Ο γρίφος των ελληνοτουρκικών μετά τους σεισμούς
AP
AP

Ο γρίφος των ελληνοτουρκικών μετά τους σεισμούς

Η θερμή ανταπόκριση του ελληνικού λαού στις εκκλήσεις της Τουρκίας για βοήθεια στα  θύματα του σεισμού, η άμεση κινητοποίηση στην Ελλάδα, τα μηνύματα της πολιτικής ηγεσίας και η επίσκεψη του Υπουργού εξωτερικών Ν. Δένδια στις κατεστραμμένες περιοχές άνοιξαν ένα μοναδικό παράθυρο ευκαιρίας για την χώρα μας.

Γιατί για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες δόθηκε η δυνατότητα στην Ελλάδα επικοινωνιακά να ακουμπήσει την τουρκική κοινή γνώμη, να στείλει το  μήνυμα ότι οι Έλληνες δεν είναι ο εχθρός που επιβουλεύεται την καταστροφή της χώρας τους. Ότι δεν είναι ο Έλληνας ο «πονηρός γείτονας» που συμμαχεί με τον διάβολο προκειμένου να πλήξει την Τουρκία. Και αυτά σε μια κοινή γνώμη που η Ελλάδα δεν έχει πρόσβαση και είναι παραδομένη στην χολερική προπαγάνδα ενός καθεστώτος που  ανακαλύπτει εχθρούς για να νομιμοποιήσει τα δόγματα της αναθεώρησης της Λοζάνης και της Γαλάζιας Πατρίδας και την αναθεωρητική πολιτική της.

Είναι σαφές ότι οι στόχοι και προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής δεν ανατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη και δεν θα πρέπει να περιμένουμε δραματικές αλλαγές σε αυτό το επίπεδο. Ακόμη και η αναφορά του κ. Τσαβούσογλου στην συγκινητική υποδοχή που επεφύλαξε στον Ν. Δένδια ήταν για «να λύσουμε τα προβλήματα». Ότι ακριβώς μονότονα επαναλαμβάνει τους τελευταίους μήνες η Τουρκική ηγεσία, εννοώντας τον δικό της τρόπο και την δική της μέθοδο για την επίλυση των προβλημάτων.

Ο καταστροφικός σεισμός δημιουργεί όμως νέα δεδομένα για την ίδια την Τουρκία. Με κατεστραμμένο σχεδόν το 1/5 του εδάφους της, με τρομακτικές απώλειες σε ανθρώπινες ζωές (κανείς δεν θα μάθει ποτέ τον ακριβή αριθμό των νεκρών αφού δεν υπάρχει καν δυνατότητα καταγραφής αγνοούμενων), με τις υποδομές και κάθε παραγωγική δραστηριότητα  ισοπεδωμένες, με ένα δυσθεώρητο κόστος ανοικοδόμησης η τουρκική ηγεσία, ακόμη και αυτή του Ερντογάν προφανώς δεν έχει άλλη επιλογή από το να δώσει προτεραιότητα στην διαχείριση αυτής της εξαιρετικά δύσκολης κατάστασης. Ένα εγχείρημα το οποίο η Τουρκία δεν μπορεί να υλοποιήσει από μόνη της χωρίς την ξένη βοήθεια η οποία δεν θα προέλθει μόνο από τον Κόλπο ή την Ρωσία αλλά κυρίως από την Δύση.

Όλη αυτή η κατάσταση επηρεάζει άμεσα τις πολιτικές εξελίξεις στην Άγκυρα, καθώς ο κ. Ερντογάν δύσκολα θα βαδίσει προς τις εκλογές εν μέσω μιας ανθρωπιστικής κρίσης στην οποία όσο κι αν καταβάλει προσπάθειες ο κρατικός μηχανισμός δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες. Εν μέσω μάλιστα και της σφοδρής κριτικής που δέχεται για την συστηματική εύνοια που έδειχνε το καθεστώς του στους εργολάβους κατασκευαστές 

 Συγχρόνως θα πρέπει να επανακαθορίσει την στάση του έναντι της Δύσης  απ όπου θα προέλθει και ένα σημαντικό  μέρος της βοήθειας που έχει ανάγκη η Τουρκία.

Η διαφορά ύφους που αναμένεται να υπάρξει από τουρκικής πλευράς, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις Τσαβούσογλου στο πλευρό του Ν. Δένδια, είναι  χρήσιμη  και μαζί με την συγκίνηση που έχει προκαλέσει η ελληνική  βοήθεια  στην τουρκική κοινή γνώμη, δημιουργούν ένα καλό  υπόβαθρο για το ρίξιμο των τόνων και τον περιορισμό των εντάσεων.

Θα υπάρξει μια «ανάπαυλα» στην διάρκεια της οποίας  μπορεί να  αποκατασταθούν οι δίαυλοι επικοινωνίας  και τα δυο μέρη να  μπορέσουν να ξαναδούν ψύχραιμα τον επανακαθορισμό των σχέσεων τους.

Στο διάστημα αυτό ο Τ. Ερντογάν εφόσον το αποφασίσει θα έχει πλέον έναν εύσχημο τρόπο να αφήσει να ατονήσει η αδιέξοδη επιθετική πολιτική του απέναντι στην Αθήνα.

Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον πλέον  η επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ Α. Μπλίνκεν σε Άγκυρα και Αθήνα την επόμενη εβδομάδα, καθώς θα είναι  κρίσιμη για τις νέες ισορροπίες στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις  αλλά και για τα μηνύματα που θα περάσει η τουρκική ηγεσία σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. 

Η Ελλάδα οφείλει να κρατήσει ανοικτά τα ραντάρ για την ενδεχόμενη έκφραση μιας τέτοιας βούλησης από την τουρκική πλευρά. Όμως για να αποφευχθούν παραπλανητικές προσεγγίσεις, η πρωτοβουλία και η επιλογή για να οδηγήσει αυτή η αλληλοκατανόηση λόγω των σεισμών σε μια διαδικασία αποκλιμάκωσης και επανέναρξης διαδικασίας συζήτησης  των ελληνοτουρκικών προβλημάτων, ανήκει αποκλειστικά στην Άγκυρα.

Η Αθήνα έκανε και θα συνεχίσει να κάνει το καθήκον της, δεν μπορεί όμως να είναι αυτή η επισπεύδουσα. Κάθε κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους της Τουρκίας θα είναι ευπρόσδεκτη, αλλά δεν θα πρέπει η Αθήνα να προεξοφλεί τέτοιες κινήσεις, πριν τις δει στο πεδίο.

Είναι ενδεικτικό πάντως ότι την Κυριακή, ημέρα που ο Ν. Δένδιας επισκέφθηκε τις περιοχές που επλήγησαν από τον σεισμό σημειώθηκαν 24 παραβιάσεις του Ελληνικού Εναέριου Χώρου από τουρκικά μαχητικά, ενώ χθες εκδόθηκε NAVTEX για πραγματοποίηση ασκήσεων με πραγματικά πυρά από την Τουρκία στο μέσο του Αιγαίου σε μια περιοχή μεταξύ Άνδρου -Τήνου-Ικαρίας - Αη Στράτη, όπου η αρμοδιότητα έκδοσης NAVTEX ανήκει στην Ελλάδα.