Εξήντα επτά χρόνια μετά την πρώτη προβολή της ταινίας «Ο Κύριος Αρκάντιν» (1955) του Όρσον Γουέλς, η ταινία -η οποία προβάλλεται στους κινηματογράφους σε επανέκδοση- συνεχίζει να γοητεύει τους κινηματογραφόφιλους τόσο για την υπόθεση όσο και για τη σκηνοθεσία του Αμερικανού κινηματογραφιστή. Μπορεί τότε, η ταινία να ήταν μπροστά από την εποχή της και σήμερα κινηματογραφικά να μην είναι τόσο ένθερμης αποδοχής από μερίδα θεατών, εκείνο όμως που καθιστά διαχρονικό είναι η αναζήτηση της αλήθειας μέσω της έρευνας που επίκειται να εκπονηθεί σωστά.
Ήδη από την πρώτη σκηνή «Ο Κύριος Αρκάντιν» παρουσιάζει ομοιότητες με την ταινία «Πολίτης Κέιν» (1941), κάτι που επιβεβαιώνεται και κατά τη διάρκεια της ταινίας. Στον «Πολίτη Κέιν» ένας δημοσιογράφος ερευνά τη ζωή του αποθανόντος μεγιστάνα του Τύπου, Τσαρλς Φόστερ Κέιν, ώστε να ανακαλύψει τη σημασία της λέξης «Ρόουζμπαντ». Στον «Κύριο Αρκάντιν» ο ίδιος ο Αρκάντιν αναθέτει στον τυχοδιώκτη Βαν Στράτεν να ερευνήσει το παρελθόν του, ώστε να μάθει τι έχει λεχθεί και γραφτεί γι’ αυτόν, πριν από το 1927. Θα μάθει το μυστικό του;
Τα στοιχεία φιλμ νουάρ που διατρέχουν την ταινία από κοινού με τις λήψεις της κάμερας από κάτω προς τα πάνω αλλά και εκείνες από ασυνήθιστη γωνία ενισχύουν το σκηνικό της έρευνας η οποία προχωρά με εμπόδια.
Ο εντολέας της, που τη χρηματοδοτεί, δολοφονεί τον ένα μετά τον άλλο όσους αποκαλύπτουν κάτι από το παρελθόν του, ώστε να μην υπάρξουν πλέον μάρτυρες που μπορούν να αποδείξουν τα της πρότερης ζωής του. Με αυτές του τις πράξεις, μας δίνεται η εικόνα ενός ανθρώπου που πιθανώς δεν αποδέχεται εύκολα μία αλήθεια η οποία αλλοιώνει ή και καταρρίπτει την εικόνα που προβάλει. Αλλά και η αλήθεια, η πραγματικότητα, είναι μόνο μία;
Για να διασταυρωθούν τα στοιχεία της έρευνας, ο Βαν Στράτεν ταξιδεύει από χώρα σε χώρα, συναντά άτομα που καθένα δίνει τη δική του οπτική για το ποιόν και τις πράξεις του Αρκάντιν. «Οι άλλοι φτιάχνουν από μας ένα πρόσωπο για δική τους χρήση» (από το ποίημα «Τα μοναχικά βήματα» του Τ. Λειβαδίτη), μόνο που στην προκειμένη σε αυτό το «πρόσωπο» προσάπτονται τα ίδια από αρκετούς ανθρώπους. Αυτό, θα μπορούσε να είναι ένα παράδειγμα ότι η πραγματικότητα συντίθεται από την πολλαπλότητα των αληθειών και των οπτικών των προσώπων που αναφέρονται σε ένα συγκεκριμένο άτομο.
Παρά το όνομα και τα πλούτη του Αρκάντιν κανείς δεν προθυμοποιήθηκε να του παραχωρήσει μία θέση στο αεροπλάνο ώστε να βγάλει από τη μέση τον Στράτεν. Δεν κατάφερε επίσης να διαχειριστεί το ενδεχόμενο η κόρη του να μάθαινε από τον Στράτεν το παρελθόν του, και αυτοκτόνησε.
Αναρωτιόμαστε εάν σήμερα, θα προσλάμβανε κάποιος που βρίσκεται σε καίρια θέση, κάποιον άλλο, ώστε να ερευνήσει το παρελθόν του, εάν θα επενέβαινε στην έρευνα, και πώς θα διαχειριζόταν την όποια αλήθεια γύρω από το όνομά του. Όπως και πώς καθένας διαχειρίζεται το παρελθόν.
