Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Σε κρίσιμο σημείο βρίσκονται τα διεθνή χρηματιστήρια, καθώς η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας παραμένει αναιμική. Από τα χαμηλά που σημείωσε η πλειονότητα των χρηματιστηρίων στις 11 Φεβρουαρίου, έχει ακολουθήσει μία άνοδος πάνω από 5%, οδηγώντας σε έξοδο από την bear market αρκετούς δείκτες.
Με τα μηνύματα αρκετών ανεπτυγμένων οικονομιών, να είναι απαισιόδοξα μπορεί -κι αν ναι, για πόσο ακόμη- να συνεχιστεί η άνοδος των χρηματιστηρίων; Κι επειδή, συνήθως η άνοδος ενός χρηματιστηρίου ή μιας μετοχής εξαρτάται από τα θεμελιώδη μεγέθη, παρακάτω θα εξετάσουμε τα κέρδη ανά μετοχή σε σχέση με το μεγαλύτερο χρηματιστήριο του κόσμου, του S&P 500, όπως τα δημοσίευσε στην τελευταία της έκθεση η Standard & Poor's.
Όπως παρατηρούμε στον παρακάτω πίνακα, τα κέρδη ανά μετοχή για τον Μάρτιο αναμένεται να σημειώσουν αύξηση στα $89,28 έναντι $88,36 τον προηγούμενο μήνα. Στο τέταρτο τρίμηνο, τα κέρδη ανά μετοχή κινήθηκαν πτωτικά, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει μία σημαντική πτώση για τα διεθνή χρηματιστήρια, η οποία τροφοδοτήθηκε κυρίως από την πτώση της τιμής του πετρελαίου, και τις ανησυχίες των επενδυτών για την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Πηγή γραφήματος:dshort
Εξετάζοντας σε πιο μακροπρόθεσμη βάση το P/E, συγκεκριμένα από το 1871 (βλ. παρακάτω γράφημα), θα διαπιστώσουμε πως το τρέχον P/E βρίσκεται υψηλότερα, στα $22,6, του μέσου όρου ο οποίος βρίσκεται στα $16,7. Αξίζει να αναφέρουμε, πως η μόνη φορά η οποία μετρήθηκε αρνητικό P/Ε, ήταν στο τέταρτο τρίμηνο του 2008, όπου και βρέθηκε στα $-23,25. Κι αυτό φαίνεται λογικό, καθώς τα κέρδη των εταιρειών πέφτουν γρηγορότερα από τις τιμές.
Πηγή γραφήματος:dshort
Τοποθετώντας τώρα, σε μία ποσοστιαία κλίμακα τον μέσο όρο δέκα ετών για το P/E, θα διαπιστώσουμε πως αυτό βρίσκεται χαμηλότερα, στο 90,9%, από το υψηλό στο 97% που σημειώθηκε κατά το κραχ του 1929, και στα υψηλά των χρηματιστηρίων το 2007 που ήταν στο 95%. Φυσικά και, σύμφωνα με το παρακάτω γράφημα, τα εταιρικά κέρδη έχουν ακόμη περιθώριο βελτίωσης, επομένως και η άνοδος στα χρηματιστήρια μπορεί να συνεχιστεί για λίγο χρονικό διάστημα ακόμη εκτός κι εάν, όπως θα δούμε παρακάτω, τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς.
Πηγή γραφήματος:dshort
Το βασικό ερώτημα όμως παραμένει: οι μετοχές παραμένουν ακριβές ή φθηνές; Η απάντηση κρύβεται στο αμέσως παρακάτω γράφημα, όπου παρουσιάζεται γεωμετρικά, ο μέσος όρος του P/E των δέκα ετών. Σύμφωνα λοιπόν με τον γεωμετρικό μέσο, ο μέσος όρος των κερδών ανά μετοχή των τελευταίων δέκα ετών βρίσκεται 65% πάνω από το γεωμετρικό μέσο, καθιστώντας τις μετοχές ακριβές.
Πηγή γραφήματος:dshort
Το ότι οι μετοχές είναι υπερτιμημένες, και πως στο αμέσως προσεχές διάστημα τα κέρδη των εταιρειών θα συνεχίζουν να σημειώνουν κάμψη, έρχεται να μας το επιβεβαιώσει και το παρακάτω γράφημα, που αναπαριστά τα εταιρικά κέρδη (σε δολάρια), τόσο στις ανεπτυγμένες οικονομίες, όσο και στις αναδυόμενες, μην αφήνοντας καμία αμφιβολία για την συνέχεια.
Πηγή γραφήματος:Bloomberg
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω, τα θεμελιώδη μεγέθη των εταιρειών δεν συνηγορούν υπέρ μίας περαιτέρω ανόδου των χρηματιστηριακών τιμών, το αντίθετο μάλιστα.
Αυτό αποδεικνύει την αποτυχία, όλα τα προηγούμενα χρόνια από την κρίση και μετά, των κεντρικών τραπεζών που στήριζαν ασύστολα και με κάθε τρόπο τις τράπεζες, χωρίς να λάβουν ουσιαστικά μέτρα στήριξης της πραγματικής οικονομίας. Για ακόμη μία φορά, μία περαιτέρω άνοδος των διεθνών χρηματιστηριακών τιμών, θα είναι μία «ευγενική χορηγία» των κεντρικών τραπεζών.
