Μια νέα και ιδιαίτερα διαφωτιστική μελέτη του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, με τίτλο «Οι Ευρωπαϊκές Προτεραιότητες Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων σε Εθνικό Επίπεδο» (WP/25/104) έρχεται να αναδείξει με σαφήνεια και επιστημονική τεκμηρίωση τις μεγάλες μεταρρυθμιστικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει τόσο η Ευρώπη όσο και η Ελλάδα, εάν επιθυμούμε σταθερή ανάπτυξη και πραγματική ευημερία. Πρόκειται για έναν οδικό χάρτη που, αντί για εύκολες λύσεις και πρόσκαιρες παροχές, προτείνει δομικές αλλαγές που θα ξεκλειδώσουν μακροπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, η μελέτη εντοπίζει συγκεκριμένους τομείς στους οποίους οφείλουμε να στρέψουμε την προσοχή μας. Πρώτος και ίσως κρισιμότερος τομέας είναι η βελτίωση της αποδοτικότητας του δικαστικού συστήματος. Όπως υπογραμμίζει η μελέτη, η αποτελεσματική λειτουργία των δικαστηρίων δεν είναι απλά ένα ζήτημα θεσμικής τάξης, αλλά προϋπόθεση για την προσέλκυση επενδύσεων και την αξιοπιστία των δημόσιων πολιτικών. Στην Ελλάδα, όπου οι καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης είναι συχνά αποθαρρυντικές για τους επενδυτές, μια τέτοια μεταρρύθμιση θα μπορούσε να έχει πολλαπλασιαστικό όφελος για το σύνολο της οικονομίας.
Ένας δεύτερος τομέας προτεραιότητας αφορά τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας και την ενίσχυση του ανθρώπινου κεφαλαίου. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικές δημογραφικές προκλήσεις και ένα έντονο πρόβλημα γήρανσης του πληθυσμού. Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι πιέσεις, το ΔΝΤ προτείνει αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ιδιαίτερα των νέων, των γυναικών και των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Παράλληλα, αναγκαία είναι η προσαρμογή των δεξιοτήτων στις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, μέσω καλύτερων και πιο ευέλικτων προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης. Αυτές οι αλλαγές όχι μόνο θα βελτιώσουν τις προοπτικές απασχόλησης, αλλά και θα αυξήσουν την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας συνολικά.
Το τρίτο σημείο που τονίζει η έκθεση είναι η μείωση της υπερβολικής γραφειοκρατίας και η απλοποίηση των ρυθμιστικών διαδικασιών για τις επιχειρήσεις. Το ΔΝΤ επισημαίνει ότι οι πολύπλοκες και χρονοβόρες διαδικασίες αδειοδότησης, καθώς και οι δυσλειτουργίες στα πλαίσια πτωχευτικού δικαίου, συνεχίζουν να εμποδίζουν την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα. Αντίστοιχα, η άρση των περιττών εμποδίων, σε συνδυασμό με τη μείωση της γραφειοκρατίας και την προώθηση πραγματικού ανταγωνισμού, θα δημιουργήσει ένα φιλικότερο επιχειρηματικό περιβάλλον, ενισχύοντας την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία.
Τέλος, η έρευνα του ΔΝΤ επισημαίνει την ανάγκη για σημαντική ενίσχυση της διαφάνειας και της χρηστής διακυβέρνησης. Η καταπολέμηση της διαφθοράς και η ενίσχυση της θεσμικής αξιοπιστίας όχι μόνο αυξάνουν άμεσα την αποδοτικότητα της οικονομίας, αλλά ενισχύουν και τη θετική επίδραση όλων των άλλων μεταρρυθμίσεων. Η εμπιστοσύνη στο κράτος και στις δημόσιες υπηρεσίες αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιτυχία κάθε μεταρρυθμιστικής προσπάθειας και για την προσέλκυση των επενδύσεων που έχει ανάγκη η χώρα.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν προτείνει κάτι επαναστατικό ή θεωρητικό. Αντίθετα, παρουσιάζει με σαφήνεια τα αναγκαία βήματα που πρέπει να ακολουθήσει η Ελλάδα, ώστε να εκμεταλλευτεί πλήρως το αναπτυξιακό δυναμικό της. Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις -στη δικαιοσύνη, την αγορά εργασίας, τη ρύθμιση των επιχειρήσεων και τη διακυβέρνηση- είναι απαραίτητες αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τις μετριότητες του παρελθόντος και να δημιουργήσουμε πραγματική ανάπτυξη για το μέλλον. Είναι, άλλωστε, καιρός να αναγνωρίσουμε πως ο δρόμος για την ευημερία περνάει από τις τολμηρές και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις.
