Αγορές: Η ρουτίνα μιας διαρκούς κρίσης

Αγορές: Η ρουτίνα μιας διαρκούς κρίσης

Καθώς το χρηματιστηριακό έτος πλησιάζει στο μέσον του οι χρηματιστηριακές προβλέψεις για τους επόμενους έξι μήνες παραμένουν εξαιρετικά ομιχλώδεις. Πολεμικές συγκρούσεις που θα τελείωναν σε 100 ημέρες συνεχίζονται με αμείωτο ρυθμό, δασμοί που μπαίνουν, βγαίνουν και αναθεωρούνται χωρίς λόγο και αιτία, πόλεμοι που ξεκινούν κλιμακώνονται και τελειώνουν σε 48 ώρες και ρητορική δημιουργικού χάους συνθέτουν ένα πυκνό μίγμα γεγονότων υψηλής έντασης για τις αγορές. Σε αυτό έχει παίξει ρόλο και το γεγονός ότι πλέον οι εξελίξεις βρίσκονται σε χρονική σύμπτυξη ή τρέχουν σε παράλληλους χρόνους. 

Αν είναι κάτι το οποίο μας έμαθαν οι πρώτες 175 ημέρες του 2025 είναι να μην προβαίνουμε σε εκτιμήσεις με διάρκεια μεγαλύτερη των 48 ωρών: Οι αιφνιδιασμοί δεν αποτελούν εξαίρεση στην καθημερινότητα, το αντίθετο μάλλον. Μια ήρεμη χωρίς εκπλήξεις περίοδος θα μπορούσε πλέον να είναι ο «μαύρος κύκνος»* του 2025. Και αυτή είναι μια συνθήκη με την οποία μάλλον θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε όχι μόνο σε επίπεδο αγορών αλλά και σε επίπεδο πολιτικό ή επιχειρηματικό. Μια επιχειρηματική συμφωνία ή μια συμφωνία χρηματοδότησης ενός έργου πάντα λαμβάνει υπόψη τις παραμέτρους του οικονομικού περιβάλλοντος. Με την προηγούμενη θεώρηση η ολοκλήρωση τέτοιων εγχειρημάτων θα έθετε ως προϋπόθεση την άμβλυνση ή την εξάλειψη κάποιων αβεβαιοτήτων, τουλάχιστον αυτών που οι επιπτώσεις θα οδηγούσαν το εγχείρημα σε αποτυχία. 

Και αυτό μας οδηγεί σε μια νέα θεώρηση στο τι είναι κανονικότητα σήμερα. Στην Βιολογία μια αλλαγή στο περιβάλλον ενός οργανισμού μπορεί να τον αναγκάσει να προσαρμοστεί και να φτάσει σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας, με διαφορετικά χαρακτηριστικά. Αν δεν προσαρμοστεί δεν θα επιβιώσει, αν προσαρμοστεί γρήγορα θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης στο νέο οικοσύστημα. Όχι, πολύ μακριά από σήμερα η λέξη αστάθεια είχε μια αρνητική επενδυτική χροιά, είχε ένα στοιχείο ρίσκου με πολλά πιθανά αποτελέσματα. Φαίνεται ότι έχουμε εισέλθει σε μια περίοδο με άγνωστη διάρκεια κατά την οποία οι βεβαιότητες από την ιστορική μας διαδρομή ως επενδυτές έχουν περισσότερο ρίσκο παρά λειτουργούν ως δίχτυ ασφαλείας για τις επενδύσεις μας. Η αλλαγή του τρόπου θεώρησης είναι μάλλον επιβεβλημένη: Καλώς ήρθατε στην κανονικότητα της αστάθειας. 


*Ο «μαύρος κύκνος», ως έννοια, αναφέρεται σε ένα εξαιρετικά απρόβλεπτο και σπάνιο γεγονός με μεγάλες συνέπειες. Σύμφωνα με τη θεωρία του μαύρου κύκνου, τέτοια γεγονότα είναι δύσκολο να προβλεφθούν, αλλά όταν συμβαίνουν, έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην κοινωνία ή την ιστορία, συχνά αλλάζοντας την πορεία των πραγμάτων δραστικά.