Του Απόστολου Σκουμπούρη
Μπορεί η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά να βιώνει εδώ και χρόνια μια κατάσταση παρακμής και περιθωριοποίησης, με χαμηλές συναλλαγές, φυγή σημαντικών εταιρειών και πενιχρό ενδιαφέρον για νέες εισαγωγές, όμως υπάρχει μια άλλη αγορά που βρίσκεται πλέον σε έντονη κινητικότητα.
Πρόκειται για την αγορά εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών που δημιουργήθηκε με στόχο να προσφέρει μια εναλλακτική πηγή άντλησης κεφαλαίων τόσο για τις εισηγμένες όσο και για τις εκτός χρηματιστηρίου επιχειρήσεις. Ήδη μετά τις πρώτες επιτυχημένες εκδόσεις που έγιναν φέτος, αρκετές ακόμη εταιρείες προετοιμάζονται να πάρουν τη σκυτάλη και να αναζητήσουν κεφάλαια από θεσμικούς και ιδιώτες επενδυτές.
Η έκδοση εταιρικών ομολόγων στο ευρύ επενδυτικό κοινό, είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος τρόπος χρηματοδότησης στο εξωτερικό και προσφέρει σημαντικά οφέλη στις επιχειρήσεις που αναζητούν φτηνά κεφάλαια, παρέχοντας ταυτόχρονα και μια εναλλακτική μορφή επένδυσης – αποταμίευσης για τους ιδιώτες επενδυτές.
Η χώρα μας βρίσκεται πολύ πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη στον τομέα των ομολογιακών εκδόσεων καθώς όσες έχουν γίνει, αποτελούν μόλις το 3,5% του ΑΕΠ έναντι περίπου 43,5% που αποτελεί τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Η εμπορευσιμότητα αυτών των ομολόγων, δεν είναι μεγάλη και στο εξωτερικό, όμως το κυρίαρχο δεν εστιάζεται στην εμπορευσιμότητα αυτού καθ'' εαυτού του προϊόντος, αλλά στη χρησιμότητά του ειδικά σε καιρούς χρηματοδοτικής ανομβρίας όπως συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου οι τράπεζες διατηρούν κλειστές τις κάνουλες για έναν πολύ μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων.
Η αρχή έγινε στις 19 Ιουλίου με την εισαγωγή του ομολόγου των 4,1 εκατ. ευρώ της MLS και ακολούθησε το ομόλογο των 40 εκατ. ευρώ της House Market της 100% θυγατρικής της Fourlis, το οποίο μάλιστα υπερκαλύφθηκε 1,254 φορές περίπου, ενώ συνολικά κατατέθηκαν προσφορές ύψους 50,17 εκατ. ευρώ! Αυτή η επιτυχία, άνοιξε την όρεξη και σε άλλες εταιρείες, δείχνοντας τη δυναμική αυτής της αγοράς.
Η Τέρνα και οι άλλες
H επόμενη που ετοιμάζει παρόμοια έκδοση είναι η Τέρνα Ενεργειακή που ήδη έχει κάνει τις πρώτες συναντήσεις με στελέχη του Χ.Α. και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Όπως τονίζει στο Liberal ο διευθύνων σύμβουλος της Euroxx Χρηματιστηριακή κ. Τζουζέπε Τζιάνο, «σε ότι αφορά την Τέρνα Ενεργειακή δουλεύουμε όλο το τελευταίο διάστημα μαζί με τις τράπεζες Eurobank και Alpha. Η Euroxx ΑΧΕΠΕΥ θα είναι σύμβουλος έκδοσης και ανάδοχος και οι Eurobank και Alpha Bank συντονιστές και κύριοι ανάδοχοι».
Ο κ. Τζιάνο που μέσω της Euroxx επιδεικνύει πολύ μεγάλη δραστηριότητα στη νέα αγορά που διαμορφώνεται, τονίζει ότι «μέσα στο επόμενο σύντομο διάστημα θα έχουμε κι άλλες περιπτώσεις καλών εταιρειών που ενδιαφέρονται να κάνουν παρόμοια έκδοση. Είναι μια νέα αγορά με πολύ ενδιαφέρον».
Εταιρείες με έντονη αναπτυξιακή τροχιά και κυρίως δραστηριοποίηση στο εξωτερικό που έχουν δηλαδή momentum και project να στηρίξουν, ενδιαφέρονται να «ψάξουν» την εν λόγω αγορά.
Σ'' αυτή την κατηγορία, σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal φέρεται να βρίσκονται εταιρείες όπως Σαράντης και Κρι Κρι.
Ισχυρό ενδιαφέρον από μη εισηγμένες
Παράλληλα, πολύ έντονο είναι το ενδιαφέρον από μη εισηγμένες εταιρείες. Όπως τονίζει στο Liberal ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς κ. Ξενοφών Αυλωνίτης, «όντως υπάρχει πολύ έντονο ενδιαφέρον και από μη εισηγμένες εταιρείες. Πρόκειται για επιχειρήσεις σεβαστού διαμετρήματος, μεγάλες», τονίζει ο ίδιος.
Σύμφωνα με τον κ. Αυλωνίτη, «το κλειδί για αυτή την αγορά είναι να πάρει μια ροή και να διαμορφωθεί μια οντότητα, μέσω κάποιων καλών και επιτυχημένων εκδόσεων. Μπορεί να γίνει σημαντική πηγή άντλησης κεφαλαίων για τις εταιρείες, αλλά και ευκαιρία εναλλακτικού εισοδήματος για τους επενδυτές», επισημαίνει.
Κλειδί η δυνατότητα για μετατροπή σε μετοχές
Η αλήθεια είναι ότι σε περιόδους οικονομικής και χρηματιστηριακής ανομβρίας όπως η σημερινή, οποιαδήποτε δυνατότητα για εναλλακτικές μορφές επένδυσης, που υπερβαίνει το τραπεζικό επιτόκιο, είναι θετική. Στο θέμα των εταιρικών ομολόγων που διαπραγματεύονται, δύο είναι τα κλειδιά. Το πρώτο είναι το επιτόκιο που ορίζεται και το δεύτερο – και πιο ενδιαφέρον – η πρόβλεψη να δίνεται η δυνατότητα μετατροπής σε μετοχές!
Όπως τονίζει o κ. Αυλωνίτης, «πέρα από το επιτόκιο που ενδιαφέρει, ο νόμος δίνει τη δυνατότητα να υπάρχει πρόβλεψη μετατροπής ομολογιών σε μετοχές. Με τη House Market δεν έγινε, δεν είναι μετατρέψιμο, όμως μπορεί να γίνει στο μέλλον με άλλα»».
Όπως εξηγεί ο κ. Αυλωνίτης «υπάρχει η δυνατότητα μετά το πέρας ενός ή δύο ετών από την εισαγωγή του ομολόγου, αν η τιμή της μετοχής στο ταμπλό είναι υψηλότερη από την τιμή μετατροπής, τότε ο επενδυτής να επιλέγει να μετατρέπει τις ομολογίες του σε μετοχές. Έτσι, θα αποκτά μετοχές της εισηγμένης εταιρείας, μια ακόμη εναλλακτική που μπορεί να αυξήσει το ενδιαφέρον και τις επιλογές των επενδυτών».
Μπορούν τα κεφάλαια των ομολόγων να χρησιμοποιηθούν στο εξωτερικό;
Ένα άλλο σοβαρό ζήτημα που ζητούσε έως πρότινος διευκρίνιση είναι το αν μια εταιρεία που εκδίδει στην Ελλάδα ομόλογο και το εισάγει μάλιστα στο Χ.Α. μπορεί να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια στο εξωτερικό. Πρόκειται για σημαντικό ζήτημα, ειδικά μετά την εφαρμογή των capital controls αλλά και της φυγής κεφαλαίων από τις τράπεζες.
Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της Επ. Κεφαλαιαγοράς, μια εταιρεία μπορεί να «διεθνοποιήσει» κάποια από τα κεφάλαια που άντλησε μέσω ομολόγου στη χώρα μας, μόνο αν πάρει την έγκριση από την Επιτροπή Έγκρισης Τραπεζικών Συναλλαγών.
Πρόκειται για πενταμελή επιτροπή που απαρτίζεται από ανώτατα στελέχη του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, του Υπουργείου Οικονομικών, της Τράπεζας της Ελλάδος, της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.
Μεταξύ άλλων αντικείμενο της Επιτροπής είναι η έγκριση διασυνοριακών πληρωμών και όπως τονίζει ο κ. Αυλωνίτης, η κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά. Η εταιρεία καταθέτει το businees plan και το που στοχεύει να χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια στο εξωτερικό και η Επιτροπή αποφασίζει. «Η Επιτροπή μπορεί να μη δώσει έγκριση, όμως όταν πειστεί ότι είναι κάτι σοβαρό, ξεκάθαρο και τεκμηριωμένο, δίνει την έγκριση».
Υπόγειος ανταγωνισμός με τις τράπεζες
Μια άλλη παράμετρος που αξίζει επισήμανσης, είναι ότι, σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal, υπάρχει ένας... ιδιότυπος «πόλεμος» επιχειρηματιών με τις τράπεζες, οι οποίες βλέπουν να «σηκώνονται» λεφτά που τα έχουν ανάγκη και να πηγαίνουν στην κάλυψη ομολόγων, παρότι μέρος τους επιστρέφει πίσω ως αναχρηματοδότηση υφιστάμενων δανείων με καλύτερους όρους.
Σημειώνεται ότι τα Ελληνικά Εταιρικά Ομόλογα δέχονται και χρήματα δεσμευμένα στην Ελλάδα λόγω των capital controls (Old Money).
Σύμφωνα με πληροφορίες, το παρασκήνιο σε μια πρόσφατη μεγάλη έκδοση, ήταν ιδιαίτερα μεγάλο. Η κόντρα ήταν σκληρή, με εκατέρωθεν αντεγκλήσεις και διαφωνίες λόγω των προσκομμάτων που τέθηκαν στην «απελευθέρωση» κεφαλαίων, ενώ επιχειρηματίας έφτασε να απειλεί ότι θα δώσει εντολή σε... φίλιες επιχειρηματικές δυνάμεις να «σηκώσουν» από συγκεκριμένες τράπεζες τα κεφάλαιά τους, ως αντίποινα.
Άλλωστε, η αγορά εταιρικών ομολόγων δρομολογούνταν εδώ και χρόνια στο Χ.Α, ωστόσο οι κατά καιρούς κωλυσιεργίες από διάφορες πλευρές είχαν ως αποτέλεσμα να αναστέλλεται το άνοιγμα αυτής της εναλλακτικής πηγής ρευστότητας για τις εταιρείες.
MLS
Στις 16 Ιουλίου 2016 έκανε πρεμιέρα το εταιρικό ομόλογο της MLS, εγκαινιάζοντας την Κατηγορία Σταθερού Εισοδήματος της Εναλλακτικής Αγοράς του Χ.Α. Πρόκειται για ομολογιακό ονομαστικής αξίας 4 εκατ. ευρώ, διάρκειας 4+1 έτη και με ετήσιο επιτόκιο 5,3%. H πληρωμή του κουπονιού θα γίνεται κάθε τρίμηνο.
Το εν λόγω ομόλογο είναι υψηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης Investment Grade (ΙCAP). Εισήχθη στην τιμή των 10.000 ευρώ έκαστη ομολογία και εύλογα δεν ενδείκνυται για αγοραπωλησίες μεταξύ μικροεπενδυτών, ούτε για συχνές πράξεις. Περισσότερο «διαχείριση» ανάμεσα στους 150 επενδυτές που έχουν κάνει την ιδιωτική τοποθέτηση θα γίνεται.
House Market (όμιλος Fourlis)
Αν το ομόλογο της MLS που άνοιξε αυτή την αγορά ήταν μικρό και δεν έδινε... στίγμα για το μέγεθος που μπορεί να πάρει αυτή η αγορά, το εταιρικό ομόλογο της Housemarket A.E. ασφαλώς και πιστοποίησε τη δυναμική εναλλακτικής χρηματοδότησης που υπάρχει.
Σε μια συγκυρία που η ανεύρεση ρευστότητας και κεφαλαίων κίνησης είναι η ιστορικά δυσκολότερη εδώ και δεκαετίες για τη χώρα, η 100% θυγατρική της Fourlis, που διαχειρίζεται τα ΙΚΕΑ σε Ελλάδα, Κύπρο και Βουλγαρία κατάφερε και μάζεψε 40 εκατ. ευρώ.
Ελάχιστοι ανέμεναν ότι θα καλυφτεί ο στόχος, που ήταν ακριβώς τα 40 εκατ. ευρώ μέσω εισαγωγής 40 εκατ. ομολογιών με τιμή διάθεσης 1 ευρώ έκαστη, όμως η δημόσια προσφορά καλύφθηκε κατά 1,254 φορές περίπου! Το σύνολο των συμμετεχόντων επενδυτών έφτασε τους 565, ενώ συνολικά κατατέθηκαν προσφορές ύψους 50.174.290 ευρώ για την αγορά ομολογιών!
Το επιτόκιο ορίστηκε στο 5% σταθερό σε ετήσια βάση, ενώ η πληρωμή τόκων θα γίνεται τέσσερις φορές το χρόνο, δηλαδή ανά τρίμηνο. Το 32,50% περίπου του συνόλου των ομολογιών που εκδόθηκαν κατανεμήθηκαν σε Ιδιώτες Επενδυτές ενώ το 67,50% σε Ειδικούς Επενδυτές.
Η διαπραγμάτευση στην Κύρια Αγορά του Χ.Α. του εταιρικού ομόλογου της θυγατρικής της Fourlis ξεκίνησε την Πέμπτη 6 Οκτωβρίου με τιμή εκκίνησης το 1 ευρώ, ενώ ο κωδικός διαπραγμάτευσης είναι ΧΑΟΥΣΜΟ1 με ελληνική γραμματοσειρά και HOUSEMB1 με λατινική.
