Η «υψηλή ραπτική» της Ποίησης
Shutterstock
Shutterstock

Η «υψηλή ραπτική» της Ποίησης

«Περνώ στο μάτι της βελόνας/ το βλέμμα σου/ που κρέμεται από μια κλωστή» είναι οι στίχοι του ποιήματος «Υψηλή ραπτική» από τη συλλογή «Άλλες γεύσεις» (εκδ. «Μελάνι», 2018) του δικηγόρου και Αναπληρωτή Καθηγητή Δημοσίου Δικαίου και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Essex (Μ. Βρετανία) Χαρίλαου Νικολαΐδη.  

Από την απέραντη βεντάλια των ερμηνειών –μιας και η τέχνη αποποιείται της καθολικής υποκειμενικότητας– επιλέγω εκείνη της ποιητικής δημιουργίας. Εν προκειμένω, την απεύθυνση της Ποίησης στο πρόσωπο που ποιεί, αλλά και του προσώπου που ποιεί προς τους αναγνώστες και ακροατές. Καθώς, κατά την ανάγνωση ποιημάτων ο οφθαλμός ακολουθεί τη διαδρομή των λέξεων που έχουν τοποθετηθεί στο χαρτί. Η δε ανάγνωση των ποιημάτων με λόγο προφορικό από το δημιουργό προς ένα κοινό, είναι μία εκ νέου δημιουργία. Τότε, η κλωστή από την οποία κρέμεται το βλέμμα του κοινού είναι το ηχόχρωμα της φωνής που διανθίζει τις λέξεις. 

Σε αμφότερες περιπτώσεις ρόλο πρωταρχικό έχουν οι λέξεις και η τοποθέτησή τους στο χαρτί. Τα ποιήματα –η γραπτή μορφή, η «ακινητοποίηση» της μουσικότητας της γλώσσας– ενέχουν μία αίσθηση καταφυγίου, ρόλο αφυπνιστικό, υπενθύμισης και συνειδητοποίησης –ενίοτε με γκρίζες πινελιές– ανάσυρσης της μνήμης και συναισθημάτων.

Ανάμεσα σε αυτές τις στιγμές και μία μοναδική και τρυφερή, όπως εκείνη που ο Χαρίλαος Νικολαΐδης καταγράφει στο ποίημά του «ελπίδα»: «Φόρα/ τα/ πιο/ καλά/ σου/ δάκρυα,/ εκείνα/ που/ μου/ χάρισες/ στα/ πρώτα/ σου/ γενέθλια./ Κάθισε/ κοντά μου/ να σε/ νιώθω./ Έχει/ τόση ομορφιά/ η/ ησυχία σου». 

Ένας τίτλος ποιήματος από την τελευταία του συλλογή, «ανθρώπινο δικαίωμα» (εκδ. «Πόλις») είναι «δικαίωμα πραγματικής προσφυγής». Εστιάζω εκ νέου στην αγκαλιά της Ποίησης και σε αυτή την αγκαλιά της μας καλούν ο Χαρίλαος Νικολαΐδης και ο Αλέξανδρος Ανθούλης, τη Δευτέρα 4 Μαρτίου (18:00 - 20:00) στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων «Απογεύματα ποίησης στο Café Merlin», σε επιμέλεια της Ιουλίτας Ηλιοπούλου.

Στα ποιητικά αυτά απογεύματα, σύγχρονοι ποιητές διαβάζουν ποιήματά τους και συνομιλούν με το κοινό. Αν και η ποίηση μπορεί να συζητηθεί με κάθε αφορμή σε οποιοδήποτε χώρο, εκδηλώσεις σαν αυτές αποτελούν μικρές νησίδες για όσους θα ήθελαν να συνδιαλεγούν ή να ακούσουν περισσότερα περί αυτής, υπό άλλη ματιά. Από δημιουργούς που εξελίσσονται και ο χρόνος της ζωής τους κυλά παράλληλα με των υπολοίπων.  

«Μην ανησυχείς./ Θα φτάσει το τρένο/ για τον παράδεισο/ και θα μας βρει/ καθισμένους στις ράγες./ Μαζί», διαβάζω το ποίημα «προορισμός» (από τις «Άλλες γεύσεις») του Χαρίλαου Νικολαΐδη. Μεστός και με μπουκέτα ερμηνειών κι ο λόγος του Αλέξανδρου Ανθούλη: «Η βροχή είχε τον τελευταίο λόγο./ Λόγος μακροσκελής και έντονος./ Λόγος καταιγιστικός και αδιάκοπος./ Μόνο σαν σώπασε/ – οι λίγοι που απέμειναν – /κατάλαβαν/ το μέγεθος της καταδίκης» είναι το ποίημά του «Απονομή».

Δεν αμφισβητείται ότι ξαποσταίνει η ανθρώπινη ψυχή σαν συνδιαλέγεται με δημιουργήματα της τέχνης, τις στιγμές εκείνες αναδύονται τα στοιχειώδη και τα όμορφα που αναζητεί. Οι στίχοι εισέρχονται στην ψυχή με διαδικασία προσεκτική, όμοια της υψηλής ραπτικής ή μιας κρίσιμης επέμβασης.

Δευτέρα 4 Μαρτίου, 18:00-20:00, Ίδρυμα Θεοχαράκη, Βασιλίσσης Σοφίας 9 &, Μέρλιν 1, Αθήνα 106 71, 210 3611206

Επόμενες ημερομηνίες:

1 Απριλίου 2024: Γιώργος Χουλιάρας, 13 Μαΐου 2024: Ελένη Παπανδρέου, 3 Ιουνίου 2024: Ιωσήφ Βεντούρας. Επιμέλεια: Ιουλίτα Ηλιοπούλου