Του Alexander C. R. Hammond
Η δεκαετία του 2010 τελείωσε. Καθώς μπαίνουμε στην επόμενη, είναι η κατάλληλη στιγμή να σκεφτούμε τις τεράστιες τεχνολογικές προόδους που πέτυχε η ανθρωπότητα από την αυγή της νέας χιλιετίας.
Το άρθρο αυτό παρουσιάζει σε τυχαία σειρά 20 από τις πιο σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων 20 ετών.
1 Τα έξυπνα τηλέφωνα
Κινητά τηλέφωνα υπήρχαν και πριν τον 20ο αιώνα. Τα τελευταία 20 χρόνια όμως οι δυνατότητές τους βελτιώθηκαν εντυπωσιακά. Τον Ιούλιο του 2007 η Apple κυκλοφόρησε το iPhone, το πρώτο έξυπνο τηλέφωνο με οθόνη αφής που απευθυνόταν στη μαζική αγορά. Πολλές άλλες εταιρίες εμπνεύστηκαν από το iPhone. Κατά συνέπεια, τα έξυπνα κινητά έγιναν ένα οργανικό μέρος της καθημερινής ζωής για δισεκατομμύρια ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Σήμερα βγάζουμε φωτογραφίες, βρίσκουμε τον δρόμο μας, παραγγέλνουμε φαγητό, παίζουμε παιχνίδια, στέλνουμε μηνύματα στους φίλους μας, ακούμε μουσική κλπ - όλα αυτά με τα κινητά μας. Α, επίσης μπορεί να τα χρησιμοποιήσει κανείς για να πάρει τηλέφωνο κάποιον.
2 Τα Flash Drive
Τα USB flash drive πωλήθηκαν αρχικά από την ΙΒΜ το 2000 και επιτρέπουν την εύκολη αποθήκευση αρχείων, φωτογραφιών ή βίντεο, με χωρητικότητα τόσο μεγάλη που θα θεωρούνταν αδιανόητη λίγες δεκαετίες πριν. Σήμερα, ένα flash drive 128GB που μπορεί κανείς να αγοράσει για λιγότερα από 20 δολάρια στο Amazon, έχει πάνω από 80.000 φορές τη χωρητικότητα μιας δισκέτας 1.44MB που ήταν το δημοφιλέστερο μέσο αποθήκευσης δεδομένων τη δεκαετία του 1990.
3 Skype
Το Skype ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Αύγουστο του 2003 και μεταμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι επικοινωνούν πέρα από τα σύνορα των χωρών. Πριν από το Skype, το να καλέσει κανείς φίλους ή συγγενείς στο εξωτερικό κόστιζε πάρα πολλά χρήματα. Σήμερα, το να μιλήσει κανείς με φίλους στην άλλη άκρη του κόσμου, ή ακόμη και να τους καλέσει με βίντεο είναι ουσιαστικά δωρεάν.
4 Google
Η μηχανή αναζήτησης της Google μπορεί να εμφανίστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αλλά η εταιρία εισήχθη στο χρηματιστήριο το 2004, γεγονός που οδήγησε στην κολοσιαία της ανάπτυξη. Η Google μεταμόρφωσε τον τρόπο που οι άνθρωποι αναζητούν πληροφορίες. Κάθε ώρα υπάρχουν πάνω από 228 εκατομμύρια αναζητήσεις στη Google. Σήμερα είναι μέρος της Alphabet Inc. – μιας εταιρίας που προσφέρει δεκάδες υπηρεσίες όπως μεταφράσεις, υπηρεσίες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έναν φυλλομετρητή ιστού, και πολλά άλλα.
5 Google Maps
Τον Φεβρουάριο του 2005, η Google ξεκίνησε μια υπηρεσία χαρτογράφησης που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο πολλοί άνθρωποι ταξιδεύουν. Με την εφαρμογή διαθέσιμη σε σχεδόν όλα τα έξυπνα κινητά, το Google Maps κατέστησε ουσιαστικά αδύνατο το να χαθεί κάποιος. Είναι εύκολο να ξεχάσει κανείς ότι μόλις πριν από δύο δεκαετίες, τα περισσότερα ταξίδια συνεπάγονταν εκτεταμένο σχεδιασμό της διαδρομής, με τους χάρτινους χάρτες να είναι σχεδόν πάντα αναγκαίοι όταν κανείς βρισκόταν σε άγνωστα γι’ αυτόν μέρη.
6 Human Genome Project
Τον Απρίλιο του 2003, επιστήμονες αποκρυπτογράφησαν με επιτυχία το ανθρώπινο γονιδίωμα. Μέσω της καταγραφής της ακολουθίας των σχεδόν 23.000 γονιδίων μας, το εγχείρημα αυτό έριξε φως σε πολλά διαφορετικά επιστημονικά πεδία, όπως η αντιμετώπιση ασθενειών, η ανθρώπινη μετανάστευση, η εξέλιξη και η μοριακή φαρμακολογία.
7 YouTube
Τον Μάιο του 2005 ανέβηκε το πρώτο βίντεο στη δημοφιλέστερη σήμερα ιστοσελίδα διαμοίρασης βίντεο. Από διαλέξεις του Χάρβαρντ για την κβαντική μηχανική και αγαπημένα επεισόδια της τηλεόρασης, σε εκπαιδευτικά “how-to” βίντεο και αστεία βίντεο με γάτες, δισεκατομμύρια κομμάτια περιεχομένου είναι ελεύθερα προς θέαση στο YouTube.
8 Γραφένιο
Το 2004, ερευνητές του πανεπιστημίου του Μάντσεστερ έγιναν οι πρώτοι επιστήμονες που απομόνωσαν το γραφένιο.Β Το γραφένιο είναι ένα λεπτό όσο ένα άτομο αλλότροπο άνθρακα που μπορεί να απομονωθεί από γραφίτη, το εύθραυστο υλικό που χρησιμοποιείται στις μύτες των μολυβιών. Μολονότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γραφίτη από τη νεολιθική εποχή, η απομόνωση του γραφενίου ήταν μέχρι πρότινος αδύνατη. Με τις μοναδικές ιδιότητές του - είναι αγώγιμο, διαφανές και εύκαμπτο - το γραφένιο έχει τεράστιες δυνατότητες να δημιουργήσει πιο αποδοτικά ηλιακά πάνελ, συστήματα φιλτραρίσματος νερού και ακόμη και άμυνες εναντίον των κουνουπιών.
9 Bluetooth
Ενώ η τεχνολογία του Bluetooth αποκαλύφθηκε επισήμως το 1999, οι κατασκευαστές ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 2000 να το υιοθετούν στους υπολογιστές και τα κινητά τηλέφωνα. Σήμερα το Bluetooth βρίσκεται σε ένα μεγάλο εύρος συσκευών και έχει γίνει οργανικό μέρος της καθημερινής ζωής πολλών ανθρώπων.
10 Facebook
Το Facebook ξεκίνησε το 2004. Δεν ήταν η πρώτη ιστοσελίδα κοινωνικού μέσου. Λόγω όμως της απλότητας στη χρήση του, γρήγορα ξεπέρασε τα ήδη υπάρχοντα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Friendster και το Myspace. Με 2,41 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες το μήνα (σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού), το Facebook μεταμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο δισεκατομμύρια άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους ειδήσεις και προσωπικές εμπειρίες.
11 Το όχημα Curiosity στον Άρη
Το Curiosity εκτοξεύθηκε τον Νοέμβριο του 2011 και αναζητά σημάδια βιωσιμότητας στον Άρη. Το 2014, το όχημα αποκάλυψε μια από τις μεγαλύτερες διαστημικές ανακαλύψεις αυτής της δεκαετίας, όταν βρήκε νερό κάτω από την επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη. Το έργο του Curiosity μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να γίνουν κάποια στιγμή ένα διαπλανητικό είδος.
12 Ηλεκτρικά αυτοκίνητα
Μολονότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν είναι εφεύρεση του 21ου αιώνα, μέχρι τη δεκαετία του 2000 δεν κατασκευάζονταν σε μεγάλη κλίμακα. Τα εμπορικώς διαθέσιμα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως το Tesla Roadster ή το Nissan Leaf μπορούν να συνδεθούν με οποιαδήποτε ηλεκτρική παροχή για να φορτιστούν. Δεν χρειάζονται καύσιμα από υδρογονάνθρακες για να λειτουργήσουν. Μολονότι ακόμη θεωρούνται από κάποιους μια παροδική μόδα, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή, με πάνω από 1,5 πωλήσεις οχημάτων το 2018.
13 Αυτοκίνητα χωρίς οδηγό
Τον Αύγουστο του 2012, η Google ανακοίνωσε ότι τα αυτόματα οχήματά της έχουν συμπληρώσει πάνω από 300.000 μίλια οδήγησης χωρίς ατυχήματα. Μολονότι τα αυτοκινούμενα οχήματα της Google είναι τα δημοφιλέστερα αυτή την στιγμή, σχεδόν όλοι οι κατασκευαστές αυτοκινήτων έχουν δημιουργήσει ή σχεδιάζουν να δημιουργήσουν αυτόματα οχήματα. Σήμερα, τα αυτοκίνητα αυτά βρίσκονται σε δοκιμαστικό επίπεδο, αλλά αν η τεχνολογία αυτή δεν εμποδιστεί από ρυθμίσεις υπερβολικού ζήλου, τα αυτόματα οχήματα πιθανότατα θα γίνουν εμπορικώς διαθέσιμα στα επόμενα λίγα χρόνια.
14 Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (Large Hadron Collider - LHC)
Με την πρώτη του δοκιμή το 2013, ο LHC έγινε ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος επιταχυντής σωματιδίων στον κόσμο. Είναι επίσης η μεγαλύτερη ενιαία μηχανή στον κόσμο. Ο LHC επιτρέπει στους επιστήμονες να δοκιμάζουν πειραματικά κάποιες από τις πιο περίπλοκες θεωρίες της φυσικής. Το σημαντικότερο μέχρι σήμερα εύρημά του είναι το σωματίδιο Higgs. H ανακάλυψή του παρέχει μια ισχυρή υποστήριξη στο “καθιερωμένο πρότυπο σωματιδιακής φυσικής” που περιγράφει τις περισσότερες θεμελιώδεις δυνάμεις στο σύμπαν.
15 Η τεχνητή καρδιά AbioCor
Το 2001, η τεχνητή καρδιά AbioCor που δημιουργήθηκε από την εταιρία AbioMed στη Μασαχουσέτη, έγινε η πρώτη τεχνητή καρδιά που αντικατέστησε με επιτυχία μια ανθρώπινη καρδιά σε μεταμόσχευση. Η τεχνητή καρδιά AbioCor είναι αυτοτροφοδοτούμενη. Σε αντίθεση με προηγούμενες προσπάθειες για τη δημιουργία τεχνητών καρδιών, δεν χρειάζεται καλώδια που αυξάνουν την πιθανότητα μολύνσεων και θανάτου.
16 Η τρισδιάστατη εκτύπωση
Μολονότι οι τρισδιάστατοι εκτυπωτές όπως τους ξέρουμε σήμερα ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1980, η ανάπτυξη φθηνότερων μεθόδων κατασκευής και λογισμικού ανοικτής πηγής δημιούργησε μια επανάσταση στην τεχνολογία αυτή τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Σήμερα οι εκτυπωτές 3D χρησιμοποιούνται για την εκτύπωση ανταλλακτικών, ολόκληρων σπιτιών, φαρμάκων, βιονικών μελών και ακόμη και ολόκληρων ανθρώπινων οργάνων.
17 Amazon Kindle
Τον Νοέμβριο του 2007, η Amazon κυκλοφόρησε το Kindle. Έκτοτε, μια πληθώρα συσκευών ηλεκτρονικής ανάγνωσης έχει αλλάξει τον τρόπο που εκατομμύρια άνθρωποι διαβάζουν. Χάρη στις συσκευές αυτές δεν χρειάζεται κανείς να κουβαλά βαριά βιβλία και το έργο ανεξάρτητων συγγραφέων μπορεί να φτάσει σε εκατομμύρια ανθρώπους χωρίς την παρέμβαση εκδοτών.
18 Η έρευνα βλαστοκυττάρων
Κάτι που μέχρι πρότινος ανήκε στην επιστημονική φαντασία, τα βλαστοκύτταρα (δηλαδή βασικά κύτταρα που μπορούν να γίνουν σχεδόν κάθε είδους κύτταρο στο σώμα) χρησιμοποιούνται για την καλλιέργεια, μεταξύ άλλων νεφρικών, πνευμονικών, εγκεφαλικών και καρδιακών ιστών. Η τεχνολογία αυτή είναι σίγουρο ότι θα σώσει εκατομμύρια ζωές στις επόμενες δεκαετίες καθώς χάρη σ’ αυτήν οι ασθενείς δεν θα χρειάζεται να περιμένουν δωρητές οργάνων ή να παίρνουν δριμείς φαρμακευτικές αγωγές για να αντιμετωπίσουν τις παθήσεις τους.
19 Πύραυλοι πολλαπλών χρήσεων
Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2015, δύο διαφορετικές ιδιωτικές επιχειρήσεις, η Blue Origin και η SpaceX, προσγείωσαν με επιτυχία επαναχρησιμοποιήσιμους πυραύλους. Αυτή η εξέλιξη μειώνει σημαντικά το κόστος της πρόσβασης στο διάστημα και φέρνει το εμπορικό διαστημικό ταξίδι ένα βήμα κοντύτερα στην πραγματικότητα.
20 Επεξεργασία γονιδίων
Το 2012, ερευνητές από το Χάρβαρντ, το πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ και το Broad Institute ανακάλυψαν αυτόνομα ότι ένα βακτηριδιακό σύστημα ανοσίας γνωστό ως CRISPR μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο επεξεργασίας γονιδίων για την αλλαγή του DNA ενός οργανισμού. Αποκόπτοντας κομμάτια βλαβερού DNA, η τεχνολογία επεξεργασίας γονιδίων πιθανότατα θα αλλάξει το μέλλον της ιατρικής και μπορεί εντέλει να εξαλείψει κάποιες σημαντικές ασθένειες.
Ας αναλογιστούμε λοιπόν για μια στιγμή τις τεράστιες τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων 20 ετών και ας θυμηθούμε ότι παρά τα όσα μπορεί να διαβάζουμε στις εφημερίδες ή να βλέπουμε στην τηλεόραση, οι άνθρωποι συνεχίζουν να κατακτούν νέα ύψη ευημερίας.
*Μια εκδοχή αυτού του άρθρου δημοσιεύθηκε αρχικά στο HumanProgress.com.
**Ο Alexander Hammond είναι σύμβουλος πολιτικής στον γενικό διευθυντή του Institute of Economic Affairs.
