότερο στις 21 Δεκεμβρίου (ξέρω, υπάρχουν φωνές που προτείνουν άνοιγμα νωρίτερα), θα υπάρχουν και μέχρι τότε διασωληνώσεις, οπότε για να μειωθεί η πίεση στο σύστημα υγείας χρειάζεται ο αναγκαίος χρόνος αλλαγής στις εντατικές.
Τώρα βρισκόμαστε στις 600 διασωληνώσεις στις ΜΕΘ, και επιθυμούμε να πέσουν στις 300-400 τον Δεκέμβριο, όταν ξεκινούσαμε τον Οκτώβριο με 50-100.
Το σύστημα υγείας όμως, έχει όρια. Και θα φτάσουμε σε αυτά πολύ πιο γρήγορα, μετά το άνοιγμα, γιατί ο κόσμος που ήταν ήδη νοσηλευόμενος δεν θα έχει προλάβει να αναρρώσει. Άρα τα όρια του συστήματος υγείας θα φτάσουν πολύ πιο γρήγορα από την αύξηση των κρουσμάτων.
- Αν δεν προσέξουμε στη διάρκεια του «ανοίγματος» πού μπορεί να φτάσουν τα κρούσματα ως την Πρωτοχρονιά;
Οι δείκτες μας δίνουν εκθετική, κατακόρυφη αύξηση και μάλιστα σε υψηλότερη βάση... Γι΄ αυτό εξάλλου μιλάμε και για τρίτο κύμα. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι δεν θα υπάρξει ξανά "κλείσιμο" με τη διασπορά που αναμένεται να προκληθεί στη διάρκεια των γιορτών. Και φυσικά γι΄ αυτό, χρειάζεται η σχολαστική τήρηση των ατομικών μέτρων προστασίας.
- Γιατί είναι τόσο εκτεταμένη πλέον η μετάδοση;
Γιατί είναι αυξημένη η μεταδοτικότητα του ιού λόγω χειμώνα, αλλά επιπλέον, έχουμε και αυξημένη μετάδοση, λόγω συμπεριφοράς και χαλαρότητας. Υπάρχει επίσης μεγάλη πιθανότητα από την μετάλλαξη του ιού, που φτάνει περίπου10-15%, γιατί όπως προκύπτει από το μοντέλο, ξεκίνησε η επίπτωση του στον πληθυσμό της χώρας, γύρω αρχές Οκτωβρίου. Όπως διαπιστώσαμε επίσης, αυξήθηκε ο αριθμός των κρουσμάτων από τις πύλες εισόδου, κυρίως αυτών που έρχονταν από τον Βορρά και μάλιστα με μεγαλύτερους ρυθμούς απ΄ ό,τι είχαμε προβλέψει γιατί υπήρχαν τελικά, πολλοί ασυμπτωματικοί.
Ακόμη χειρότερα όμως πήγαμε μέσα στο Νοέμβρη, γιατί υπάρχει μια διαφορά στον πληθυσμό που προσέχει, σε σχέση με την πραγματική εφαρμογή των μέτρων προστασίας και κυρίως σε ότι αφορά τη χρήση μάσκας. Η πλειονότητα του πληθυσμού πιστεύει ότι προσέχει και ότι φορά τη μάσκα του σωστά, κάτι που στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει, γεγονός που προκαλεί πολύ μεγάλες αποκλίσεις στον έλεγχο της πανδημίας...
- Πού βρισκόμαστε από πλευράς ρυθμού μεταδοτικότητας; Πόσο είναι το Rο τώρα;
Έχει πέσει αισθητά και χαρακτηριστικά στην Θεσσαλονίκη είναι 1,1 ενώ συνολικά σε ολόκληρη τη χώρα είναι στο 1,13. Παρά τη μείωση όμως, ξεκινήσαμε τα lockdown από πολύ υψηλά κρούσματα, γι΄ αυτό και παραμένουν ψηλά.
Η Θεσσαλονίκη εμφανίζει τώρα μια σταθεροποίηση η οποία οδηγείται σε μείωση στο τέλος της εβδομάδας που διανύουμε. Στη Λάρισα η κατάσταση δεν έχει ξεφύγει αν και υπάρχουν έντονες πιέσεις. Σύντομα δε, θα ξεκινήσει και η αποσυμπίεση στην Αττική.
