Ο δύσκολος δρόμος προς τη συνάντηση της Άγκυρας

Ο δύσκολος δρόμος προς τη συνάντηση της Άγκυρας

Σε δρόμο που όλο και στρώνονται αγκάθια εξελίσσεται τελικά η διαδρομή μέχρι τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη - Ερντογάν στις 13 Μαΐου στην Άγκυρα, καθώς η Τουρκία όχι μόνο διατηρεί φυσικά τις θέσεις της αλλά θέλει να επιβάλει στην Ελλάδα την αποχή από την άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων και αρμοδιοτήτων της, έναντι της διατήρησης της μη έντασης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Τις τελευταίες ημέρες η ρητορική αλλά και το κλίμα θυμίζει περισσότερο την περίοδο προ των σεισμών στην Τουρκία, παρά τον «μήνα μέλιτος» των τελευταίων 14 μηνών, καθώς αναπόφευκτα θα έρχονταν στην επιφάνεια κάποια στιγμή αργά η γρήγορα το μεγάλο χάσμα που χωρίζει τις δυο χώρες σε ό,τι αφορά τον βασικό πυρήνα των διαφορών αλλά και με τη διατήρηση μιας αναθεωρητικής ατζέντας που αμφισβητεί πλήρως όχι απλώς τα κυριαρχικά δικαιώματα αλλά την ίδια την κυριαρχία της χώρας μας.

Η εξαγγελία της Αθήνας για τη δημιουργία των δυο θαλασσίων πάρκων στο Ιόνιο και στο Αιγαίο ήταν η αφορμή την οποία θέλει τώρα να εκμεταλλευθεί η Τουρκία για να προβάλει τη δική της αντίληψη για τη διαδικασία προσέγγισης και διατήρησης της μη έντασης, σύμφωνα με την οποία η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει ως «αντίτιμο» για την ηρεμία στο Αιγαίο, τον αυτοπεριορισμό στην άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.

Τόσο με την ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ της 9ης Απριλίου όσο και με τις χθεσινές διαρροές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, η Άγκυρα δεν απαιτεί μόνο τον αυτοπεριορισμό της Ελλάδας για την υλοποίηση ακόμη και περιβαλλοντικών προγραμμάτων σε νησιά και νησίδες του Αιγαίου, αλλά επαναφέρει με απειλητικό μάλιστα ύφος το θέμα των «γκρίζων ζωνών».

Η Τουρκία με ύφος που θυμίζει την προ-Ίμίων κατάσταση απειλεί ότι θα εμποδίσει την Ελλάδα να «επιβάλει τετελεσμένα» και συγχρόνως θέτει ένα διευρυμένο πλαίσιο αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας κάνοντας λόγο για νησιά νησίδες βραχονησίδες που «δεν έχουν αποδοθεί στην Ελλάδα μέσω συνθηκών ή το καθεστώς τους είναι αδιευκρίνιστο». Χωρίς όμως να κατονομάζει σε ποιες νησίδες ή βραχονησίδες αναφέρεται, με τρόπο ώστε ουσιαστικά να «γκριζάρει» έναν ακαθόριστο αριθμό νησιωτικών σχηματισμών σε όλο το μήκος και πλάτος του Αιγαίου ακόμη και στις Κυκλάδες.

Η Αθήνα και σε κορυφαίο επίπεδο με τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη απέρριψε τις τουρκικές απειλές με τον πρωθυπουργό να δηλώνει ότι το σχέδιο για την ίδρυση των θαλασσίων πάρκων θα προχωρήσει κανονικά, χαρακτηρίζοντας ακατανόητες τις τουρκικές αντιδράσεις.

Για την Αθήνα ακόμη κι αν το σχέδιο για τα θαλάσσια πάρκα ήταν ένα από τα γνωστά project που παραπέμπονται στις ελληνικές καλένδες, τώρα είναι κάτι που πρέπει άμεσα να δρομολογηθεί και υλοποιηθεί, καθώς κάθε καθυστέρηση θα ερμηνευθεί ως υποχώρηση στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων λόγω των τουρκικών απειλών.

Σε ό,τι αφορά τις έντονες αντιδράσεις της Τουρκίας στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τα οποία έστω και πιο χαλαρά από προηγούμενες Συνόδους Κορυφής επαναβεβαιώνουν όμως τη διασύνδεση της Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας με την πρόοδο στο Κυπριακό, προκύπτει ένα ακόμη αγκάθι στον δρόμο προς τη Συνάντηση της Άγκυρας.

Η Τουρκία διεκδικεί μια σχέση αλά καρτ με την Ε.Ε. στην οποία θα κυριαρχούν οι «παροχές» προς την Άγκυρα και θα «εξαφανίζονται» οι υποχρεώσεις και δεσμεύσεις που έχει προς την Ε.Ε. και στα κράτη μέλη της.

Για τον Τ .Ερντογάν που διαφημίζει το πέρασμα στον «αιώνα της Τουρκίας» είναι ταπεινωτικό να εξαρτάται η σχέση του με την Ε.Ε από τη «μικρη» Κύπρο και το Κυπριακό όπου ήδη η θέση την οποία έχει υιοθετήσει η Τουρκία για λύση δυο κρατών οδηγεί σε αδιέξοδο και συνεπώς σε μπλοκάρισμα των σχέσεων με την Ε.Ε.

Αυτή την απόφαση της Ε.Ε. στήριξε απολύτως η Ελλάδα καθώς και σε προηγούμενες Συνόδους Κορυφής έχει κτισθεί ένα ισχυρό πλαίσιο δεσμεύσεων της Τουρκίας έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου συνδεδεμένων με τις ευρωτουρκικές σχέσεις και αυτό σίγουρα δεν θα εκτιμηθεί ως θετική κίνηση από την τουρκική ηγεσία.

Σε αυτό το κλίμα θα είναι αρκετά δυσάρεστη η προσπάθεια των αντιπροσωπειών Ελλάδας και Τουρκίας που θα βρεθούν τη Δευτέρα στην Αθήνα να συζητήσουν τα ΜΟΕ, όταν χθες το Τουρκικό Υπουργείο Αμυνας απειλούσε την Ελλάδα ότι δεν θα της επιτρέψει να ασκήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της.

Ήδη είναι προβληματικό ότι ενώ επιβεβαιώθηκε η ημερομηνία του «ραντεβού» στις 13 Μαΐου απομένουν ακόμη τέσσερις εβδομάδες που πολλά μπορεί να συμβούν… Πάντως καταβάλλεται σε διπλωματικό επίπεδο προσπάθεια ώστε να πέσουν ο τόνοι και να μην τορπιλιστεί η προετοιμασία της συνάντησης Κορυφής με τον προσδοκία όχι φυσικά ότι θα οδηγήσει σε κάποια σημαντική πρόοδο, αλλά τουλάχιστον ότι θα δώσει μια ακόμη παράταση στο παρατεταμένο μορατόριουμ στο Αιγαίο.