Ο τουρισμός και τα χρήματα της ΕΕ είναι οι δύο μεγάλες πηγές πλούτου για την ελληνική οικονομία. Αν για κάποιο λόγο εξαφανίζονταν οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και υποχωρούσαν τα έσοδα από τον τουρισμό, η Οικονομία θα δεχόταν ισχυρούς κλυδωνισμούς. Έχουμε κάθε λόγο να ανησυχούμε. Πόσο μάλλον όταν η κατάσταση γύρω μας είναι ρευστή. Η Ευρώπη έχει υπαρξιακά προβλήματα και σε περίπτωση μεγάλης πτώσης στις αγορές ο τουρισμός θα είναι το πρώτο πράγμα που θα κόψουν οι εύποροι πολίτες του κόσμου.
Η ελληνική οικονομία δεν διαθέτει αλεξίπτωτο σε περίπτωση που χρειαστεί οι επιβάτες του αεροπλάνου να εγκαταλείψουν το σκάφος. Δυσάρεστο, αλλά αληθινό. Οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ απέχουν σημαντικά από τον μέσο όρο της Ευρώπης, η ανταγωνιστικότητα εξακολουθεί να είναι ο μεγάλος άγνωστος χ και οι χαμηλοί μισθοί (σε σχέση πάντα με την Ευρώπη) ως απόρροια της έλλειψης ανταγωνιστικότητας και νέων μεγάλων επενδύσεων ενεργοποιούν ένα θανάσιμο σπιράλ.
Δεν είμαστε μακριά από την ώρα που θα αναγκαστούμε να αλλάξουμε λίγκα! Η Ευρώπη απομακρύνεται κάθε χρόνο από εμάς ή καλύτερα εμείς είμαστε εκείνοι που πηγαίνουμε σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση. Χώρες που άλλοτε τις αντιμετωπίζαμε με υπεροψία μας έχουν βάλει τα γυαλιά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η Ρουμανία και η Τουρκία. Κάντε μια σύγκριση που ήμασταν και που είμαστε τώρα. Το αποτέλεσμα δεν δικαιολογεί πανηγυρισμούς. Μάλλον θα πρέπει να μας προβληματίσει για το μέλλον του ίδιου του ελληνισμού…
Το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να προχωρήσει στα μεγάλα εκείνα βήματα που απαιτούνται για να γίνει πράγματι η Ελλάδα ένα πετυχημένο παράδειγμα οικονομικής ανάπτυξης. Επιμένει σε πολιτικές διαχείρισης, οι οποίες δεν ταιριάζουν με το μέγεθος των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Σε θεωρητικό επίπεδο το πρόβλημα έχει εντοπιστεί και έτσι μας έχουν προκύψει ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις, όπως αυτή της επανάστασης του αυτονόητου. Η θεωρία από την πράξη, όμως, απέχουν σημαντικά. Και το πρόβλημα είναι ότι όσο περνάει ο χρόνος η απόστασή μας από τον δυτικό κόσμο αυξάνεται όλο και περισσότερο. Απαιτείται, δηλαδή, μεγαλύτερη προσπάθεια, γεγονός που δυσκολεύει την όποια προσπάθεια.
Ποια μπορεί να είναι η κατάληξη; Όταν η αντιστροφή θα είναι πλέον αδύνατη να παραιτηθούμε από οποιαδήποτε προσπάθεια, επιστρέφοντας συνειδητοποιημένοι πλέον σε ένα νέο 2015. Αυτήν τη φορά δεν θα υπάρχει ΣΥΡΙΖΑ για να φορτωθεί τις επιλογές ενός ολόκληρου λαού. Η αλήθεια θα είναι γυμνή στα μάτια μας.
Υπάρχει και η πιθανότητα να συνεχίσουμε για μερικά ακόμη χρόνια όπως και σήμερα. Με λεφτά από την Ευρώπη και τον τουρισμό να την βγάζουμε χρόνο με τον χρόνο. Δεν μπορούμε να το αποκλείσουμε. Μόνο που η Ευρώπη έχει πλέον ανάγκη από περισσότερα όπλα και ο τουρισμός δεν είναι και το πιο σταθερό πράγμα στον κόσμο. Μιλώντας με πιθανότητες, το σενάριο του μέρα -μέρα και βλέπουμε δεν φαίνεται να έχει μεγάλη διάρκεια.
Κι εδώ ακριβώς είναι το πρόβλημα. Δεν υπάρχει ένα σχέδιο για την επόμενη ημέρα, δεν υπάρχει ένα αφήγημα. Είμαστε δέσμιοι του εφήμερου. Κι απ’ ότι φαίνεται αυτό θα μας καταπιεί.
Θανάσης Μαυρίδης
ΥΓ: Πριν από περίπου 18 χρόνια σε ένα άρθρο μου περιέγραφα μια εικόνα του μέλλοντος, με Έλληνες εργαζόμενους να ζητάνε εργασία στη Ρουμανία. Αυτό που τότε φαινότανε απίθανο είναι σήμερα πραγματικότητα.
