Στην ιστορία έχει μείνει η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου, ή όπως λένε οι αγγλοσάξονες «the million dollar question». Σήμερα, τα πράγματα έχουν ξεφύγει λίγο. Κι έτσι όλοι αναφέρονται στην ερώτηση των 2,9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Τι αφορά αυτή η ερώτηση; Τις επενδύσεις που είναι απαραίτητες στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ένα αστρονομικό ομολογουμένως μέγεθος κεφαλαίων. Το οποίο απαιτείται για να χρηματοδοτηθεί τόσο η δημιουργία, όσο και η λειτουργία των κολοσσιαίων ενεργειακών υποδομών των κέντρων δεδομένων, που τροφοδοτούν τις διαδικασίες της Γενετικής Τεχνητής Νοημοσύνης, γνωστότερης και ως Generative AI / GenAI. Είναι κεφάλαια που θα «καούν», στην προσπάθεια να περάσει η ανθρωπότητα σε μια άλλη, νέα εποχή.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Morgan Stanley, η ανάπτυξη της παγκόσμιας χωρητικότητας κέντρων δεδομένων για την ΑΙ μπορεί να απαιτήσει έως και $2,9 τρισ. σε δαπάνες (capex) τα επόμενα χρόνια. Και οι δαπάνες αυτές όπως προαναφέρθηκε δεν αφορούν μόνο τους servers και τα chips των data centers, αλλά και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας που πρέπει να καταναλωθεί για τη λειτουργία των υπηρεσιών της ΑΙ.
Οι συγκεκριμένες καταναλώσεις, ξεπερνούν τις αντίστοιχες του blockchain, όπου μέχρι πριν από λίγα χρόνια, τις συγκρίναμε με τις καταναλώσεις εκατοντάδων νοικοκυριών. Για παράδειγμα, ένα μεγάλο κέντρο δεδομένων ΑΙ μπορεί να καταναλώνει όσο ηλεκτρικό ρεύμα χρησιμοποιούν δύο εκατομμύρια νοικοκυριά.
Μελέτες δείχνουν ότι μόνο στις ΗΠΑ, τα κέντρα δεδομένων ΑΙ θα τετραπλασιάσουν τις ενεργειακές τους ανάγκες μέχρι το 2030. Αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το μισό της νέας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Η Goldman Sachs είναι πιο μετριοπαθής, προβλέποντας αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από data centers, κατά 160% μέσα στην επόμενη πενταετία.
Το πρόβλημα είναι διττό. Έτσι από την μια πλευρά δεν είναι σήμερα διαθέσιμη, η απαιτούμενη ενεργειακή ισχύς και από την άλλη δεν υπάρχουν οι αντίστοιχοι κεφαλαιακοί πόροι που θα πρέπει να υποστηρίξουν το οικοσύστημα της ΑΙ. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προειδοποιεί ότι η εκρηκτική ζήτηση για ενέργεια θα ασκήσει τεράστια πίεση όχι μόνο στην κατεύθυνση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας. Τοποθετώντας το τελικό κόστος των υποδομών σε πολύ υψηλότερα επίπεδα.
Το Bloomberg σε ειδικό αφιέρωμα του, τόνισε την ύπαρξη του τεράστιου χρηματοδοτικoύ κενού, της τάξεως των τρισεκατομμυρίων δολαρίων για την παραγωγή ενέργειας, με το κόστος ανά GWh να κινείται ανάμεσα στα $50 δισ. με $60 δισ.
Ποιος θα αναλάβει αυτό το κόστος; Το κόστος θα πρέπει να επιμεριστεί ανάμεσα στις κυβερνήσεις, τις «Big Tech» εταιρείες, τους οργανισμούς / επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας και στις καινοτόμες εταιρείες ενέργειας. Και αναμένεται η πυρηνική ενέργεια να αναδειχθεί το απόλυτο φαβορί.
Η διάθεση της ΑΙ για ηλεκτρική ενέργεια λοιπόν, είναι αχόρταγη. Η εκπαίδευση ενός μοντέλου όπως είναι το GPT-4 μπορεί να καταναλώσει ενέργεια ικανή να τροφοδοτήσει κάποιες χιλιάδες σπίτια για μέρες, ενώ η εκτέλεση ακόμα και εύκολων «ερασιτεχνικών» ερωτημάτων που υποβάλουμε καθημερινά εμείς οι η εξειδικευμένοι χρήστες, καταναλώνουν ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που δεν αντιλαμβανόμαστε
Η Bain & Company εκτιμά ότι θα χρειαστούν μέχρι το 2030, τουλάχιστον $2 τρισ. ετήσια έσοδα μόνο για να χρηματοδοτηθεί η υπολογιστική ισχύς.
Σύμφωνα με την Blackrock, oι εταιρείες «Big Tech» θα δαπανήσουν περισσότερα από $300 δισ. το 2025 σε υποδομές ΑΙ. Ποσό το οποίο πιθανόν να προσεγγίσει το $1 τρισ. ετησίως μέχρι το 2030, αφού τα ηλεκτρικά δίκτυα ήδη λειτουργούν σε καθεστώς πίεσης.
Μια μελέτη του Πανεπιστημίου Duke υποστηρίζει ότι το υπάρχον αμερικανικό δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μπορεί να αντέξει περίπου 100 GW νέων κέντρων δεδομένων, χωρίς μεγάλες αναβαθμίσεις. Κερδίζοντας με αυτόν τον τρόπο επιπλέον χρόνο. Όμως χωρίς άμεση δράση και στήριξη των υποδομών, το σύστημα απειλείται από διακοπές ρεύματος, υπέρογκο κόστος και καθυστερήσεις στην ανάπτυξη της ΑΙ.
Η Κυβέρνηση των ΗΠΑ μέσω του Loan Programs Office (LPO) δίνει προτεραιότητα στην χρηματοδότηση νέων πυρηνικών σταθμών, με το εκτελεστικό διάταγμα του προέδρου Τραμπ, ήδη από τον Μάιο του 2025 μα προωθεί την λειτουργία δέκα μεγάλων αντιδραστήρων μέχρι 2030. Μέσω της κατάργησης των γραφειοκρατικών διαδικασιών και της υιοθέτησης πολιτικής αδειοδοτήσεων τύπου «fast track», αναμένεται ότι μέσα στα επόμενα 5 με 10 έτη θα ενταχθούν στο σύστημα περισσότερα από 50GW που θα καλύπτουν το 20% με 30% των συνολικών αναγκών.
Οι εταιρείες «Big Tech», όπως η Google, η Amazon, η Meta και η Microsoft θα προχωρήσουν σε επενδύσεις που θα υπερβούν τα $100 δισ. κυρίως μέσω της επανεκκίνησης παλιών πυρηνικών σταθμών και της μεταφοράς data centers πλησίον μεγάλων ενεργειακών μονάδων προς αποφυγή προβλημάτων στα δίκτυα μεταφοράς. Αναγκαστικά θα στραφούν και σε μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (SMRs) για τους οποίους εγείρονται ωστόσο ισχυρές περιβαλλοντικές ενστάσεις σε όλες τις ΗΠΑ. Οι λύσεις αυτές αναμένεται να καλύψουν το 40-50% της νέας ισχύος, προσφέροντας περισσότερες από 200 TWh ανά έτος.
Οι εταιρείες Κοινής Ωφέλειας και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αναμένεται να καλύψουν το 30% με 40% των υπόλοιπων αναγκών. Διατηρώντας ωστόσο τους κινδύνους από τη διακοπτόμενη παραγωγή και τροφοδοσία, καθώς και από τις καθυστερήσεις για την ένταξη τους στο σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Τέλος, οι εταιρείες του χώρου της πυρηνικής καινοτομίας όπως η Westinghouse και η NuScale, θα στέλνουν στο σύστημα «24/7» παραγόμενη ενέργεια, με χαμηλούς ρύπους, καλύπτοντας το 15% με 25% της ζήτησης, δηλαδή 10-20 GW μέχρι το 2030. Η πυρηνική ενέργεια (παραδοσιακή και αρθρωτή) είναι η προφανής επιλογή για αξιοπιστία, καθώς οι ΑΠΕ από μόνες τους δεν μπορούν να καλύψουν τις αδιάληπτες ανάγκες της ΑΙ.
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Chris Wright έχει δηλώσει ότι τα περισσότερα κονδύλια του LPO θα κατευθυνθούν σε πυρηνικές μονάδες. Το «The Kobeissi Letter» αναφέρει ότι το Αμερικανικό Δημόσιο αναμένεται να επενδύσει $350 δισ. σε πυρηνικούς σταθμούς μέχρι το 2050. Με στόχο την αύξηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ατομικούς αντιδραστήρες κατά +63% μέσα στη επόμενη 25ετία.
Ο CEO της OpenAI, Sam Altman, θεωρεί ότι σε περίπτωση αδιεξόδου του οικοσυστήματος της ΑΙ, το Αμερικανικό Δημόσιο θα επιτελέσει και σε αυτόν τον τομέα το καθήκον του ως «insurer of last resort», δηλαδή ως εγγυητής της έσχατης λύσης, λειτουργώντας στην ουσία ως διασώστης μπροστά στο τελικό αδιέξοδο. Όπως είχε συμβεί στην χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και στην πανδημία της covid-19. Όμως τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
Το ζήτημα είναι ότι σύντομα θα πρέπει να βρεθεί ο χρηματοδότης των $2,9 τρισ. που λείπουν σήμερα από την εξίσωση της ανάπτυξης του ΑΙ. Διότι μπορείς να τυπώσεις χρήματα, αλλά δεν μπορείς να τυπώσεις ενέργεια.
