Σε διεθνή συμπαραγωγή με τη Βασιλική Όπερα της Δανίας ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή, για πρώτη φορά στην ιστορία της, η «Βαλκυρία», το πρώτο έργο του Βάγκνερ που παρουσιάζεται στις νέες εγκαταστάσεις της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Κάνει πρεμιέρα στις 10 Μαρτίου και επαναλαμβάνεται στις 13, 16, 19, 24 και 31 Μαρτίου (ώρα έναρξης: 17:30), υπό τη μουσική διεύθυνση Φιλίπ Ωγκέν και σε σκηνοθεσία Τζων Φούλτζεϊμς.
Η δημιουργική ομάδα συμπληρώνεται από τη συνεργάτιδα σκηνοθέτρια Γιοχάννε Χόλτεν, τον Τομ Σκατ, που έχει σχεδιάσει τα σκηνικά και τα κοστούμια, τον συνεργάτη σκηνογράφο Ντέιβιντ Άλλεν και τη φωτίστρια Ντ. Μ. Γουντ, συμμετέχει η Ορχήστρα της ΕΛΣ.
Η Βαλκυρία
Η «Βαλκυρία» αποτελεί το δεύτερο μέρος της τετραλογίας «Το δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ» του Βάγκνερ. «Πολύ συχνά, η Βαλκυρία παρουσιάζεται αυτόνομα, καθώς περιλαμβάνει συναρπαστική μουσική εξαιρετικής ποιότητας και σαγήνης και χαρακτηρίζεται ως ένα έργο συγκινητικό, αλλά και δραματουργικά συμπυκνωμένο. Η σύνθεση του κολοσσιαίου αυτού έργου, στα πρότυπα της τριλογίας ''Ορέστεια'' του Αισχύλου, απασχόλησε τον Βάγκνερ επί πολλά χρόνια. Είναι καρπός των ιδεολογικών ζυμώσεων που κυριαρχούσαν στον γερμανικό χώρο κατά τα μέσα του 19ου αιώνα και των οποίων μετείχε ο συνθέτης την περίοδο από το 1841 έως το 1849 κατά την παραμονή του στη Δρέσδη», όπως σημειώνουν οι συντελεστές της παραγωγής,
Αντλώντας έμπνευση από τη μυθολογία των χωρών του Βορρά, ο Βάγκνερ –που έχει γράψει επίσης το ποιητικό κείμενο του έργου– θέλησε μέσα από το Δαχτυλίδι να ασκήσει κριτική στην πρωτοβιομηχανική κοινωνία της εποχής του, στον θεσμό του γάμου και στις σχέσεις εξουσίας. Μουσικά, η Βαλκυρία είναι ένα έργο έντονα δραματικό με πολλές μουσικές καινοτομίες που προσδιόρισαν την εξέλιξη της μουσικής και επηρέασαν τις επόμενες γενιές συνθετών. Διάσημος παραμένει ο «Καλπασμός των Βαλκυριών», τον οποίο ο Φράνσις Φορντ Κόππολα αξιοποίησε στην ταινία του Αποκάλυψη τώρα (1979).
«Τοποθετήσαμε την όπερα σ’ ένα φανταστικό σύμπαν που εξισορροπεί το μυθικό με το πραγματικό στοιχείο. Ο κόσμος αυτός απηχεί το σήμερα χωρίς όμως να περιορίζεται σ’ έναν συγκεκριμένο χρόνο και τόπο. Ο κεντρικός χαρακτήρας της όπερας είναι στην πραγματικότητα ο Βόταν – καθώς συμβιβάζεται με τις συνέπειες των επιλογών του, συνειδητοποιώντας ότι το μεγαλεπήβολο σχέδιό του θα καταρρεύσει και ότι πρέπει να εγκαταλείψει πρώτα τον γιο του και μετά την κόρη του και να έρθει αντιμέτωπος με τον θάνατό του.
» Ο θάνατος αυτός ωστόσο δεν είναι μόνο δικός του – νοείται και σε ένα ευρύτερο οικολογικό πλαίσιο, μιας και ο κόσμος τον οποίο έχει εκμεταλλευτεί βρίσκεται επίσης αντιμέτωπος με έναν θάνατο. Τον βλέπουμε ως μια φιγούρα εξουσίας του εικοστού πρώτου αιώνα – όχι ως έναν βιομήχανο του δέκατου ένατου αιώνα όπως τόσο συχνά παρουσιάζεται, αλλά αντ’ αυτού ως έναν δημιουργικό επιχειρηματία· ίσως αρχιτέκτονα ή ηγέτη μιας τεράστιας μιντιακής αυτοκρατορίας», όπως αναφέρει στο σημείωμά του ο σκηνοθέτης Τζων Φούλτζεϊμς.
Από την όπερα «Βαλκυρία». Φωτ.: Camilla Winther, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
Στους βασικούς ρόλους του έργου ο Γερμανός Στέφαν Φίνκε, ο Έλληνας βαθύφωνος Πέτρος Μαγουλάς, ο Φινλανδός βαρύτονος Τόμμι Χακάλα, η Βρετανή δραματική σοπράνο Άλλισον Όουκς, η δραματική υψίφωνος Κάθριν Φόστερ, οι μεσόφωνοι Μαρίνα Προυντένσκαγια και Χάννε Φίσερ. Ακόμη, συμμετέχουν η Κατερίνα Σαντμάιερ, η Βιολέττα Λούστα η Ταξιαρχούλα Κανάτη, η Νεφέλη Κωτσέλη, η Δήμητρα Καλαϊτζή-Τηλικίδου, η Φωτεινή Αθανασάκη, Άννα Τσελίκα και η Χρυσάνθη Σπιτάδη.
Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για την ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
Πρεμιέρες
Η «Βαλκυρία» πρωτοπαρουσιάστηκε στο Βασιλικό Αυλικό και Εθνικό Θέατρο στο Μόναχο στις 26 Ιουνίου 1870. Για πρώτη φορά ως μέρος του Δαχτυλιδιού ανέβηκε στο Θέατρο του Φεστιβάλ στο Μπάυρωυτ στις 14 Αυγούστου 1876. Στην Ελλάδα πρωτοπαρουσιάστηκε από την Όπερα της Φρανκφούρτης στις 27 Νοεμβρίου 1938 στο Θέατρο Ρεξ, στην Πανεπιστημίου, στο πλαίσιο του Δαχτυλιδιού του Νίμπελουνγκ.
Βαλκυρία, Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Διάρκεια παράστασης: 5 ώρες και 15 λεπτά, συμπεριλαμβανομένων δύο διαλειμμάτων.
Οι τιμές των εισιτηρίων κινούνται μεταξύ 10 και 120 ευρώ. Προπώληση: Ταμεία ΕΛΣ (καθημερινά 9:00-21:00 | 2130885700) & www.ticketservices.gr
Κεντρική φωτ.: Από την όπερα «Βαλκυρία». Φωτ.: Camilla Winther, πηγή φωτ.: ΕΛΣ
