Ερευνα: Γάλλοι και Γερμανοί παίρνουν... αποστάσεις από το ΝΑΤΟ

Ερευνα: Γάλλοι και Γερμανοί παίρνουν... αποστάσεις από το ΝΑΤΟ

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Μπορεί ο Εμανουέλ Μακρόν να είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις πέρυσι, όταν χαρακτήρισε το ΝΑΤΟ «εγκεφαλικά νεκρό». Μπορεί οι περισσότεροι εταίροι να έσπευσαν να υπερασπιστούν τη Συμμαχία και την αξία της, έστω και από... υποχρέωση. Μπορεί και ο ίδιος να υπερέβαλε σκοπίμως στην έκφραση την οποία επέλεξε για να κάνει αίσθηση.

Η αλήθεια, όμως, είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος... χτύπησε φλέβα. Ακόμη δε και στην περίπτωση που σκοπός του ήταν απλώς να προκαλέσει αναταραχή προκειμένου να προωθήσει τις θέσεις της χώρας του, η παραπάνω διαπίστωση δεν αλλάζει – και η τελευταία έρευνα του (θεωρούμενου ως έγκυρου) ινστιτούτου Pew Research έρχεται να επιβεβαιώσει του λόγου το αληθές. 

Είναι γεγονός, βεβαίως, ότι οι θετικές απόψεις για το ΝΑΤΟ εξακολουθούν να υπερτερούν στη συντριπτική πλειοψηφία των κρατών-μελών, με αποτέλεσμα το τελικό «σκορ» να είναι 53% υπέρ και 27% κατά. Για την ακρίβεια, μάλιστα, οι μοναδικές δύο χώρες στις οποίες οι αρνητικές γνώμες εμφανίζονται να είναι περισσότερες των θετικών είναι αυτές που βρίσκονται στις δύο πλευρές του Αιγαίου, όπου το ΝΑΤΟ μοιάζει να έχει πέσει σε... ύφαλο: Στην Ελλάδα φτάνουν στο 51% και 37%, όπως και στην εκτός Ε.Ε. Τουρκία όπου  το 55% απαντά αρνητικά και μόλις το 21% θετικά, 

Παρ' όλα αυτά, παρατηρούνται ορισμένες τάσεις και μεταβολές που δείχνουν ότι υπάρχει πρόβλημα. Ειδικά όσον αφορά στις δύο μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες της Ευρώπης, τη Γερμανία και τη Γαλλία, η ανησυχία είναι αναμφίβολα δικαιολογημένη. Κι αυτό διότι όπως αποτυπώνουν τα γραφήματα των ερευνών των τελευταίων ετών, η μείωση της «δημοφιλίας» του ΝΑΤΟ στην κοινή γνώμη και των δύο είναι πλεόν εμφανής.

«Ναι» στη στρατιωτική βία

Στη Γερμανία, πιο συγκεκριμένα, η σύγκριση ανάμεσα στο 2007 και το 2019 είναι αποκαλυπτική: Μέσα σε αυτό το διάστημα των 12 ετών, οι θετικές γνώμες για το Βορειοατλαντικό Σύμφωνο και τον ρόλο του έχουν υποχωρήσει από το 73% στο 57%. Στη Γαλλία, αντιστοίχως, το ποσοστό βρίσκεται πλέον στο 49%, έναντι 71% το 2007 – είναι παρόμοιο, δηλαδή, με εκείνο της Ισπανίας, όπου όμως ποτέ δεν είχε ξεπεράσει το 62%. 

Τι σημαίνουν τα παραπάνω; Πολύ απλά, ότι ολοένα περισσότεροι Γερμανοί και Γάλλοι – αν και όχι για τους ίδιους ακριβώς λόγους – αντιμετωπίζουν με σκεπτικισμό το ΝΑΤΟ. Κι αυτό, με τη σειρά του, τους καθιστά πιο δεκτικούς σε μηνύματα και θέσεις που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη και ενίσχυση του αποκαλούμενου «ευρωστρατού». 

Θα μπορούσε, φυσικά, κανείς να ισχυριστεί πως η αποστασιοποίηση από το ΝΑΤΟ δεν οδηγεί αυτομάτως στο παραπάνω συμπέρασμα και ότι, ενδεχομένως, αποτελεί έκφραση της σταδιακής αύξησης όσων διαφωνούν με την οποιαδήποτε εμπλοκή σε πολεμικές συγκρούσεις. Προφανώς και θα μπορούσε, εάν δεν υπήρχε ένα εύρημα. 

Πρόκειται για την απάντηση που δίνεται στο ερώτημα το οποίο αφορά τη χρήση ή μη  στρατιωτικής βίας για τη «διασφάλιση της τάξης στον πλανήτη». Εδώ, λοιπόν, η μεγάλη πλειοψηφία των Γάλλων – 64% έναντι 35% που διαφωνεί – απαντά θετικά, κάτι που ισχύει για τους πολίτες των περισσότερων χωρών της Ευρώπης. Όσο για τη Γερμανία, στην οποία το 52% διαφωνεί με τη χρήση στρατιωτικής βίας, είναι προφανές ότι αυτό έχει να κάνει με την ιδιαιτερότητα της χώρας και με τη βαριά «κληρονομιά» του ναζισμού και της ήττας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

«Καθαρίζουν» οι Αμερικανοί

Υπάρχουν, πάντως, ορισμένα ακόμη πολύ ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας του Pew. Ιδού ένα από αυτά: Παρά το γεγονός ότι οι θετικές γνώμες για το ΝΑΤΟ πλειοψηφούν, όταν το ερώτημα γίνεται πιο συγκεκριμένο και αφορά στην ενεργοποίηση του περίφημου Άρθρου 5 – που προβλέπει την ενεργό στήριξη όλων των υπόλοιπων κρατών-μελών στην περίπτωση που ένα από αυτά δεχθεί εξωτερική επίθεση (από τη Ρωσία) – η εικόνα αλλάζει άρδην. 

Συγκεκριμένα, το ενδεχόμενο αυτό το 50% δηλώνει αντίθετο και μόνο το 38% συμφωνεί. Μάλιστα, το 60% των ερωτηθέντων πιστεύει πως σε μια τέτοια περίπτωση οι Ηνωμένες Πολιτείες θα σπεύσουν να στηρίξουν τον απειλούμενο – κατά συνέπεια, μάλλον θεωρούν πως δεν χρειάζεται οι δικές τους χώρες να κάνουν τίποτα...