H οικονομική κρίση στην Τουρκία και οι επόμενες προεδρικές εκλογές

H οικονομική κρίση στην Τουρκία και οι επόμενες προεδρικές εκλογές

Η δυσχερής οικονομική κατάσταση στην Τουρκία φαίνεται να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις χαμηλές δημοσκοπικές επιδόσεις του κόμματος Ερντογάν και των συμμάχων του. Ακόμα και το κρεσέντο των ανακοινώσεων της προηγούμενης εβδομάδας για το οικονομικό μοντέλο που προωθεί ο Τούρκος πρόεδρος δεν φαίνονται να μπορεί να ανακόψει την πτώση της δημοφιλίας του.

Η πρόσφατη δημοσκόπηση που είδε το φως της δημοσιότητας εξηγεί τον εκνευρισμό του Τούρκου προέδρου. Στις τελευταίες του παρεμβάσεις άλλωστε οι επιθέσεις εναντίον της αντιπολίτευσης ήταν χειμαρρώδεις, συνδέοντας τους πολιτικούς αντιπάλους του, άμεσα με τον οικονομικό πόλεμο που δήθεν δέχεται η χώρα. Το ερώτημα βέβαια που τους απηύθυνε αφορούσε σε ποιον υποψήφιο που θα επιλέξουν ως αντίπαλο του στις επόμενες προεδρικές

Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο Ταγίπ Ερντογάν υπολείπεται είτε όταν συγκρίνεται με τον δήμαρχο Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς είτε με τον διαφαινόμενο αντίπαλο του, δήμαρχο Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμαμογλου. Άλλωστε ήδη το καθεστώς έχει ξεκινήσει να κινείται εναντίον του, με κάθε δυνατή πρόφαση. Και μόνο η διπλή επικράτηση του απέναντι στον υποψήφιο του ερντογανικού κόμματος αρκεί για να έχει θορυβήσει τον Ταγίπ Ερντογάν.

Η Κωνσταντινούπολη αποτελεί πάντως το κέντρο βάρους της εκλογικής στρατηγικής του Ερντογάν. Η παρουσία του σε συνέδριο του κόμματος του AKP ήταν εμφατική, καλώντας σε εκλογική εγρήγορση τα μέλη. Οι εκκλήσεις στους πυρήνες του κόμματος του στόχευαν να τους κινητοποιήσουν, ώστε να προσεγγίσουν κάθε πολίτη, από τα νοικοκυριά μέχρι τους θεσμικούς εκπροσώπους και να τους κοινωνήσουν το μήνυμα του προέδρου, πως βρίσκεται δίπλα τους. Η ανησυχία για τη δημοσκοπική καθίζηση του κόμματος αλλά και του ίδιου προσωπικά είναι έκδηλη.

Όλο αυτό το διάστημα ο Ερντογάν προσπαθεί να μασκαρέψει την οικονομική κρίση που σοβεί στην Τουρκία. Πλέον ο Ερντογάν ισχυρίζεται πως η Τουρκία θα ανήκει στις 10 πιο ισχυρές οικονομίες του κόσμου, βάσει του ρυθμού ανάπτυξης της. Σύμφωνα με τη βασική γραμμή προπαγάνδας του καθεστώτος, η μερική ανάκαμψη της συναλλαγματικής ισοτιμίας της λίρας βασίζεται στην ανακοίνωση του νέου οικονομικού μοντέλου που προωθεί ο Ερντογάν. Ωστόσο, αποκρύπτονται οι καιροσκοπικές παρεμβάσεις του καθεστώτος, για τις οποίες άλλωστε για να πραγματοποιηθούν, ο Ερντογάν απομακρύνει όποιον οικονομικό παράγοντα διαφωνεί μαζί του.

Πάντως, το καθεστώς του Ερντογάν προσπαθεί να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την κεκαλυμένη στήριξη που προσέφερε στο νόμισμα, ώστε να προπαγανδίσει την επιτυχία του νέου οικονομικού μοντέλου του. Παράλληλα με τις εξαγγελίες της αύξησης του κατώτατου μισθού, που αγγίζει μεγάλη μερίδα ανθρώπων στην Τουρκία, θέλει να αναστρέψει το δυσχερές κλίμα που έχει επικρατήσει. Για τον Τούρκο πρόεδρο άλλωστε τα δεινά της τουρκικής οικονομίας βασίζονται στην αρνητική ψυχολογία που έχει μεταδοθεί και στην αρνητικότητα των αντιπάλων του, που επηρεάζουν το οικονομικό κλίμα. Παράλληλα, τα κυβερνητικά στελέχη διαγκωνίζονται για το ποιος θα υπερθεματίσει για την αποδοτικότητα της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν.

Προς το παρών βέβαια, το καθεστώς διαθέτει τα κεφάλαια για να στηρίζει τεχνητά τη λίρα, πλήττοντας βέβαια τις καταθέσεις αλλά και τις εισαγωγές, που χρειάζεται η οικονομία για να λειτουργήσει. Η θεαματική μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της Κεντρικής Τράπεζας τον έχει αναγκάσει ωστόσο να δηλώσει πως θα προσπαθήσει να τα αυξήσει, καθώς αυτό το ζήτημα αποτελεί βασικό σημείο της κριτικής της αντιπολίτευσης. Ο μεγάλος ρυθμός ανάπτυξης με την επίπλαστη υπερθέρμανση της οικονομίας του δίνει ακόμα τη δυνατότητα να συνεχίζει την ίδια πολιτική.

Έχοντας όλα αυτά τα δεδομένα, ωστόσο, η συζήτηση για τις εκλογές γίνεται αποκλειστικά από την αντιπολίτευση. Ο ίδιος ο Ερντογάν, έχοντας κερδίσει πολλές εκλογές αναμετρήσεις έχει κατανοήσει πως όσο κι αν ελέγχει τα ΜΜΕ και την πολιτική ζωή της χώρας, οι επόμενες εκλογές δεν θα είναι ένας υγιεινός περίπατος. Το παράδειγμα της απώλειας της Κωνσταντινούπολης, δυο φορές κιόλας, το δείχνει απτά. Παρ’ όλα αυτά το ερντογανικό καθεστώς διατείνεται με εμμονική προσήλωση πως τα μεγαλεπήβολα έργα που θα τεθούν σε λειτουργία θα ανατρέψουν την κατάσταση. Προς το παρών, ωστόσο ο Ερντογάν πιστεύει πως τα μέτρα βραχυπρόθεσμου ορίζοντα θα του επιτρέψουν να διατηρήσει την εμπιστοσύνη του βασικού εκλογικού του κοινού.