Η ρευστή κατάσταση στο Ισραήλ και η ισχυρή στήριξη σε Αθήνα
Eurokinissi
Eurokinissi

Η ρευστή κατάσταση στο Ισραήλ και η ισχυρή στήριξη σε Αθήνα

Ο σχηματισμός της νέας ισραηλινής κυβέρνησης από τον Μπένιαμιν Νετανιάχου με τη συμμετοχή ακροδεξιών και εθνικιστικών κομμάτων, φέρνει και το ίδιο το Ισραήλ αλλά και ευρύτερη την περιοχή ενώπιον σοβαρών διλημμάτων λόγω της ισχύος της χώρας ως περιφερειακής δύναμης και του κρίσιμου καθοριστικού ρόλου που έχει στη Μέση Ανατολή και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Από τα πρώτα δείγματα γραφής της νέας κυβέρνησης με την επίσκεψη του κυβερνητικού εταίρου Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ (πρώην μέλος ρατσιστικής οργάνωσης η οποία κηρύχθηκε τρομοκρατική και απαγορεύτηκε το 1994 με μεγάλο ιστορικό συλλήψεων και καταδικών για υποκίνηση ρατσισμού) στο Αλ Ακσά, τη σκλήρυνση των θέσεων στο Παλαιστινιακό και στο θέμα των εποικισμών, μέχρι τις προσπάθειες για αλλαγή της ηγεσίας στη Δικαιοσύνη αφενός διαμορφώνουν ένα σκηνικό σοβαρών αντιδράσεων στο εσωτερικό που αποδυναμώνουν τον κυβερνητικό συνασπισμό, αφετέρου επιτείνουν μια στάση αναμονής από τις γειτονικές χώρες και τις ΗΠΑ.

Η Χαμάς η οποία ενισχύεται από το Ιράν και έχει στενούς δεσμούς με το Κατάρ και την Τουρκία βρήκε την ευκαιρία, μπαίνοντας μπροστά στις αντιδράσεις με δυναμικές επιθέσεις είτε με ρουκέτες είτε με εγκληματικές επιθέσεις εναντίον πολιτών, να διεκδικήσει ηγετικό ρόλο μεταξύ των Παλαιστινίων και να βάλει στο περιθώριο την Παλαιστινιακή Αρχή.

Συγχρόνως όμως εξωθώντας την αντιπαράθεση στα άκρα, παγιδεύει την κυβέρνηση Νετανιάχου σε ακόμη πιο σκληρή στάση, όπως ζητούσαν οι εταίροι του κ.Νετανιάχου και απομάκρυνση από την πολιτική των δυο κρατών. Επίσης τα σκληρά αντίποινα εναντίον οικογενειών ή ακόμη και ολόκληρης της γειτονιάς από την οποία προέρχονται οι τρομοκράτες, δημιουργεί εκρηκτικό κλίμα όχι μόνο στην Γάζα αλλά και στην Δυτική όχθη και υποχρεώνει ακόμη και την Παλαιστινιακή Αρχή να συρθεί σε πιο ακραίες θέσεις, διαλύοντας έτσι τα κανάλια επικοινωνίας και πιθανής συνεννόησης. Η ανακοίνωση μάλιστα από τον Μαχμούντ Αμπάς ότι η Παλαιστινιακή Αρχή αναστέλλει την Συμφωνία Ασφάλειας με το Ισραήλ, σήμανε συναγερμό.

Οι συνέπειες αυτών των εξελίξεων στο Ισραήλ έχουν άμεση επίπτωση στην περιφερειακή σταθερότητα και αυτός είναι ο λόγος που και ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν έσπευσε στην περιοχή (είχε προηγηθεί επίσκεψη στο Τελ Αβίβ και στην Δυτική Όχθη και του διευθυντή της CIA Γ.Μπερνς) για συνομιλίες τόσο με την Αιγυπτιακή όσο και την ισραηλινή ηγεσία, ώστε να αποφευχθεί μια επικίνδυνη κλιμάκωση στο Παλαιστινιακό που εκ των πραγμάτων θα ενέπλεκε και γειτονικές χώρες και θα αποτελούσε να τινάξει μια αρχιτεκτονική ασφαλείας που προωθεί η Ουάσιγκτον ήδη από την εποχή Τραμπ.

Η σκλήρυνση των ισραηλινών στο Παλαιστινιακό αλλά και κινήσεις αμφισβήτησης του στάτους κβο στο Αλ Ακσά (ή Όρος του Ναού) θα φέρουν το Ισραήλ σε ευθεία αντιπαράθεση με όλο τον αραβικό κόσμο. Έτσι το υψηλό επίπεδο συνεννόησης που έχει επιτευχθεί με την Αίγυπτο, και η ανάπτυξη σχέσεων με τις αραβικές χώρες που συμμετείχαν στις Συμφωνίες Αβραάμ θα τεθούν σε κίνδυνο. Ήδη η Σ.Αραβία η οποία ήταν αρκετά απρόθυμη να προσχωρήσει σε αυτές τις συμφωνίες δήλωσε ότι δεν πρόκειται να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ πριν από τη δημιουργία Παλαιστινιακού κράτους. Όμως μια σοβαρή αναταραχή στην Δυτική Όχθη και παραβίαση του καθεστώτος του Αλ Ακσά ,θα οδηγήσει και σε σοβαρή αποσταθεροποίηση την Ιορδανία και επειδή είναι ο θεματοφύλακας του ιερού τόπου των μουσουλμάνων αλλά και επειδή φιλοξενεί εκατοντάδες χιλιάδες Παλαιστινίους στο έδαφος της. Και μια αποσταθεροποιημένη Ιορδανία δημιουργεί σοβαρότατους κινδύνους για την ασφάλεια στην περιοχή καθώς και η χώρα αποτελεί ουσιαστικά ένα buffer zone στην περιοχή. 

Εάν δεν ελεγχθεί η κατάσταση, τότε η κυβέρνηση Νετανιάχου θα βρεθεί σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση και έναντι των Αμερικανών, οι οποίοι βλέπουν τον κίνδυνο ανατροπής ενός δύσκολου πλέγματος ισορροπιών που είχαν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μετά και την εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ- Αράβων και πρόκληση νέων εντάσεων. Όλα αυτή, τη στιγμή που στρατηγικά έχουν στραφεί στον αγώνα εναντίον της Μόσχας και δευτερευόντως της Κίνας και δεν θα ήθελαν ένα νέο καυτό μέτωπο στην Μέση Ανατολή.

Μεγάλο θέμα βεβαίως είναι και το Ιράν, όπου ο Νετανιάχου επιμένει ότι πρέπει να υπάρξει δυναμική αντιμετώπιση του πυρηνικού οπλοστασίου τους και ότι το Ισραήλ θα αναλάβει ακόμη και μόνο του δράση εάν εκτιμηθεί ότι επίκειται η απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Τεχεράνη.

Βεβαίως υπό αυτές τις συνθήκες δυσκολεύει πολύ και η επιχειρούμενη από μήνες εξομάλυνση των σχέσεων με την Τουρκία. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις επιθετικές δηλώσεις Ερντογάν και Άγκυρας για το θέμα του Αλ Ακσά και των Παλαιστινίων. Είναι οι σχέσεις του κ. Ερντογάν με την Χαμάς και η προσπάθεια του να εξομαλύνει τις σχέσεις του με τον Άσαντ αλλά και να φέρει στο τραπέζι και το Ιράν, όπως δήλωσε την Κυριακή. Μια τέτοια κίνηση που θα νομιμοποιήσει την υπάρχουσα ήδη παρουσία του Ιράν στην Συρία θα είναι casus belli για το Τελ Αβίβ.

Για την Ελλάδα οι εξελίξεις αυτές δεν είναι ευχάριστες και η επίσκεψη του Ν.Δένδια στο Ισραήλ ήταν και για γνωριμία με τον νέο ομόλογο του Ε.Κοεν αλλά και για βολιδοσκόπηση των προθέσεων και επαναβεβαίωση της στρατηγικής σχέσης.

Και ήταν εντυπωσιακή στην διάρκεια της συνάντησης με τον νέο ΥΠΕΞ Ε.Κοέν, η για πρώτη φορά ρητή δήλωση από το Ισραήλ για στήριξη της «κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Ελλάδας», και η προσήλωση στον στρατηγικό χαρακτήρα των διμερών σχέσεων.

Όμως ένα απομονωμένο Ισραήλ, που θα έχει επιστρέψει σε μια επιθετική πολιτική, θα έρχεται σε αντιπαράθεση με Άραβες, Αμερικανούς και Ευρωπαίους, θα δυσκολεύει τους χειρισμούς της Αθήνας η οποία θέλει να διατηρήσει αυτή την υψηλού επιπέδου στρατηγική σχέση με το Ισραήλ.

Είναι επίσης ιδιαίτερα σημαντικό για την Ελλάδα παρά τις αντίξοες συνθήκες να διατηρηθεί το ενδιαφέρον και η προσήλωση των Αμερικανών στο σχήμα συνεργασίας 3+1, που αφορά τα σχέδια ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μια εποχή που η Ελλάδα προσπαθεί να μπει ενεργά στο παιγνίδι και συγχρόνως να συνεχίσει να «κουμπώνει» αυτή η διαδικασία και με το πλαίσιο συνεργασιών και της αμυντικής στρατηγικής σχέσης της Ελλάδας και της Κύπρου με τις ΗΠΑ.

Το ενδεχόμενο αναβίωσης του East Med, η ηλεκτρική διασύνδεση Ευρώπης- Ασίας με τον Eurasia Interconnector  , η προοπτική εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων και της Κυπριακής ΑΟΖ, είναι ζητήματα που απαιτούν την ομαλή συνεργασία με το Ισραήλ και τους Αμερικανούς.

Και στρατηγικά όμως προς το συμφέρον της Ελλάδας είναι η ύπαρξη ενός ισχυρού Ισραήλ, καθώς η ύπαρξη κενών πάντοτε δημιουργεί πειρασμούς σε άλλες δυνάμεις να καλύψουν τα κενά αυτά …