Στον αυξανόμενο αριθμό των Αμερικανικών οι οποίοι βλέπουν την αξία των ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων που χρωστούν για να ξεπληρώσουν το σπίτι τους να ξεπερνά την ίδια την αξία του ακινήτου αναφέρεται δημοσίευμα του Quartz.
Για την τάση που έχει ονομαστεί «underwater», καταγράφονται στοιχεία από αγορές ακινήτων όπου το εν λόγω ποσοστό αυξάνεται ταχέως σε σχέση με το σύνολο της αγοράς υποθηκών (7,8% στο Κέιπ Κοράλ της Φλόριντα, 4,2% στο Όστιν του Τέξας και 4,2% στο Σαν Αντόνιο της ίδιας πολιτείας).
Το Quartz σημειώνει πως οι παραπάνω περιοχές ήταν «καυτές» κατά την ανόδου των τιμών ακινήτων στην περίοδο της πανδημίας του κορονοϊού, αλλά τώρα υποχωρούν αφήνοντας τους πρόσφατους αγοραστές σε δύσκολη θέση και με άγχος.
Το πρόβλημα
Ο Τιμ Χουρ, κτηματομεσίτης με έδρα την Ατλάντα, δήλωσε στην Wall Street Journal ότι «βλέπει όλο και περισσότερους ανθρώπους να είναι πρόθυμοι να πουλήσουν με ζημιά, επειδή φοβούνται ότι η καθαρή αξία των ακινήτων τους θα γίνει αρνητική».
«Ένας από τους πελάτες του είχε αγοράσει ένα σπίτι περίπου 150 τετραγωνικών μέτρων με τρία υπνοδωμάτια για περίπου 400.000 δολάρια πριν από περίπου τρία χρόνια. Το σπίτι είναι τώρα στην αγορά για περίπου 385.000 δολάρια». Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού δεν είναι ακόμα «πνιγμένος» αλλά ο φόβος είναι βαθύς, ωθώντας τον να πουλήσει πριν η κατάσταση επιδεινωθεί.
Οι ιδιοκτήτες ακινήτων που βρίσκονται σε αυτή τη θέση συνήθως δεν μπορούν να πουλήσουν χωρίς να διαθέσουν μετρητά για να εξοφλήσουν το υπόλοιπο του δανείου, γεγονός που αφήνει όσους δεν μπορούν να συγκεντρώσουν τα μετρητά σε μια θέση «βαλτώματος».
Επιπλέον, η αναχρηματοδότηση είναι γενικά εκτός συζήτησης, επειδή οι τράπεζες δεν χορηγούν νέα δάνεια για σπίτια που αξίζουν λιγότερο από το υπόλοιπο του ενυπόθηκου δανείου.
Δεν είναι η πρώτη φορά που οι ιδιοκτήτες ακινήτων στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν αύξηση του λεγόμενου «αρνητικού κεφαλαίου».
Η κρίση του 2008 στον τομέα των ακινήτων άφησε εκατομμύρια ανθρώπους με υποθήκες υψηλότερες από την αξία των ακινήτων τους. Στη συνέχεια, όταν οι τιμές κατέρρευσαν, πολλοί δανειολήπτες εγκατέλειψαν εντελώς τα σπίτια τους, οδηγώντας σε μαζικές κατασχέσεις.
Τι έχει αλλάξει από το 2008 μέχρι σήμερα
Το Quartz υποστηρίζει πως το σημερινό περιβάλλον είναι πολύ διαφορετικό: τα κριτήρια χορήγησης δανείων είναι αυστηρότερα και οι ιδιοκτήτες ακινήτων εξακολουθούν να διαθέτουν συνολικά τρισεκατομμύρια σε καθαρή θέση.
Ωστόσο, οι αγοραστές που χρησιμοποιούν δάνεια με χαμηλή προκαταβολή είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι ακόμη και σε μικρές μειώσεις των τιμών. Οι αγοραστές που χρησιμοποιούν τέτοια δάνεια αντιπροσωπεύουν έως και το ένα τρίτο των στεγαστικών δανείων που εκδίδονται κάθε χρόνο.
Εν τω μεταξύ, ορισμένες περιοχές στις ΗΠΑ έχουν σημειώσει πτώση των τιμών κατά 15-20% από τα υψηλά επίπεδα του 2022, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων επιβράδυναν τη ζήτηση. Αυτό αφήνει ένα σημαντικό μέρος των ιδιοκτητών ακινήτων σε ολόκληρη τη χώρα ευάλωτο σε τέτοιες υποχωρήσεις.
Προς το παρόν, οι περισσότεροι οικονομολόγοι δεν αναμένουν κύμα κατασχέσεων. Όσο οι άνθρωποι μπορούν να ανταποκριθούν στις πληρωμές τους και να διατηρήσουν την εργασία τους, το να είναι «πνιγμένοι» μπορεί να παραμείνει περισσότερο ένα λογιστικό πρόβλημα παρά μια οικονομική κρίση.
Ωστόσο, αποτελεί σαφή ένδειξη για το ότι η πανδημική «έκρηξη» της αμερικανικής αγοράς ακινήτων έχει παρέλθει, εν μέσω και των συνεχιζόμενων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές στις ΗΠΑ (δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ, «σφιχτή» αγορά εργασίας κ.α.).
