Το πάγωμα των δασμών για έναν μήνα σε Καναδά και Μεξικό μετά την καλή «διαγωγή» στις τηλεφωνικές συνομιλίες του Πρωθυπουργού του Καναδά και της Προέδρου του Μεξικό «χαλάρωσαν» ως έναν βαθμό την επενδυτική κοινότητα, με τη σκέψη ότι οι δασμοί πιθανόν να αποδειχθούν απλώς μια διαπραγματευτική τακτική του Τραμπ.
Αν και μετριάστηκε εν συνεχεία η επενδυτική αισιοδοξία, από το γεγονός ότι αυξήθηκαν καθολικά κατά 10% οι δασμοί επί των εισαγωγών κινέζικων προϊόντων, με την Κίνα να προβαίνει σε αντίποινα, εφαρμόζοντας δασμούς επί των εισαγωγών από τις ΗΠΑ για πετρέλαιο και υγροποιημένο φυσικό αέριο, το κυρίαρχο συναίσθημα τη χθεσινής ημέρας ήταν η ψυχραιμία.
Οι αγορές στην ουσία είναι εν αναμονή των εξελίξεων με την Κίνα αλλά και με την Ευρώπη, η οποία προς το παρόν περιμένει τον δικό της «λογαριασμό».
Ο Ντόναλτ Τραμπ αποκαλεί την Ευρώπη «μικρή Κίνα» και έχει αφήσει αιχμές ήδη από την προεκλογική του εκστρατεία για το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ με την Ευρώπη ύψους 300 δις δολαρίων.
Αιχμές που η Ευρώπη προσπαθεί ήδη να λειάνει υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να αγοράσει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ, αλλά μέχρι στιγμής η προοπτική αυτή δεν έχει προκαλέσει κάποια δημόσια απάντηση από τον Αμερικανό Πρόεδρο. (σ.σ: Ίσως η αγορά περισσότερου στρατιωτικού εξοπλισμού βοηθούσε περισσότερο τις διαπραγματεύσεις(;)).
Εν αναμονή της ετυμηγορίας του Τραμπ λοιπόν τα τμήματα ανάλυσης πολλών οίκων προχωρούν σε κάποιες πρώτες εκτιμήσεις όσον αφορά το μέγεθος των επιπτώσεων για την Ευρώπη.
Η Capital Economics για παράδειγμα είχε πρόσφατα υπολογίσει ότι ένας καθολικός δασμός 10% προς όλες τις χώρες θα μπορούσε να μειώσει κατά 0,1% - 0,2% το ΑΕΠ της Ευρωζώνης.
Δασμοί της τάξης του 25% θα έχουν αναλογικά μεγαλύτερο αποτέλεσμα, με μια γενική εκτίμηση να τοποθετεί τη μείωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά περίπου 0,5%. Ένα τέτοιο σενάριο εν ολίγοις θα μπορούσε να μηδενίσει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης φέτος.
Βέβαια, το πιο πιθανόν είναι να υπάρξει κλιμάκωση στην επιβολή δασμών, με τους υψηλότερους δασμούς να αφορούν τα ευρωπαϊκά οχήματα. Πιθανότητα που αναγνωρίζει η αγορά, γι’ αυτό και τη Δευτέρα τη μεγαλύτερη πτώση στον απόηχο των δασμών σε Καναδά Μεξικό και Κίνα, σημείωσε ο Stoxx 600 autos της αυτοκινητοβιομηχανίας, με βουτιά άνω του 4%.
Όπως και να έχει, ακόμα και στην πιθανότητα δασμών πέριξ του 20%, το πλήγμα στην Ευρωζώνη είναι πολύ μικρότερο απ’ότι στον Καναδά ή το Μεξικό.
Βλέπετε, όπως παρατηρεί η UBS σε ανάλυση της, παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι η σημαντικότερη εξαγωγική αγορά για το μπλοκ, οι αριθμοί είναι πολύ λιγότερο δραματικοί από εκείνους για το Μεξικό ή τον Καναδά.
Για την Ευρωζώνη, οι εξαγωγές αγαθών προς τις ΗΠΑ είναι περίπου το 3% του ΑΕΠ και οι εισαγωγές πλησιάζουν μόλις το 2%. (σ.σ: Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης να αναφέρουμε ότι τα ποσοστά των εξαγωγών αγαθών στις ΗΠΑ το 2023 για το Μεξικό ήταν πέριξ του 27% και για τον Καναδά πέριξ του 20%).
Επομένως, ο οικονομικός αντίκτυπος αυτός καθ’αυτός από την επιβολή δασμών στην Ευρωζώνη θα είναι σχετικά μικρός.
Το ουσιαστικό πρόβλημα λοιπόν δεν είναι τι δασμούς θα βάλει ο Ντόναλτ Τραμπ στην Ευρώπη, αλλά το ευρύτερο κλίμα που θα δημιουργήσει η εμπορική του πολιτική.
Το ευρύτερο οικοσύστημα του εμπορίου και των επενδύσεων
Αυτό που δεν μπορούμε να υπολογίσουμε για τους δασμούς των ΗΠΑ στους εμπορικούς τους εταίρους είναι ο αντίκτυπος στο οικονομικό «συναίσθημα».
Βλέπετε, η οικονομική δραστηριότητα βασίζεται στην ψυχολογία. Εάν οι εταιρείες υπό τον φόβο των δασμών αποφασίσουν να επιβραδύνουν τις επενδύσεις και να διακόψουν τις προσλήψεις και οι καταναλωτές αποφασίσουν με τη σειρά τους να ξοδεύουν λιγότερα, τότε η επίδραση των δασμών στην οικονομία δεν αποκλείεται να είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι υποδηλώνουν οι αριθμοί του εμπορίου.
Γι’ αυτό είναι σημαντικό να επικοινωνήσουν τα νούμερα που περιγράψαμε παραπάνω, προκειμένου να μην επιβαρυνθεί παραπάνω απ’ ότι οφείλει το οικονομικό συναίσθημα.
Ένας άλλος προβληματισμός είναι ο αντίκτυπος των δασμών των ΗΠΑ σε άλλες χώρες, ιδίως την Κίνα.
Εάν το εμπόριο ανακατευθυνθεί μακριά από τις ΗΠΑ, προς την Ευρωζώνη, χωρίς αντισταθμιστικά μέτρα από την ΕΕ, θα μπορούσε να οδηγήσει σε χαμηλότερες τιμές για τα εισαγόμενα αγαθά, κάτι που θα επιδεινώσει τις αποπληθωριστικές τάσεις που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη. (σ.σ:θυμηθείτε ότι ο αποπληθωρισμός αποτελεί πολλές φορές εξίσου μεγάλο πρόβλημα με τον πληθωρισμό).
Αν τώρα η ΕΕ επέβαλε αντίποινα με δασμούς σε όλες τις εισαγωγές των ΗΠΑ, δεδομένου ότι οι εισαγωγές αυτές αντιπροσωπεύουν μόλις πέριξ του 1% της κατανάλωσης της Ευρωζώνης, το άμεσο αποτέλεσμα θα ήταν να ενισχυθούν οι τιμές καταναλωτή μόλις από 0,1 έως 0,2 ποσοστιαίες μονάδες.
Ο μεγαλύτερος όμως προβληματισμός είναι ότι οι δασμοί των ΗΠΑ θα μπορούσαν να βλάψουν την ανάπτυξη παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των ίδιων των ΗΠΑ, κάτι που θα επιβάρυνε γενικότερα τις εξαγωγές της ΕΕ.
Μια τέτοια εξέλιξη για τον μεγαλύτερο εξαγωγέα μεταποιημένων προϊόντων και υπηρεσιών παγκοσμίως μετά την Κίνα μπορεί να αποδειχθεί μεγάλο πρόβλημα (σ.σ:η ΕΕ αντιπροσωπεύει το 13,7 % των παγκόσμιων εμπορευματικών συναλλαγών όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα).
Το πιο αδύναμο ευρώ έναντι του δολαρίου μπορεί να αντιστάθμιζε αυτές τις επιπτώσεις, μόνο ως έναν βαθμό όμως.
Μέσα από αυτή την οπτική γωνία, οι δασμοί που εξαπολύει ο Ντόναλτ Τραμπ εναντίον όλων είναι αυτοί που αυξάνουν τους καθοδικούς κινδύνους για την Ευρωζώνη και όχι αυτοί καθ’αυτοί που θα αφορούν το μπλοκ.
Θα κλείσουμε με δύο σημαντικές υποσημειώσεις:
- Σύμφωνα με το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, οι οικονομίες της ΕΕ και των ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% όλων των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων η μια της άλλης!
- Οι πωλήσεις από αμερικανικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη, ανέρχονται σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της WSJ πάνω από 3,8 τρις δολάρια - στοιχεία του 2022 - ήτοι τετραπλάσιες της αξίας των αμερικανικών εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στην Ευρώπη.
Για τις ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις ΗΠΑ, τα στοιχεία και τα ποσοστά είναι σχεδόν εξίσου υψηλά.
Δεδομένου ότι ο Ντόναλτ Τραμπ θεωρείται εξαιρετικά επιτυχημένος στον χώρο του επιχειρείν, ευελπιστούμε ότι έχει αξιολογήσει σωστά την οικονομική διασύνδεση ΗΠΑ-ΕΕ και χρησιμοποιεί την καραμέλα των δασμών απλά ως ένα εργαλείο διαπραγμάτευσης.
Aποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.