Οι δύο μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην Ευρωπαϊκή Ένωση αρνούνται να στηρίξουν το σχέδιο των Βρυξελλών για απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών, δηλώνοντας ότι χρειάζονται περισσότερες εγγυήσεις για τις οικονομικές και νομικές συνέπειες πριν λάβουν απόφαση.
Συγκεκριμένα, η Γαλλία, ο μεγαλύτερος αγοραστής της ΕΕ, δήλωσε στο Politico ότι προτιμά μια στρατηγική αναζήτησης εναλλακτικών προμηθευτών. Το Βέλγιο, δεύτερο σε αγορές, ζητά έκθεση που να αναλύει τις οικονομικές επιπτώσεις του σχεδίου.
«Αυτό που υποστηρίζουμε είναι μια ευρωπαϊκή στρατηγική διαφοροποίησης … η οποία είναι ήδη στο τραπέζι», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Ενέργειας Μαρκ Φερασί, αναφερόμενος στο σχέδιο της Γαλλίας να αντικαταστήσει τις ρωσικές προμήθειες με προϊόντα από το Κατάρ.
Αυτή η επιφυλακτικότητα έρχεται σε αντίθεση με τη στάση άλλων μεγάλων εισαγωγέων ρωσικού LNG στην ΕΕ, όπως η Ισπανία και η Ολλανδία. Και οι δύο χώρες δήλωσαν στο Politico ότι είναι πρόθυμες να στηρίξουν τη νομοθετική πρόταση που αναμένεται τον επόμενο μήνα και προβλέπει το τέλος των ρωσικών συμβολαίων: απαγόρευση των βραχυπρόθεσμων αγορών φέτος και λήξη των μακροπρόθεσμων έως το 2027.
Η εξασφάλιση της στήριξης και των τεσσάρων χωρών θα είναι κρίσιμη για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς επιδιώκει να συγκεντρώσει πολιτική υποστήριξη για την πρόταση. Η Ουγγαρία και η Σλοβακία αναμένεται να προσπαθήσουν να την υπονομεύσουν, καθώς επιθυμούν να συνεχίσουν να προμηθεύονται φθηνή ρωσική ενέργεια.
Παράλληλα, αρκετοί πολιτικοί και παράγοντες της αγοράς ζητούν επιστροφή στη ρωσική ενέργεια μετά τον πόλεμο, λόγω των υψηλών τιμών και της ασθενούς ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η στήριξη των μεγαλύτερων εισαγωγέων θα έστελνε ένα ισχυρό μήνυμα. Το 2023, οι τέσσερις χώρες εισήγαγαν 16,77 εκατ. τόνους ρωσικού LNG - ποσότητα που αντιστοιχεί στο 97% των συνολικών εισαγωγών της ΕΕ και πάνω από το ήμισυ των παγκόσμιων εξαγωγών της Ρωσίας. Συνολικά, δαπάνησαν πάνω από 6 δισ. ευρώ για την προμήθεια του καυσίμου.
Ενεργειακές ρωγμές
Για την Ισπανία και την Ολλανδία - τους τρίτους και τέταρτους μεγαλύτερους εισαγωγείς - η πρόταση της ΕΕ αποτελεί ευκαιρία για απεξάρτηση από τη Ρωσία.
«Η Ισπανία στηρίζει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για απαγόρευση των ρωσικών εισαγωγών αερίου το συντομότερο δυνατό … μέσω μιας κοινής ευρωπαϊκής θέσης», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης.
Η χώρα έχει υποχρέωση αγοράς LNG από τη ρωσική Novatek έως το 2042, βάσει σύμβασης με την ισπανική Naturgy.
Η Ολλανδία επίσης «συνεχίζει να στηρίζει την πλήρη κατάργηση του ρωσικού αερίου», όπως δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομίας.
«Αναμένουμε τη νομική πρόταση της Επιτροπής, η οποία θα μας επιτρέψει να εξαλείψουμε τους εναπομείναντες όγκους».
Η χώρα είναι δεσμευμένη με σύμβαση που διαχειρίζεται η γαλλική TotalEnergies έως το 2032.
Η Γαλλία, ωστόσο, εμφανίζεται πιο επιφυλακτική, καθώς έχει συνάψει πολυετή συμφωνία με το Κατάρ για εισαγωγή νέων ποσοτήτων LNG. Αν και «υποστηρίζει τη στρατηγική μείωσης κινδύνου από ρωσικά ορυκτά καύσιμα», ο Φερασί σημείωσε ότι «μια ευρωπαϊκή απαγόρευση σημαίνει ότι κανείς δεν μπορεί να εισάγει ρωσικό LNG».
Επιπλέον, εξέφρασε ανησυχίες για τη «νομική βεβαιότητα» της πρότασης, καθώς υπάρχει ο φόβος αγωγών από ρωσικές εταιρείες για εγκαταλελειμμένα συμβόλαια. Η TotalEnergies, για παράδειγμα, έχει σύμβαση με τη Novatek έως το 2032 και κατέχει μερίδιο 20% στο έργο Yamal στη Σιβηρία.
«Το απόθεμα των υπαρχόντων συμβολαίων πρέπει να προστατευτεί νομικά», τόνισε.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν απάντησε στο αίτημα σχολιασμού του Politico, αλλά έχει δηλώσει ότι οι προτάσεις της έχουν νομική αρτιότητα.
Το Βέλγιο, που σχεδιάζει να συνεχίσει να παραλαμβάνει και να αποθηκεύει ρωσικό LNG έως το 2035, ζητά επιπλέον διαβεβαιώσεις.
«Ζητούμε από την Επιτροπή να παρουσιάσει μια εις βάθος εκτίμηση επιπτώσεων» πριν από την ανακοίνωση των προτάσεων, δήλωσε ο Βέλγος υπουργός Ενέργειας Ματιέ Μπιέ. Όπως πρόσθεσε, θα γίνουν τεχνικές συζητήσεις σχετικά με τον αντίκτυπο στις υποδομές LNG της χώρας.
Οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών εξετάζουν ήδη κοινό αίτημα προς την Επιτροπή για οικονομική και νομική ανάλυση, σύμφωνα με σχέδιο δήλωσης που είδε το Politico. Ένας αξιωματούχος της ΕΕ ανέφερε ότι η Επιτροπή ετοιμάζει σχετικό έγγραφο.
«Είναι απαραίτητο να περιμένουμε το νομικό πακέτο … ώστε να αποκτήσουμε σαφή εικόνα των συνεπειών για τη χώρα μας», πρόσθεσε ο Μπιέ.
Σύμφωνα με την αναλύτρια LNG της Kpler, Λόρα Πέιτζ, η διχογνωμία οφείλεται σε διαφορές αποθεμάτων φυσικού αερίου: η Ισπανία μπήκε στον χειμώνα με πιο γεμάτες αποθήκες σε σχέση με τη Γαλλία και το Βέλγιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια, μια απαγόρευση δεν θα προκαλούσε κρίση εφοδιασμού, καθώς όλες οι χώρες μπορούν να προμηθευτούν επιπλέον ποσότητες από τις ΗΠΑ και τον Καναδά, που αναμένεται να αυξήσουν τη δυναμικότητά τους από το 2026.
