Η Πνευμονική Υπέρταση είναι μια σοβαρή και προοδευτική κατάσταση κατά την οποία η πίεση στις αρτηρίες των πνευμόνων αυξάνεται επικίνδυνα. Αυτό προκαλεί επιβάρυνση στη δεξιά πλευρά της καρδιάς, η οποία αναγκάζεται να αντλεί με μεγαλύτερη δύναμη για να προωθήσει το αίμα στους πνεύμονες.
Πρόκειται για μια πολύπλοκη και προοδευτικά επιδεινούμενη νόσος που μπορεί να προσβάλει ανθρώπους κάθε ηλικίας και κοινωνικής τάξης. Προκύπτει όταν τα αγγεία των πνευμόνων στενεύουν και αναδιαμορφώνονται, αυξάνοντας τις αντιστάσεις που συναντά η δεξιά κοιλία της καρδιάς κατά την άντληση αίματος προς τους πνεύμονες. Η σταδιακή επιβάρυνση της καρδιάς μπορεί να οδηγήσει σε δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια και, τελικά, στον θάνατο.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της ΠΥ εξελίσσονται σταδιακά και συχνά συγχέονται με άλλες καρδιοαναπνευστικές παθήσεις. Τα πιο κοινά περιλαμβάνουν:
- Δύσπνοια κατά τη διάρκεια σωματικής δραστηριότητας ή ακόμα και σε ήρεμη κατάσταση
- Εύκολη κόπωση
- Ζάλη ή λιποθυμία
- Πόνος ή αίσθημα βάρους στο στήθος
- Οίδημα (πρήξιμο) στα πόδια, αστραγάλους ή κοιλιακή χώρα
- Γρήγορος ή ακανόνιστος καρδιακός παλμός
- Αίσθημα δύσπνοιας όταν ξαπλώνετε
- Απώλεια όρεξης ή αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών
Διάγνωση
Η διάγνωση της ΠΥ απαιτεί συνδυασμό κλινικής εκτίμησης και ειδικών εξετάσεων:
- Ηχοκαρδιογράφημα (Echocardiogram): Αξιολογεί τη λειτουργία της καρδιάς και εκτιμά την πίεση στις πνευμονικές αρτηρίες.
- Δεξιά καρδιοκαθετηρίαση: Χρυσός κανόνας για την ακριβή μέτρηση της πίεσης στην πνευμονική αρτηρία.
- Αξονική τομογραφία (CT) θώρακος: Αξιολογεί την κατάσταση των πνευμόνων και των αγγείων.
- Αξιολόγηση λειτουργίας πνευμόνων: Περιλαμβάνει σπιρομέτρηση και άλλες αναπνευστικές δοκιμασίες.
- Δοκιμασία 6 λεπτών βάδισης: Μετρά την ικανότητα άσκησης και την αντοχή του ασθενούς.
- Αιματολογικές εξετάσεις: Ενδέχεται να αποκαλύψουν υποκείμενα αίτια ή επιπλοκές.
Θεραπεία
Η ΠΥ δεν έχει πλήρη ίαση, αλλά η έγκαιρη διάγνωση και η κατάλληλη θεραπεία μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και να επιβραδύνουν την εξέλιξή της.
Χειρουργικές επεμβάσεις
- Ατριοκοιλιακή διαστολή (Atrial septostomy): Δημιουργεί άνοιγμα μεταξύ των καρδιακών κοιλοτήτων για να μειώσει την πίεση.
- Μεταμόσχευση πνευμόνων ή καρδιάς-πνευμόνων: Σε προχωρημένα στάδια ή όταν άλλες θεραπείες αποτύχουν.
Κατηγορίες Πνευμονικής Υπέρτασης
Η ΠΥ ταξινομείται σε πέντε ομάδες, ανάλογα με την αιτία:
- Πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (PAH): Περιλαμβάνει ιδιοπαθή, κληρονομική, φαρμακευτική, συγγενείς καρδιοπάθειες και άλλες καταστάσεις.
- ΠΥ λόγω αριστερής καρδιοπάθειας: Η πιο συχνή μορφή, συνήθως λόγω αριστερής καρδιακής ανεπάρκειας ή βαλβιδοπάθειας.
- ΠΥ λόγω πνευμονικών παθήσεων: Όπως χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), πνευμονική ίνωση και άπνοια ύπνου.
- ΠΥ λόγω θρόιστων ή αποφράξεων: Π.χ., χρόνια πνευμονική εμβολή.
Πάνω από 25 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με Πνευμονική Υπέρταση
Στις 5 Μαΐου, περισσότεροι από 80 οργανισμοί παγκοσμίως συμμετέχουν στις δράσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονικής Υπέρτασης, με στόχο την ενίσχυση της ευαισθητοποίησης τόσο του ιατρικού κόσμου όσο και του ευρύτερου κοινού σχετικά με τη σοβαρότητα και τις προκλήσεις αυτής της νόσου.
Η Παγκόσμια Ημέρα Πνευμονικής Υπέρτασης αποσκοπεί στο να στρέψει την προσοχή στην αναγκαιότητα βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της επιβίωσης για περισσότερους από 25 εκατομμύρια ανθρώπους που πάσχουν από Πνευμονική Υπέρταση (ΠΥ) παγκοσμίως.
Ο όρος «Πνευμονική Υπέρταση» είναι γενικός και περιλαμβάνει διάφορες μορφές υψηλής πίεσης στα πνευμονικά αγγεία, οι οποίες ταξινομούνται σε πέντε ομάδες ανάλογα με την αιτιολογία τους.
Η νόσος συχνά εκδηλώνεται με μη ειδικά συμπτώματα όπως δύσπνοια, εύκολη κόπωση και, σε ορισμένες περιπτώσεις, θωρακικό άλγος. Δεδομένου ότι αυτά τα συμπτώματα είναι κοινά και σε άλλες παθήσεις, η διάγνωση της ΠΥ καθυστερεί συχνά για μήνες ή ακόμη και χρόνια, στερώντας από τους ασθενείς την ευκαιρία για έγκαιρη παρέμβαση.
Φέτος, το κεντρικό μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Πνευμονικής Υπέρτασης υπογραμμίζει την ανάγκη αναγνώρισης αυτής της πραγματικότητας: «Μερικές φορές είναι Πνευμονική Υπέρταση»
Η Ομάδα Εργασίας για τα Νοσήματα της Πνευμονικής Κυκλοφορίας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας συμμετέχει ενεργά με εκπαιδευτικές και ενημερωτικές δράσεις, ενισχύοντας το παγκόσμιο κάλεσμα για μεγαλύτερη κατανόηση του δύσκολου και συχνά απογοητευτικού δρόμου που διανύουν οι ασθενείς μέχρι να φτάσουν στη σωστή διάγνωση.
Η έγκαιρη αναγνώριση και θεραπευτική διαχείριση της Πνευμονικής Υπέρτασης αποτελούν τον πιο καθοριστικό παράγοντα για την αλλαγή της φυσικής πορείας της νόσου και τη βελτίωση της ζωής των ασθενών.
